Λοβέρδου Μυρτώ

μύθος της Φαίδρας είναι ισχυρός και πραγματεύεται μια επιθυμία ενοχική και απαγορευμένη. Δύσκολο να μην αποτελέσει πηγή έμπνευσης και αφορμή για να βυθιστεί κανείς σε ψυχολογικούς και συναισθηματικούς λαβυρίνθους. Η επιλογή από τον Δημήτρη Καραντζά της συγκεκριμένης «Φαίδρας» της ρωσίδας ποιήτριας Μαρίνα Τσβετάγιεβα εκπέμπει εξαρχής ένα ισχυρό σήμα. Είναι μια επιλογή που υποδηλώνει βάθος, σκότος […]

ίναι μια γοητευτική ιστορία, η ιστορία των αδελφών Λίμαν. Μια ιστορία που διασχίζει τρεις αιώνες, με αφετηρία τα μέσα του 19ου αιώνα (1844) και λήξη τις αρχές του 21ου. Ξεκινάει από την Ευρώπη και εξαπλώνεται ως την «κατάκτηση» της Αμερικής. Περιλαμβάνει την άνοδο και την πτώση των επιχειρηματικών δραστηριότητων των τριών αδελφών, την οικογενειακή και […]

Αμφισβήτηση, καταστροφή, ανατροπή, μεταμόρφωση, παρενδυσία, ελευθεριότητα, τρέλα: Η τραγωδία του Ευριπίδη «Βάκχες», που διδάχθηκε (το 405-406 π.Χ.) έναν χρόνο μετά τον θάνατο του ποιητή (407 π.Χ.), διαθέτει μια σειρά από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Τοποθετείται χρονικά στο τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου και εκφράζει την απογοήτευση του ποιητή για την πτώση της Αθήνας. Με πρωταγωνιστή έναν θεό στην […]

Πόσο απειλητική μπορεί να είναι η γοητεία; Πόσο γοητευτική μπορεί να αποδειχθεί μια απειλή; Κάπου ανάμεσα σε αυτά τα δύο ερωτήματα, σε φόντο υγρό και ασπρόμαυρο, ο Γιάννης Χουβαρδάς έστησε με ιδιαίτερη ακρίβεια, λογική και ευαισθησία το έργο του Γιον Φόσε «Κάποιος θα έρθει». Η πρεμιέρα δόθηκε στις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου στο Οσλο, στο […]

Μια επιστροφή διεκδικούν οι «Βάτραχοι», μια επιστροφή σε βασικά, καίρια ζητήματα ουσίας, μια επιστροφή που μοιάζει εξαιρετικά επίκαιρη σήμερα. Η κωμωδία του Αριστοφάνη, γραμμένη το 405 π.Χ. με έναν τίτλο που παραπέμπει στη μία και μοναδική, κατά τη διάρκεια της εξέλιξης του μύθου, εμφάνιση του Χορού των Βατράχων, διαθέτει τη δική της εσωτερική οργάνωση. Στη […]

έρος μιας τριλογίας όπου ανήκουν οι τραγωδίες «Υψιπύλη» (ένα τμήμα της αποκαλύφθηκε σε πάπυρο) και «Αντιόπη» (έχουν διασωθεί λίγα αποσπάσματα), οι «Φοίνισσες» του Ευριπίδη (διδάχθηκαν μεταξύ του 411 και 408 π.Χ.) διαθέτουν τα δικά τους χαρακτηριστικά. Μπορεί στο επίκεντρο να βρίσκεται ουσιαστικά η αντιπαράθεση του Ετεοκλή με τον Πολυνείκη, μισό αιώνα μετά το «Επτά επί […]

Με ένα πλούσιο και φιλόδοξο πρόγραμμα το Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά (ΔΘΠ) επιστρέφει. Η σεζόν 2021-2022 είναι ουσιαστικά η πρώτη, χειμερινή, του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή Λευτέρη Γιοβανίδη, που ανέλαβε το πόστο του την άνοιξη του 2020, μεσούσης της πανδημίας. Εχοντας στις αποσκευές του δύο επιτυχημένες παραγωγές από το καλοκαίρι, την «Επιθεώρηση 1821» και τον «Λουκή […]

