Σεβαστάκης Δημήτρης

Κοίταξα με ενδιαφέρον το μπλε τρακτέρ. Μικρό, καλοσχεδιασμένο, δυνατό, χωράει στα μικρά νησιώτικα χωραφάκια. Γνωστή φίρμα αγροτικών μηχανημάτων. Πάντα μου άρεσαν τα αγροτικά μηχανήματα. Φαίνεται η μηχανολογική τους «αιτία», η αλληλουχία και η καθαρότητα των εξαρτημάτων που βρίσκονται εκεί, σε μια τέλεια φονξιοναλιστική συνομολογία. Διέκρινα στο μισοκρυμμένο εγχάρακτο πινακάκι: Made in Turkey. Ενα από τα […]

Στην εισήγησή του, στο Center for European Policy Analysis (CEPA), ο Τζέφρι Πάιατ χρησιμοποίησε ορισμένες φράσεις – κλειδιά: «γεωγραφικό εύρος των πρωτοβουλιών», «σχέσεις συνεργασίας μέσα σε μια ευρεία γεωγραφική περιοχή», «γεωπολιτική επάνοδος της Ελλάδας», «δυναμική της περιοχής», «γεωγραφία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής», «Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ + ΗΠΑ (3+1)», «Λίβανος, ΗΑΕ, Ιορδανία, Αίγυπτος, Λιβύη», […]

Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου ιδρύθηκε μαζί με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, επί υπουργίας Απόστολου Κακλαμάνη και υφυπουργίας Πέτρου Μώραλη (με τη συμβολή του Κώστα Σοφούλη), το 1984, λίγο μετά την ψήφιση του στρατηγικού νόμου – πλαισίου του ΠΑΣΟΚ. Η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, νέα και πρωτότυπα γνωστικά αντικείμενα, η διεύρυνση του διδακτικού προσωπικού είχαν και […]

Ο Ακάρ, ένας από τους διαδόχους του θρόνου, σε πρόσφατη συνέντευξή του, συμπύκνωσε: Δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα χωρίς την περιφερειακή δύναμη, την Τουρκία. Ηταν μια ακόμα, ενδοσυμμαχική και εξωσυμμαχική, προειδοποίηση της, πολιτικά εμπορικής, γειτονικής μας χώρας. Αρα οι απαιτήσεις για αφοπλισμό των ελληνικών νησιών, οι πολεμικές ιαχές, η διευρυνόμενη (με τη μεθόδευση δύο κρατών) […]

Πίσω από τον δίκαιο αλλά ξέπνοο θρήνο των διεθνών μέσων ενημέρωσης για το Αφγανιστάν, παραλείπεται ή και αποκρύπτεται ένα γεγονός δεσπόζον σε πολλές επιλογές της Δύσης. Στρατιωτικές επεμβάσεις χωρίς καμία ανάλυση των επιπτώσεων. Σαν να λήγει η επέμβαση με την παύση των εχθροπραξιών και τη συντριβή του αντιπάλου. Η πολιτική Μπους υιού, κυρίως στο Ιράκ, […]

Ο κόσμος πάντα αναζητεί τον ένοχο. Τον απόλυτο φταίχτη. Τα τελευταία χρόνια της χρεοκοπίας, άλλαζε τους ρόλους του «κατηγορουμένου», τροποποιούσε το είδος της «ποινής», του έμεινε στο τέλος, ένα τιμωρητικό έθος, εχθροπαθής λόγος, μια κουλτούρα γενικού πολέμου. Οπως κατασκευαζόταν ο απόλυτος ένοχος, έτσι κατασκευαζόταν και η απόλυτη λύση στα δεινά. Οι περισσότερες πολιτικές και πολιτιστικές […]

Κάθε επικριτική δήλωση ξένου ηγέτη ή θεσμικού παράγοντα για τον Ερντογάν δημιουργεί ευδιαθεσία σε έλληνες πολεμιστές της ελληνοτουρκικής σχολιαστικής μεθορίου. Προχθές ο Μπάιντεν, χθες ο Πούτιν, πριν από κάποιους μήνες ο Μακρόν, ενίοτε κάποιος ευρωπαίος τιτλούχος. Δεν απορρίπτουν τον Ερντογάν. Τον επικρίνουν και μάλιστα με ένταση ανάλογη με το τι θέλουν να αποσπάσουν. Η διαπραγματευτική […]

