Η περίοδος των Χριστουγέννων συνδέεται παραδοσιακά με οικογενειακά τραπέζια, εξόδους και γιορτινά γεύματα. Όπως επισημαίνει ο ΕΦΕΤ σε ανακοίνωσή του, αυτή την εποχή αυξάνεται η κατανάλωση κρεάτων, πουλερικών και γλυκών, γεγονός που συχνά οδηγεί σε περισσότερα περιστατικά τροφιμογενών νοσημάτων, αλλά και σε σπατάλη τροφίμων.
Για τον λόγο αυτό, ο ΕΦΕΤ απευθύνει οδηγίες προς τους καταναλωτές, ώστε να απολαμβάνουν ασφαλή γεύματα, να προστατεύονται από παραπλανητικές πρακτικές και να περιορίζουν τη σπατάλη τροφίμων.
Ασφαλείς αγορές και σωστή μεταφορά
Πριν από τις αγορές, συνιστάται ο προγραμματισμός λίστας προϊόντων ώστε να αποφεύγονται οι αυθόρμητες αγορές. Οι τσάντες μεταφοράς πρέπει να είναι αρκετές, ώστε τα ωμά τρόφιμα να διαχωρίζονται από τα έτοιμα προς κατανάλωση, για την αποφυγή διασταυρούμενης επιμόλυνσης.
Τα τρόφιμα πρέπει να αγοράζονται μόνο από ελεγχόμενα σημεία πώλησης, αποφεύγοντας πλανόδιους χωρίς άδεια. Οι καταναλωτές καλούνται να ελέγχουν τις συνθήκες καθαριότητας του προσωπικού και του χώρου, καθώς και τις ενδείξεις στις ετικέτες, δίνοντας έμφαση στις ημερομηνίες.
Οδηγίες για συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων
Τα κρέατα πρέπει να διατίθενται πάντα υπό ψύξη, ενώ στα σημεία πώλησης οφείλουν να υπάρχουν πινακίδες με την καταγωγή και προέλευση. Οι γαλοπούλες και τα άλλα πουλερικά πρέπει να φέρουν τη σήμανση αναγνώρισης του σφαγείου και την ημερομηνία ανάλωσης.
Τα θηράματα πρέπει να είναι εκσπλαχνισμένα και να φέρουν σφραγίδα καταλληλότητας ή αναγνώρισης, ανάλογα με την προέλευση. Τα αυγά πρέπει να έχουν ευδιάκριτη σήμανση στο κέλυφος και στη συσκευασία, ενώ συνιστάται η φύλαξή τους σε δροσερό ή ψυχρό μέρος. Δεν πρέπει να πλένονται ή να καταναλώνονται ωμά.
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα πρέπει να συντηρούνται σε ψυγείο. Τα τυριά οφείλουν να φέρουν σήμανση αναγνώρισης και ημερομηνία διατηρησιμότητας. Προϊόντα με φυτικά λιπαρά πρέπει να πωλούνται ξεχωριστά από τα γαλακτοκομικά.
Σωστή αποθήκευση και προετοιμασία
Στο ψυγείο, τα ωμά τρόφιμα τοποθετούνται στα κάτω ράφια μέσα σε κατάλληλα δοχεία, ενώ τα έτοιμα προς κατανάλωση στα πάνω ράφια. Η θερμοκρασία του ψυγείου δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 5°C.
Το κατεψυγμένο κρέας πρέπει να αποψύχεται πλήρως πριν το μαγείρεμα, μέσα στο ψυγείο και σε προστατευτική μεμβράνη. Η γαλοπούλα ή το κοτόπουλο δεν πρέπει να πλένονται, καθώς υπάρχει κίνδυνος διασποράς μικροβίων. Ο χρόνος ψησίματος εξαρτάται από το βάρος του προϊόντος και πρέπει να τηρείται αυστηρά.
Διαχείριση περισσευμάτων
Τα περισσεύματα των γευμάτων καλό είναι να φυλάσσονται στο ψυγείο ή στην κατάψυξη εντός δύο ωρών. Πριν την κατάψυξη, χωρίζονται σε μικρότερες μερίδες για ευκολία στη χρήση. Τα πουλερικά που σερβίρονται κρύα πρέπει να παραμένουν στο ψυγείο και να μην αφήνονται για ώρα σε θερμοκρασία δωματίου.
Το μαγειρεμένο κρέας μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί σε νέα γεύματα, συμβάλλοντας στη μείωση της σπατάλης τροφίμων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει σχετικές πληροφορίες για την ορθή αξιοποίηση των τροφίμων.
Προσοχή στις τροφικές αλλεργίες
Κατά την προετοιμασία γευμάτων για φίλους ή συγγενείς, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε αν κάποιος έχει τροφική αλλεργία, ώστε να αποφευχθούν επικίνδυνα συστατικά. Σε περίπτωση αλλεργικής αντίδρασης, απαιτείται άμεση ιατρική βοήθεια.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό 1169/2011 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 14 ουσίες θεωρούνται κύρια αλλεργιογόνα και πρέπει να αναγράφονται ευκρινώς στα προσυσκευασμένα τρόφιμα. Στους χώρους εστίασης, οι υπεύθυνοι οφείλουν να ενημερώνουν γραπτώς ή προφορικά για την ύπαρξη αλλεργιογόνων στα πιάτα.