ε την τραγωδία του Σοφοκλή «Οιδίπους τύραννος» να αποτελεί σημείο εκκίνησης και κατά παραγγελία έμπνευσης, ο Τόμας Οστερμάιερ ζήτησε από τη Μάγια Τσάντε (Maja Zade) να υλοποιήσει την ανάθεση που του έγινε: Η Κατερίνα Ευαγγελάτου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, είχε καλέσει τον γερμανό σκηνοθέτη και διευθυντή της βερολινέζικης Σαουμπίνε να κάνει μια […]

Τη δική του πρόταση, ολοκληρωμένη, εξαιρετικά δομημένη και σκηνικά αποτυπωμένη – υλοποιημένη, καταθέτει με την «Ελένη» του Ευριπίδη ο Βασίλης Παπαβασιλείου. Αυτός ο ευφυής σκηνοθέτης επιλέγει να κινηθεί στην κόψη της πρόκλησης και του ρίσκου και να μη φοβηθεί την αναμέτρηση με την υπερβολή. Οταν όμως ξέρεις πώς να μετατρέψεις την έμπνευση σε άποψη, το […]

Στον μεσαίο, και πιο ψηλό, από τους τρεις σκληρούς πέτρινους στύλους, που αποτελούν το σκηνικό, θα δεθεί ο Προμηθέας, στην παράσταση της αισχύλειας τραγωδίας που σκηνοθετεί ο Αρης Μπνιάρης. Υπακούοντας στη διαταγή του Δία, ο Ηφαιστος θα τον οδηγήσει εκεί, όπου αλυσοδεμένος θα τιμωρηθεί για την πράξη του: Εδωσε τη φωτιά στους ανθρώπους, αμφισβητώντας την […]

Εξι ημέρες μετά τη δολοφονία της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου συναντάμε τον Ορέστη και την Ηλέκτρα στο Αργος, εκεί όπου και τοποθετείται ο «Ορέστης» του Ευριπίδη: Με το αίμα ακόμα νωπό από τη μητροκτονία, τα δύο αδέλφια βρίσκονται στην αρχή ενός νέου κύκλου βίας, κουβαλώντας το μίασμα του φόνου. Είναι πλέον ανεπιθύμητοι στον τόπο τους […]

πό τα έργα του αρχαίου δράματος χωρίς ξεκάθαρο το τραγικό στοιχείο, η «Ιφιγένεια εν Ταύροις» του Ευριπίδη διαθέτει συγκίνηση και συναισθηματικές εκρήξεις, κάποιες κωμικές νότες, ένα είδος αγωνίας – suspense – και ένα «ευτυχισμένο τέλος» – happy end. Κυρίως όμως διαθέτει μία από τις πλέον συγκλονιστικές σκηνές της συνολικής εργογραφίας των αρχαίων ποιητών, εκείνη της αναγνώρισης των δύο […]

Γραμμένος το 1603 ο «Οθέλλος» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ («Οthello», William Shakespeare, 1564-1616) ανήκει στην περίοδο των μεγάλων τραγωδιών, μαζί με τον «Μάκβεθ», τον «Βασιλιά Ληρ» και τον «Αμλετ». Ο «Μαύρος της Βενετίας», που πρωτοπαρουσιάστηκε έναν χρόνο μετά, το 1604, καταπιάνεται με το θέμα της ζήλειας και της προδομένης εμπιστοσύνης αλλά και εκείνο του άλλου, του […]

Εκατόν δέκα τέσσερα χρόνια έχουν περάσει από τότε που ανακαλύφθηκε ο πάπυρος ο οποίος περιείχε τους «Ιχνευτές»: Ηταν το 1907 στην αιγυπτιακή πόλη της Οξυρύγχου. Πέντε χρόνια αργότερα, το 1912, πρωτοεκδόθηκε από τον παπυρολόγο Αρθουρ Χαντ (Arthur Hunt). Το κείμενο που διασώθηκε δεν ξεπερνά τους 400 στίχους. Επιτρέπει ωστόσο την κατανόηση τόσο του θέματος όσο […]