Παρόλη την αδιαμφισβήτητη προσφορά του Κ. Καραμανλή στην αποκατάσταση της δημοκρατίας (ήταν ίσως ο μόνος που μπορούσε να εξουδετερώσει την επιρροή των χουντικών στον κρατικό μηχανισμό) με την προφανή πολιτική ποιότητα των μεταδικτατορικών πρωθυπουργικών και προεδρικών θητειών του, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πολύ σοβαρές πλευρές της δημοκρατικής εμβάθυνσης, στις οποίες συνέβαλε σημαντικά, η Αριστερά. […]

Τον Ιούλιο του 1974, με την εισβολή την Τουρκίας στην Κύπρο, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου ξαφνικά θύμιζαν ντοκιμαντέρ από τη Δουνκέρκη. Τεράστιες ουρές ανθρώπων και αυτοκινήτων σχηματίζονταν έξω από τα πλοία. Οι επισκέπτες, Ελληνες οι περισσότεροι, αφού ο τουρισμός δεν είχε αναπτυχθεί, έφευγαν φορτωμένοι και ιδρωμένοι. Από τα ραδιόφωνα ακούγονταν τα έκτακτα δελτία ειδήσεων […]

Η τουρκική πολιτική αναπτύσσεται σε μακροεπίπεδο, για τον χειρισμό του συμμαχικού – νατοϊκού παράγοντα, ιδίως των ΗΠΑ. Μπορεί όμως προσεκτικά και επιμελημένα να κινείται και σε ένα βραχυεπίπεδο, που στοχεύει στη συγκρότηση ωφέλιμου, ενεργού ζωτικού χώρου. Οργανωμένα, ποδηγετεί χώρες, χρησιμοποιώντας μεγάλο εύρος μέσων. Με την ισχυρή μουσουλμανική μειονότητα, παραλύει την πολιτική ανεξαρτησία της Βουλγαρίας (εκτός […]

Ο Ολλανδός Μόντριαν επισκιάστηκε από τον Ισπανό Πικάσο. Οχι μόνο κατά τη διάρκεια της ζωής τους, αλλά και ως περιουσιακά στοιχεία της Εθνικής Πινακοθήκης. Ακόμα και το χάπενινγκ της πτώσης του πίνακα και ο ερασιτεχνισμός του βοηθού του κ. Χρυσοχοΐδη, πάλι τον Ισπανό ωφέλησαν επικοινωνιακά. Πιο πολιτικοποιημένος ο Ισπανός, πιο πληθωρικός (άλλαζε εικαστικές κατευθύνσεις συνεχώς), […]

Οσο πιο συντεταγμένη γίνεται η εξωτερική και στρατιωτική πολιτική της Τουρκίας, τόσο αφελείς κάποιες προσεγγίσεις της. Για παράδειγμα τον Ερντογάν τον έχουν πάρει οι σύμμαχοι από κακό μάτι (με την αφελή συνεπαγωγή ότι αυτό θα κρίνει τη στάση τους έναντι της Ελλάδας). Φυσικά πέραν της αφέλειας, να θεωρεί κανείς τις διακρατικές ως συναισθηματικές σχέσεις, υπάρχει […]

«Το θεωρώ τρελό να επιστρέψει το δέμα στην Ελλάδα μέσω Βουλγαρίας» είπε με αγανάκτηση. Είχε αγοράσει – διαδικτυακά – παπούτσια. Η παραγγελία ήρθε σε λάθος μέγεθος, έπρεπε να επιστραφεί, να «διορθωθεί» και να ξαναπαραληφθεί. Ο ντόπιος προμηθευτής (του κινέζικου, βιετναμικού ή πακιστανικού προϊόντος) διαμεσολαβείται από μια αόρατη εταιρεία στη Βουλγαρία. Τα «λάθος» παπούτσια, έπρεπε να ξανακάνουν κύκλο. […]

Πολλές περιοχές δικαίου παραβιάζει η Τουρκία. Αν τις τεμαχίσεις, αν τις διαιρέσεις σε μικρά τιμάρια, νομίζω διαπράττεις τακτικό, που μετεξελίσσεται σε στρατηγικό λάθος. Συζητώντας γενικά, λύνοντας ενδεχομένως περιφερειακά, δευτερεύοντα διακρατικά θέματα, διά του πλαγίου, συμβάλλεις στη νομιμοποίηση – κανονικοποίηση – παγίωση των μεγάλων διεκδικήσεων και διακυβευμάτων. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να παύσεις να συνομιλείς, […]

