Κάθε εκλογική χρονιά είναι μια δοκιμασία για το σύνολο των δημοκρατιών του σημαντικότερου επιτεύγματος στην ήπειρο που φέρει την ευθύνη για δύο αιματηρούς παγκόσμιους πολέμους. Ομως η ερχόμενη χρονιά είναι ιδιαίτερα φορτισμένη λόγω της αυξημένης έντασης που προκαλείται σε κάθε ιστορική στιγμή αμφισβήτησης της θέσης στην ιεραρχία των ηγεμονικών δυνάμεων. Επιπλέον, εδώ και δύο χρόνια ζούμε την «εκδίκηση» της φύσης στην αλόγιστη διαχείριση των πόρων της με την επικράτηση του κορωνοϊού. Το ένα από τα δύο επιτεύγματα της δημιουργίας της Ενωσης – ειρήνη και ευημερία – απειλείται, με αποτέλεσμα την αύξηση του λαϊκισμού.

Ας δούμε λοιπόν τις εκλογικές αναμετρήσεις που αναμένονται για τη χρονιά που έρχεται. Σημειώνουμε πάντως ότι τα ευρωβαρόμετρα και άλλες δημοσκοπήσεις δείχνουν μια ενισχυμένη αποδοχή της Ενωσης από τους πολίτες. Παρά τη δυσφορία ή την αποστασιοποίηση από τα κοινά, ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες, λόγω οικονομικής δυσπραγίας.

1. Στις τρεις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις, σε Γερμανία, Βουλγαρία και Τσεχία, οι φιλευρωπαϊκές δυνάμεις επικράτησαν. Ιδιαίτερα στις δύο τελευταίες, όπου κύριο αίτημα των ψηφοφόρων ήταν η διαφθορά. Ειδικά στη Βουλγαρία, που είναι το πιο φτωχό από τα κράτη – μέλη και η χώρα με τους λιγότερους εμβολιασμένους, εξελέγη ένας απόφοιτος του Χάρβαρντ και συνδαιτυμόνας του Μητσοτάκη.

Σε σχέση με τη Γερμανία κρατάμε και το γεγονός ότι νέος πρόεδρος των Χριστιανοδημοκρατών είναι ο κ. Μερτς, αντίπαλος της Μέρκελ στην κούρσα για την καγκελαρία. Υστερα από αυτό αποχώρησε από την πολιτική και εργάστηκε με επιτυχία στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες μέχρι τις πρόσφατές εκλογές, όταν και επέστρεψε στην πολιτική. Δηλώνει ευρωπαϊστής, αλλά πιστεύουμε ότι είναι περισσότερο για τις διακυβερνητικές συνεργασίες, έχοντας κατηγορήσει την Επιτροπή για γραφειοκρατική.

2. Οι πιο σημαντικές εκλογές είναι οι προεδρικές εκλογές της Γαλλίας που θα διεξαχθούν μετά την προεδρία της χώρας το προσεχές εξάμηνο. Τα ποσοστά που βλέπουμε στις δημοσκοπήσεις φέρουν σταθερά στην πρώτη θέση τον Μακρόν με 24%. Ομως ο ακροδεξιός πόλος – Λεπέν και Λεμούρ – συγκεντρώνει 29% και η νέα πρόεδρος της συντηρητικής παράταξης Πεκρές 17% με ανοδικές τάσεις. Το πιθανότερο σενάριο για τον δεύτερο γύρο είναι ο Μακρόν και η Πεκρές να είναι οι διεκδικητές της προεδρίας, με μικρή διαφορά προτίμησης υπέρ του Μακρόν. Η νίκη θα εξαρτηθεί από την αποχή και τη στάση των ψηφοφόρων των άλλων κομμάτων. Αν δεν επικρατήσει ο σημερινός πρόεδρος, ο γαλλογερμανικός και ιταλικός άξονας θα εξασθενήσουν, οι επιπτώσεις θα είναι σημαντικές για την πορεία της Ευρώπης της αλληλεγγύης.

3. Στο μεταξύ θα έχουν προηγηθεί οι εκλογές στην Ουγγαρία. Ο Ορμπαν θα αντιμετωπίσει την ενωμένη αντιπολίτευση, η οποία επέλεξε έναν παλαιό σύμμαχο του Ορμπαν, τον Πέτερ Μάρκι Ζάι, ως ηγέτη. Θα είναι μια δύσκολη αναμέτρηση και οι δημοσκοπήσεις φέρουν τον Ορμπαν να προηγείται με 2%. Τυχόν επικράτηση της ενωμένης αντιπολίτευσης θα απαλλάξει την ΕΕ από έναν σθεναρό κήρυκα της αντιφιλελεύθερης συμμαχίας των χωρών του Βίσεγκραντ, που απώλεσε μετά τις εκλογές στην Τσεχία ένα μέλος.

Ισως βρισκόμαστε ενώπιον μιας πιθανής εξέλιξης, όπου οι «θαυμαστές» του αποτυχημένου Brexit και των ευρωπαϊκών αξιών να τεθούν υπό αμφισβήτηση. Πρέπει να προσθέσω ότι οι χώρες του Βίσεγκραντ κατηγορούνται, πέρα από την αντιφιλελεύθερη πολιτική, για «κακή» διαχείριση των ευρωπαϊκών πόρων και για καταστρατήγηση της ελευθερίας των ΜΜΕ.

Τέλος, παραλείψαμε να αναφερθούμε στις εκλογές στην Πορτογαλία που θα διεξαχθούν την 30ή Ιανουαρίου – ο σημερινός πρωθυπουργός Ντα Κόστα φαίνεται να τις κερδίζει και πάλι.

ΥΓ: Ρόλο θα παίξει στις εκλογές και ο κορωνοϊός. Η Ομικρον έχει διαψεύσει πολλούς πολιτικούς και επιστήμονες, με τις οικονομικές επιπτώσεις να πλήττουν κυρίως τους αδύναμους.

Ο Αντώνης Τριφύλλης είναι μέλος του ανεξάρτητου, μη κερδοσκοπικού ερευνητικού οργανισμού διαΝΕΟσις και του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), πρώην στέλεχος της ΕΕ