υφυής κωμωδία, το «Σχολείο των Γυναικών» του Μολιέρου αποτελεί μια πρωτοπόρα εκδοχή της γυναικείας εξέγερσης ή και χειραφέτησης, ανατρέποντας τα στερεότυπα όχι μόνον της εποχής της, αλλά και των αιώνων που ακολούθησαν. Γεμάτη μπερδέματα, παρεξηγήσεις και ανατροπές, περιλαμβάνει σωρεία κωμικών καταστάσεων ενώ θίγει λεπτά ζητήματα τιμής, πίστης και εξουσίας. Κορυφαία μορφή του παγκόσμιου θεάτρου, ο […]

Πολύ συχνά, κάτι που φαίνεται απλό και εύκολο αποδεικνύεται πως δεν είναι: Οπως συμβαίνει στις κομεντί, τις ρομαντικές κωμωδίες, βρετανικής ή αμερικανικής καταγωγής, που φέρνουν στη σκηνή, με τρόπο ανάλαφρο, τρυφερό και ουσιαστικό την αύρα και τον αφρό της ζωής… Συναισθήματα, έρωτες, σχέσεις αλλά και κόντρες, δοσμένα με πολύχρωμες πινελιές, άλλοτε φανταχτερές κι άλλοτε σε […]

ύο ευκατάστατοι φοιτητές, στο Σικάγο της δεκαετίας του ’20 απήγαγαν και σκότωσαν έναν μαθητή με μοναδικό στόχο να αποδείξουν ότι διαθέτουν πνευματική ανωτερότητα. Και παράλληλα να αποδείξουν ότι μπορούν να διαπράξουν το τέλειο έγκλημα. Γραμμένο πριν από περίπου έναν αιώνα, το έργο του βρετανού θεατρικού συγγραφέα και μυθιστοριογράφου Πάτρικ Χάμιλτον (Patrick Hamilton, 1904 – 1962) […]

ια καθαρά πολιτική κωμωδία είναι οι «Ιππείς» του Αριστοφάνη (424 π.Χ.), μια κωμωδία όπου η σάτιρα κατά συγκεκριμένων πολιτικών, στην προκειμένη περίπτωση, κατά του Κλέωνα, αποτελεί την ίδια την πλοκή του έργου. Το έργο που διδάχθηκε κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου (και κέρδισε το πρώτο βραβείο) εμπεριέχει το συγκρουσιακό πολιτικό κλίμα της εποχής. Ηγέτης […]

ια μεγάλη πασαρέλα στήθηκε για να υπηρετήσει αυτή την πρωτότυπη, στην αφετηρία της, ιδέα στην οποία βασίζεται το «Εθνικό Ντεφιλέ» του Παντελή Φλατσούση. Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης και θέλοντας να τιμήσει το εθνικό μας ένδυμα, τη φουστανέλα, η παράσταση επιχειρεί μια βουτιά στην Ιστορία. Κάνοντας ένα άλμα εκατό επιπλέον […]

Ορχήστρα και μαέστρος μαζί, όργανο και μουσικός, έργο και εκτελεστής, η Σοφία Χιλλ σε μια παράσταση-μονόλογο, με ένα πιάνο και ένα γιαϊλί ταμπούρ, απέδωσε με τρόπο ιδιαίτερο και ξεχωριστό τη δική της Κλυταιμνήστρα. Σε συνομιλία με το νέο μουσικό έργο του Γιώργου Κουμεντάκη και την υπογραφή του Κωνσταντίνου Χατζή στη σκηνοθεσία η ηθοποιός στο κέντρο […]

Ελληνας και ο νεοέλληνας, η Ιστορία και οι μύθοι της, η επανάσταση και οι ήρωες, η παράδοση και τα κλισέ, τα κατορθώματα και τα ατυχήματα, η επιτυχία, η αποτυχία και η εθνική ταυτότητα. Και μαζί η καραντίνα και οι επιπτώσεις της, τα κλειστά θέατρα και η σιωπή του ηθοποιού, οι καταγγελίες και το κίνημα #metoo, […]