Αριστερά – τάμα, ίαμα, φαρμάκι, ανάμνηση και άλλα πολλά. Είναι τα απαιτητά χαρακτηριστικά τα οποία παραγγέλνουν οι αντίπαλοί της, σχολιαστές. Η επίκριση «αριστερίστικη» Αριστερά και συγχρόνως η καταγγελία «συμβιβασμένη» δεν είναι η μοναδική αντίφαση. Οι αντιφάσεις στην εκτίμηση της Αριστεράς (πάντα από τους επικριτές) εκφράζουν ίσως μια ευρύτερη αμφιθυμία. Το υπό διαμόρφωση πολιτικό και ιδεολογικό τοπίο, […]

Μπεζ βερμούδα, φανέλα μπλε πρωσικό, με ένα τεράστιο 2 στη πλάτη, γαλάζια αθλητικά υποδήματα – που θυμίζουν «ελβιέλες». Μιλούσε με ένταση και πεταμένες τις φλέβες του λαιμού. «Πράσινο τσάι. Το καλύτερο. Αλλά δεν πρέπει να το αφήνεις πάνω από τρία λεπτά». «Μου έχουν πει για το βατόμουρο». «Το έχω ακούσει, αλλά πιο καλό είναι το μελισσόχορτο. […]

Με τον Γιώργο Παπανδρέου απενοχοποιηθήκαμε όλοι. Και μετέχοντες, και επωφελούμενοι, και θεατές των τεκταινομένων. Φυσικά και ο ίδιος είχε ευθύνη αφού για πολλά χρόνια συνδιαμόρφωνε την πολιτική και οικονομική πραγματικότητα της χώρας μας. Εντούτοις η χρεοκοπία δεν είχε έναν μόνο γεννήτορα, ζητούσε όμως έναν εσταυρωμένο. Ο Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ της εποχής προσφέρονταν. Εκτός από […]

Κοίταζαν πάνω από την πόρτα, βλοσυροί και συγκεντρωμένοι. Μερικοί σημείωναν σε ένα χαρτάκι. Η οθόνη 60 ιντσών που κοίταζαν με ένταση είχε κάτι νούμερα στη σειρά, ένα excel. Χρωματάκια, νούμερα, σημαιάκια χωρών, ονόματα ποδοσφαιρικών ομάδων, μπάρες και κάτι σαν καρδιογραφήματα με τίτλους progressive, stability. Ηταν εντυπωσιακό: 70χρόνοι καφενόβιοι να αφοσιώνονται όχι στον αγώνα, αλλά στο […]

Η «κανονικότητα» έχει γίνει σχεδόν θρησκευτική σέχτα. Αναφέρονται όλοι σε αυτή με ευλάβεια και νοσταλγία, καταστρέφοντας συγχρόνως κάθε προϋπόθεσή της. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην τωρινή, αχαλίνωτη, χαρμάνα, μεταπεριοριστική κανονικότητα, με τους χιλιάδες συνωθούμενους πολίτες και τα νέφη από πτύελα πάνω από μια μάσκα-λαιμόκοψη ή στην κανιβαλική, επιθετική οδήγηση στους δρόμους ή τις αδικοπραξίες στον […]

Υπάρχουν αυτοί που συντάσσουν ημερήσιες ή εβδομαδιαίες μονογραφίες. Αφοσιώνονται σε ένα πρόσωπο και το βρίζουν. Προαποφασισμένοι, δεν είναι δύσκολο να βρουν μια αφορμή. Κάτι θα ξεφύγει απ’ το στόμα του «εχθρού», ένα μικρό γλίστρημα σε μια δήλωση, σε μια συνέντευξη, είναι αρκετό. Αλλά και σε μια προφυλαγμένη παρουσία του, χωρίς ολισθήματα και γκάφες, πάλι θα […]

Η αρθρογραφία γύρω από την ενδιαφέρουσα αντιδικία των δύο τέως πρωθυπουργών Καραμανλή και Σημίτη εντόπισε δύο σχολές σκέψης, τις οποίες μάλιστα τιτλοφόρησε – ανάλογα με την πολιτική στοίχιση του κάθε σχολιαστή: η σχολή της ακινησίας με χροιά εθνικισμού (ή σταθερής θέσης και εθνικοανεξαρτησιακής θεώρησης) και η σχολή της κινητικότητας με χροιά ενδοτισμού (ή πραγματισμού). Πολλοί έκαναν […]

