«Τέχνη που μας αιφνιδιάζει αδιάκοπα»

ΤΑΚΙΣ: Με αυτό το όνομα καθιερώθηκε στο Πάνθεο των τεχνών ο Παναγιώτης Βασιλάκης, ο αυτοδίδακτος έλληνας καλλιτέχνης, που κατάφερε να δημιουργήσει την πιο εμβληματική μορφή τέχνης του 20ού αιώνα, αξιοποιώντας τις κατακτήσεις και τις δυνατότητες της σύγχρονης επιστήμης και τεχνολογίας. Ο γλύπτης Τάκις υπήρξε αυθεντικός επίγονος της ηρωικής γενιάς των ρώσων κονστρουκτιβιστών, που πρώτοι οραματίστηκαν μια τέχνη εμπνευσμένη από την τεχνολογία και με προορισμό την υπηρεσία της κοινωνίας. Ο Πύργος της 3ης Διεθνούς (1919), ουτοπικό όραμα του Βλαντιμίρ Τάτλιν, που υπερέβαινε τις τεχνολογικές δυνατότητας της εποχής του και γι' αυτό δεν μπόρεσε να πραγματοποιηθεί, είναι ο άμεσος πρόγονος των έργων του Τάκι. Μόνο που ο έλληνας δημιουργός δεν παρέμεινε στον χώρο της ουτοπίας. Γιατί κατάφερε να δώσει μορφή και πνοή σε ό,τι συνέλαβε το πολυμήχανο πνεύμα του. Μορφή, γιατί στα έργα του επιζητούσε πάντοτε την ομορφιά και την αρμονία, και πνοή, γιατί ο δημιουργός τους τα ζωντάνευε, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που του έδινε η βαθιά γνώση της φύσης και της τεχνολογίας.

Η μορφολογία των έργων του Τάκι δεν είναι δεδομένη. Προκύπτει από τις εγγενείς δυνατότητες των ποικίλων υλικών που χρησιμοποιεί, κυρίως μέταλλα, και από την ενέργεια που τα εμψυχώνει, δίνοντάς τους πνοή και ζωντάνια με την κίνηση, τη δόνηση, τον ρυθμό, τον ήχο, το φως: Ηλεκτρισμός, ηλεκτρομαγνητικές δυνάμεις και μαγνητικά πεδία, υδροδυναμική, ηλιακή και αιολική ενέργεια, φωτοβολταϊκά, ο Τάκις αξιοποίησε όλες τις πηγές ενέργειας που του έδινε η φύση, η επιστήμη και η τεχνολογία για να δημιουργήσει ένα έργο μαγικό και ποιητικό. Ενα έργο γεμάτο δυναμισμό και αισιοδοξία, που έχει σφραγίσει το αστικό τοπίο των μεγάλων πόλεων ανά τον κόσμο και αποτελεί το κατ' εξοχήν σύμβολο της εποχής μας.

Την ώρα που φιλότεχνοι από όλο τον κόσμο, οι χιλιάδες επισκέπτες της Tate Gallery στο Λονδίνο, που φιλοξενεί αυτό τον καιρό την έκθεσή του Τάκι, υποκλίνονται μπροστά στην καλλιτεχνική και δημιουργική μεγαλοφυΐα του, εκείνος «επέλεξε» να αποχωρήσει σιωπηλά σε μια κορυφαία στιγμή της ιλιγγιώδους καριέρας του. Προξενεί πράγματι ίλιγγο η θέαση και μόνο της πορείας ενός καλλιτέχνη που κατάφερε να συλλάβει τον παλμό της εποχής του, διεισδύοντας στα άδυτα της πιο υψηλής τεχνολογίας με σκοπό να δημιουργήσει μια τέχνη που μας αιφνιδιάζει αδιάκοπα με τις ανεξάντλητες μεταμορφώσεις της και την ποιητική της διάσταση.