Η Σοφία Χιλλ είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση στο ελληνικό θέατρο. Ιδιαίτερη και ξεχωριστή. Ενα είδος από μόνη της. Αφοσιωμένη στη δουλειά της, έχει κάνει εδώ και σχεδόν είκοσι πέντε χρόνια μια κατ’ επιλογήν αποκλειστική συνεργασία: Με τον Θόδωρο Τερζόπουλο και την ομάδα Αττις. Είναι η πρωταγωνίστρια – αν και ο όρος δεν συμβαδίζει με τη νοοτροπία […]

Μια post-documentary παράσταση βασισμένη στον «Βυσσινόκηπο» του Αντον Τσέχοφ επέλεξε να παρουσιάσει ο Πρόδρομος Τσινικόρης, εγκαινιάζοντας μάλιστα και τη φετινή έναρξη του Φεστιβάλ Αθηνών – ύστερα από την περσινή αναβολή του. Μια παράσταση που στις προθέσεις του εμπνευστή και σκηνοθέτη της στόχο είχε να διαχειριστεί το «μετά» των ηρώων, τότε και τώρα. Μια συνέχεια της ιστορίας […]

Από μέρα σε μέρα αναμένεται η προκήρυξη του διαγωνισμού για τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, ένας διαγωνισμός που θα γίνει στα χνάρια του αντίστοιχου για το Μουσείο της Ακροπόλεως. Κι επειδή το πείραμα πέτυχε με την ανάδειξη του καθηγητή Αρχαιολογίας και διευθυντή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Νίκου Σταμπολίδη, το υπουργείο Πολιτισμού είναι […]

έρυσι το καλοκαίρι ο Γιάννης Βογιατζής επρόκειτο να ερμηνεύσει το φάντασμα του Δαρείου στους «Πέρσες» του Αισχύλου αλλά λόγω πανδημίας η συμμετοχή του κρίθηκε επισφαλής και γι’ αυτό αντικαταστάθηκε. Ο ίδιος, αν και είχε τη βαθιά επιθυμία να συμμετάσχει στην παράσταση, αποδέχθηκε τη νέα πραγματικότητα. Μέχρι να συμβεί αυτό όμως, μελετούσε και προετοιμαζόταν για τον […]

«Και τώρα τι θα γενούμε χωρίς Βαρβάρους; Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις» Δεν ήταν ούτε είναι το μοναδικό ανοιχτό μέτωπο στον χώρο του σύγχρονου πολιτισμού. Ηταν όμως μια μόνιμη, διαχρονική, πληγή, μια εστία αντιπαράθεσης και σύγκρουσης, ένα αγκάθι για τον θεατρικό κόσμο. Το ερώτημα «Τι θα γίνει με το Θεατρικό Μουσείο;» ερχόταν κάθε […]

Ενα χορταστικό σε διάρκεια και εκδηλώσεις φεστιβάλ ανακοινώθηκε μόλις πριν από μία εβδομάδα και ετοιμάζεται, πολύ σύντομα, να σηκώσει την αυλαία του. Δεκάδες θεατρικές, μουσικές, χορευτικές παραστάσεις, στην Αθήνα και στην Επίδαυρο, μεγάλη και μικρή, προετοιμάζονται για πρεμιέρα. Ποτέ άλλοτε το Φεστιβάλ δεν ξεκινούσε Ιούνιο για να τελειώσει Οκτώβριο, ούτε ποτέ άλλοτε βέβαια ερχόταν ύστερα […]

να από τα χαρακτηριστικά των έξυπνων ανθρώπων είναι να μην επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη: Η σημερινή ανακοίνωση (θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά στις 12.00) του προγράμματος του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου για το καλοκαίρι του 2021 έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η Κατερίνα Ευαγγελάτου έμαθε. Ηταν τέλος Μαρτίου του 2020 όταν, εν μέσω της παγκόσμιας και εσωτερικής αναταραχής […]

ι όμως, το «This is ΝΟΤ Romeo & Juliet» διαψεύδει, εν μέρει τουλάχιστον, τον τίτλο του: Οχι γιατί η παράσταση σε σύλληψη και σκηνοθεσία του Αργύρη Πανταζάρα φέρνει στη (διαδικτυακή) σκηνή ολόκληρο το αριστούργημα του Γουίλιαμ Σαίξπηρ. Αλλά γιατί καταφέρνει με τον δικό του τρόπο να μεταφέρει την ουσία του. Κι αυτό είναι που έχει […]