Η πολιτική και αρκετά πρόσωπα που την κατοικούν δεν είναι θελκτικά στα μάτια των πολιτών, γι’ αυτό και η κυβέρνηση, με ευφυΐα μηχανορράφου, επινοεί υποκατάστατα, αντίτυπα. Αφθαρτα πρόσωπα από άλλους χώρους – τον χώρο της επιστήμης, της τέχνης, τα μεταμφιέζει σε αντιπροσώπους της. Φορτώνει πάνω τους μέρος της επικοινωνιακής διεκπεραίωσης. Την άνοιξη ο κ. Τσιόδρας (ακούσια) […]

Οι θεατές συναρπάζονται, αν και δεν έχουν ιδέα για το «περιεχόμενο» της εκπομπής. Το φαγητό. Η μαγειρική ικανότητα περιγράφεται τηλεοπτικά, δεν τη βιώνουν οι θεατές. Υποθέτουν. Από τις κρίσεις των κριτών, τους μονολόγους των διαγωνιζομένων. Οι θεατές αγνοούν, όμως καθηλώνονται. Ακόμη και οι ειδησεογραφικές ιστοσελίδες αφιερώνουν στο παιχνίδι μεγάλα κείμενα με περιγραφή, πρόβλεψη, είδηση. Μια […]

Η Ελλάδα προσπαθεί  να ξαναβρεί το νήμα με τη Λιβύη. Ορθά. Να αρχίσουν να αποκαθίστανται οι σχεδόν εκμηδενισμένες σχέσεις. Δύσκολο.  Μετά το τουρκολιβυκό σύμφωνο και τη στρατιωτική και πολιτική παρουσία της  Τουρκίας, τα περιθώρια είναι πολύ περιορισμένα. Κυρίως  γιατί είναι μια «μη χώρα». Παροδικές φυλαρχικές συμφωνίες, που ακολουθούνται από πολέμους και μετά, πάλι θνησιγενείς εκεχειρίες […]

Πολλοί ανατρέχουν στις «αριστερές αξίες». Και αριστεροί και δεξιοί. Πρόκειται για μια αόριστη αναφορά, που όμως διατηρεί την ευρωστία της. Και χρησιμοποιείται τόσο για την ενίσχυση, όσο και για την απίσχναση της Αριστεράς. Για το καλό και για το κακό της. Είτε για να διακηρυχθεί η αντοχή της, είτε για να υποδειχθεί η «οπορτουνιστική» μετατόπισή […]

«Θα τηλεφωνήσω στον Γεροτζιάφα να μου πει αν πρέπει να κάνω το εμβόλιο». Ο γαλλοτραφής φίλος φοβόταν τις θρομβώσεις, τα αναφυλακτικά σοκ. Διάβαζε ό,τι κυκλοφορούσε στο Διαδίκτυο, επιστημονικό ή παραπολιτικό, καθησυχαστικό ή συναγερμικό. Είναι όμως σύνηθες. Ο καθένας θέλει έναν προσωπικό γιατρό, έναν γκουρού. Να διαβάζει τα σημάδια. Θέλει τον απόλυτα δικό του Τσιόδρα, Βατόπουλο, […]

Η κρίση είναι κάτι πιο ολικό από τους διάφορους επιμερισμούς της. Ενώ ξεκίνησε ως μείωση εισοδημάτων και ανατροπή του κοινωνικού συμβολαίου, εξελίχθηκε σε κοινωνική, πολιτιστική, ταυτοτική, εκδηλώνεται και ως κλιματική, με μεγάλες  φυσικές καταστροφές και τον τελευταίο χρόνο, ως υγειονομική. Η σύμπλεξη και αλληλοδιαδοχή κρίσεων έχει μετουσιωθεί σε  μαζική εμπέδωση μιας κουλτούρας αστάθειας. Οι πολίτες […]

Τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Και τα δύσκολα είναι διαφορετικής ποιότητας από αυτά του 2010, του 2012 αλλά και του 2015. Οχι μόνο λόγω κούρασης. Το κεντρικό πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει ευδιάκριτη αιτία του κακού, δεν υπάρχει παράσταση του κακού. Είναι μια υγειονομική νέφωση, ένα θολό κακό, όχι κάτι απτό. Το να έχεις κομμένους […]

Η Honda θα κατασκευάζει λιγότερα αυτοκίνητα στην Τουρκία, σε σχέση με τη Renault ή την Toyota. Σοβαρά; Fiat, Ford, Hyundai, Mercedes (φορτηγά, λεωφορεία) είναι μερικές άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στη γειτονική χώρα. Η τουρκική οικονομία έχει παραγωγικό βάθος.  Οι τεράστιες ξένες επενδύσεις στην αυτοκινητοβιομηχανία στηρίζουν έμμεσα και την τουρκική πολεμική βιομηχανία, η οποία «οικονομικοποιεί» την […]

