Είναι φυσικό και οι δύο πλευρές, Βρυξέλλες και Αθήνα, να προσπαθούν να υποβαθμίσουν τη σημασία του γεγονότος ότι η ελληνική πρόταση, για τη συμμετοχή της χώρας στο SAFE, επεστράφη στον αποστολέα από τους αρμοδίους της ως εκτός θέματος. Για να το συμπυκνώσω σε τίτλο και να μη σας παιδεύω: πήγαμε να παζαρέψουμε και φάγαμε πόρτα. Αυτό συνέβη εν ολίγοις. Πώς και γιατί συνέβη θα τα εξηγήσω παρακάτω. Προηγουμένως, όμως, να θυμίσω ότι το SAFE είναι το ευρωπαϊκό πρόγραμμα πιστώσεων με ευνοϊκούς όρους, για τη συμπαραγωγή οπλικών συστημάτων υψηλής τεχνολογίας, ένα πεδίο δηλαδή στο οποίο υστερούμε καταφανώς.
Ενώ από το σύνολο των πόρων του SAFE, που πρόκειται να διατεθούν στα κράτη-μέλη με τη μορφή δανείων, στη χώρα μας είχε αναγνωριστεί ποσόν 787 εκατομμυρίων, εμείς υποβάλαμε σχέδιο με το οποίο διεκδικούσαμε πόρους 2,8 τρισεκατομμυρίων. Το χαριτωμένο της υπόθεσης είναι ότι, στη συνοδευτική επιστολή του σχεδίου, αναγνωρίζουμε ότι αυτά που ζητάμε υπερβαίνουν εκείνα που δικαιούμαστε – είναι σχεδόν τετραπλάσια. Παρ’ όλα αυτά όμως, αιτούμεθα ευσεβώς (respectfully request, στο πρωτότυπο) να αυξηθεί η συμμετοχή μας, ώστε να καλυφθούν οι προτεινόμενες «επενδύσεις». Η απάντηση των Βρυξελλών ήταν απορριπτική: πάρτε το πίσω και φτιάξτε το ξανά βάσει του ποσού που σας έχει οριστεί, δηλαδή τα 787 εκατομμύρια. Εκτός θέματος, με άλλα λόγια.
Πρόκειται, φυσικά, για ρεζιλίκι και επειδή δεν κολακεύει ούτε εμάς πρωτίστως, ούτε το γενικότερο κύρος των θεσμών με τους οποίους παζαρεύουμε, αμφότερες οι πλευρές χαμηλώνουν τον τόνο των δηλώσεων. Οι Βρυξέλλες, μέσω εκπροσώπου της Επιτροπής, υποστηρίζουν ότι δεν ήταν απόρριψη, ότι είναι «φυσιολογικό να ζητάμε διευκρινίσεις όταν έχουμε ερωτήματα». Η απάντηση όμως των Βρυξελλών δημοσιεύτηκε και δεν αφήνει κανένα περιθώριο για αμφιβολία. Μας παρακαλούν ευγενώς να σκεφτούμε την υποβολή νέου επενδυτικού σχεδίου, εναρμονισμένου με την υπάρχουσα κατανομή. Αλλη δυνατότητα δεν παρέχεται. Εκτός αν προτιμάμε να μη μετάσχουμε στο SAFE, γιατί υπάρχει και αυτή η δυνατότητα, ξέρετε! Αυτό υπονοείται στην ευγενή παράκληση να σκεφτούμε (we kindly ask you to consider) την υποβολή νέας πρότασης. Εξάλλου, εμείς δεν ήμασταν εκείνοι που δεν θέλαμε στην αρχή και μετά αλλάξαμε γνώμη και θέλουμε πιο πολύ από όσο μπορούμε; Ποιος ξέρει λοιπόν τι θα μας σφυρίξει αύριο, από την ώρα που έχουμε τέτοια άνεση, ώστε να ζητάμε ό,τι μας κατεβαίνει;
Ο χειρισμός της υπόθεσης αυτής εκ μέρους της ελληνικής πλευράς στερείται σοβαρότητας. Αντί για ψυχραιμία και ρεαλισμό, διαπιστώνουμε υστερία και υπερβολή σε όλα τα στάδια της υπόθεσης μέχρι τώρα. Είναι προφανές ότι, αφού αργήσαμε να καταλάβουμε την αξία της ευκαιρίας, μετά κάναμε το λεγόμενο «βουρ στον πατσά» και πήγαμε να φορτώσουμε στο SAFE ό,τι μπορούσαμε από δαπάνες, αδιακρίτως. Από τη διατύπωση της ευρωπαϊκής απάντησης στην ελληνική πρόταση, προκύπτει ότι, εκτός από την υπέρβαση του ποσού, η πρόταση περιελάμβανε και επενδυτικές δράσεις που ήταν εκτός των προδιαγραφών του προγράμματος. Με άλλα λόγια, όσο δυσάρεστο και αν ακούγεται, χυμήξαμε στο SAFE με τον ίδιο τρόπο που χυμήξαμε στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ετσι κυρίως αντιλαμβανόμαστε τη σχέση μας με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Δεν είναι θέμα κυβερνήσεων ή πολιτικών, τούτης ή της άλλης. Αυτό είναι το πνεύμα που διέπει διαχρονικά τη σχέση μας με την Ευρώπη και το κόστος της στενόμυαλα ωφελιμιστικής προσέγγισής μας (να αρμέξουμε τη γελάδα) το βλέπουμε τώρα στην αναρχία των αγροτικών μπλόκων. Τόσοι πόροι και επί τόσα χρόνια πήγαν στην κατανάλωση, στη συντήρηση του βιοτικού επιπέδου των αγροτών, ενώ ο εκσυγχρονισμός της γεωργικής παραγωγής αγνοήθηκε. Βλέπετε, οι προσαρμογές προϋποθέτουν συγκρούσεις, τις οποίες όλες οι κυβερνήσεις προτιμούν να αποφεύγουν. Περνάμε καλά τώρα; Το λύσαμε το πρόβλημα μέχρι του χρόνου; Πάμε λοιπόν παρακάτω και στην πορεία βλέπουμε.
Και, πράγματι, βλέπουμε: μπλόκα, βία, αναρχία, αμετροεπή και παλαβά αιτήματα, ένα χάος υπερβολής και ασυνεννοησίας που δυσκολεύεσαι να φανταστείς πώς θα μπορέσει να μπει σε τάξη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αγρότες είναι κακομαθημένοι, κακολογώντας τους όμως δεν πετυχαίνουμε τίποτα. Εκείνοι που τους παραχαϊδέψανε και τους κακομάθανε ευθύνονται εξίσου. Ε, λοιπόν, ας κανονίσουν τώρα να τελειώνει η υπόθεση, για να κάνουμε γιορτές σαν άνθρωποι…