Με τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους να αποτελούν το σημείο εκκίνησης για την επαναλειτουργία του πολιτισμού στη χώρα μας, ο Μάιος μάς έφτασε με μια αίσθηση αισιοδοξίας. Αν και η αγωνία για την έναρξη της επίσημης πολιτιστικής σεζόν με παραστάσεις, συναυλίες και εκδηλώσεις παραμένει, το τέλος του τρέχοντος μηνός φαίνεται πως κρύβει την πολυπόθητη […]

γραψα όσα έπαθον, όσα είδον και ήκουσα…», λέει ο κεντρικός ήρωας και αφηγητής στο κείμενο αγνώστου συγγραφέα με τον τίτλο «Η Στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι – Χειρόγραφον Ελληνος υπαξιωματικού»: Και αυτό είναι το κείμενο που επέλεξε ο Σίμος Κακάλας να εντάξει στο εορταστικό πλαίσιο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιώς. […]

Το σκηνικό και το κοστούμι, ως αναπόσπαστο μέρος μιας θεατρικής παράστασης, οφείλει να υπηρετεί το όραμα του σκηνοθέτη, να μην ξεχωρίζει, να εντάσσεται στον στόχο, στο τελικό αποτέλεσμα. Την ίδια στιγμή το σκηνικό και το κοστούμι έχει τη δική του προσωπικότητα: Χτίζει κόσμους, ντύνει ανθρώπους-ηθοποιούς-ρόλους. Το θεατρικό περιβάλλον αποκτά θερμοκρασία, φωτίζεται, σκοτεινιάζει, δημιουργεί ένα αίσθημα […]

ίναι σχεδόν παράξενος, ή και παράλογος, ο τρόπος που η τραγωδία του ανθρώπου ξεπερνά την εποχή, τα γεγονότα και το προσωπικό του στίγμα για να γίνει οικεία και συλλογική, με αναφορές στο σήμερα και σε κάθε σήμερα. Κι όμως… Ο Μάνος Καρατζογιάννης καταπιάνεται ξανά με την Ιστορία, παίρνοντας τη σκυτάλη από το θεατρικό «Για την […]

α πράγματα αλλάζουν; Μακάρι. Η νέα διαδικασία επιλογής καλλιτεχνικού διευθυντή στο Εθνικό Θέατρο και το Κρατικό Βορείου Ελλάδος δρομολογείται και όλα δείχνουν πως θα μας πάει ένα βήμα μπροστά. Την περασμένη εβδομάδα (Δευτέρα 5 Απριλίου) το υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε, επισήμως, την απόφασή του να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο του διορισμού των επικεφαλής αλλά και των […]

ε τον τίτλο «Αναμνήσεις μέλλοντος» («Se souvenir de l’avenir») ο Ολιβιέ Πι, καλλιτεχνικός διευθυντής του 75ου Φεστιβάλ της Αβινιόν, αναρωτιέται, στο εισαγωγικό σημείωμα του φετινού προγράμματος: «Κι αν ο πολιτισμός δεν ήταν η αναζήτηση του χαμένου χρόνου αλλά η αναζήτηση του μέλλοντος χρόνου;». Και, μεταξύ άλλων, τονίζει: «Το ιδανικό θα ήταν να βγαίνουμε από το […]

ρομαντική κωμωδία «Ξυπόλητοι στο πάρκο» («Barefoot in the Park») ξεκίνησε ως επιτυχημένο θεατρικό έργο στο Μπρόντγουεϊ το 1963 με την υπογραφή του Νιλ Σάιμον (Neil Simon, 1927-2018). Ο αμερικανός συγγραφέας και σεναριογράφος, με τις πολλές διακρίσεις (Οσκαρ, Τόνυ) και επιτυχίες ήταν ο ίδιος που το διασκεύασε για τη μεγάλη οθόνη τέσσερα χρόνια αργότερα. Στην ταινία […]