Είναι ενδιάθετο το κακό και απλώς μορφοποιείται, με διάφορες αφορμές. Δεν το παράγουν οι «αφορμές», το μορφοποιούν όμως ή και το διεγείρουν. Είτε το εξωτερικεύσεις, το εκφράσεις π.χ. με τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, είτε όχι, αυτό θα υφίσταται, θα επιμολύνει και θα διαβρώνει. Δεν έχουμε δει την κορύφωση του φαινομένου, ούτε την τάξη πραγμάτων που […]

Η μεγαλύτερη αιχμαλωσία είναι η φαντασίωση. Αλλά εάν έχουμε μια πονηρή φαντασίωση ή ακόμα και μια φαντασίωση που συμφέρει πολλούς, τότε τα πράγματα, εκτός από καθηλωτικά, είναι και επικίνδυνα. Η εταιρεία γεωπολιτικών αναλύσεων Stratfor προβλέπει ότι η Τουρκία το 2050 θα είναι υπερδύναμη. H πρόβλεψη είναι του 2009, τώρα όμως χρειάστηκε να την ξεθάψει η […]

Οταν χρεοκόπησε η χώρα, ο κόσμος μίσησε τους πολιτικούς. Τους θεώρησε υπεύθυνους γιατί δεν αναμετρήθηκαν με το κακό, δεν προειδοποίησαν. Αυτό το τελευταίο, ο κόσμος, το θεώρησε εμπρόθετο. Οταν, κάπως, συνήλθε η χώρα ως προς την καθημερινότητα (όχι ως προς τη δομή του χρέους της), ο κόσμος εξακολουθούσε να μισεί τους πολιτικούς. Είχε σωρευτεί αρκετή […]

Αρχές της δεκαετίας του ’80, είχα πάει με φίλους «πασόκους» στην υπό διαμόρφωση Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, όπου τότε γινόταν το Φεστιβάλ Νεολαίας ΠΑΣΟΚ – Αγωνιστή. Καταπληκτική χωρική διασπορά, σημαντικοί μουσικοί, ποιητές, διανοούμενοι. Συζητήσεις για το αγροτικό πρόβλημα, εάν μπορούν τα αγροτικά στρώματα να αποτελέσουν ιδεολογική και πολιτική πρωτοπορία, συζητήσεις για τη σχέση ιδεολογίας – αισθητικής. Να […]

Πολύ γρήγορα και επιδέξια η Τουρκία του κ. Ερντογάν προσαρμόζεται στη νέα διεθνή κατάσταση. Οχι μόνο λόγω της εκλογής Μπάιντεν αλλά και λόγω της επιρροής που αυτή θα ασκήσει  στους Ευρωπαίους. Ο κ. Ερντογάν μετριάζει λίγο την επιθετική ρητορική, αποσύρει το ερευνητικό σκάφος, καλεί σε συνομιλίες την Ελλάδα, είναι σίγουρο: θα παίξει το χαρτί μιας […]

Να σημειώσω κάτι ακόμα, σε συνέχεια του προηγούμενου κειμένου ΤΑ ΝΕΑ 16-17/1/2021, «η μαγειρική που πάντα θα καίει το φαΐ». Η υποτυπώδης ελληνική παραγωγή, ο εξαρτημένος και ισχνός χαρακτήρας της, ωθεί πολλά κόμματα  στον ρόλο πλουτοπαραγωγικής πηγής. Οσο λείπει η παραγωγή τόσο μεγαλώνει η επίκλησή της, τόσο διογκώνονται αυτοί που την προϋποθέτουν. «Διευθετήσεις, περαιώσεις, τακτοποιήσεις, […]

Ιδίως η έννοια Κέντρο, αλλά σε έναν βαθμό και οι υπόλοιπες έννοιες της πολιτικής χωροταξίας, η Αριστερά, η Δεξιά, έχουν απολέσει το παραδοσιακό τους περιεχόμενο, το κυριότερο όμως είναι ότι έχουν αποκτήσει μια μεγάλη πολιτική χωρητικότητα ή μάλλον αοριστία. Οι ερμηνείες όμως των ιδεολογικοπολιτικών επικρατειών (άρα και η πολεμική που εγείρουν) επιμένουν, κολλημένες στην ακίνητη […]