«Εξαιρετικά σημαντική»: έτσι χαρακτήρισε η κριτική επιτροπή του βραβείου Costa την προσωπική ιστορία της 85χρονης σήμερα Λιέν ντε Γιονγκ, «πρωταγωνίστριας» στη βιογραφία «The cut out girl» («Το κορίτσι που άφησαν», σε μια πρόχειρη μετάφραση) του Μπαρτ βαν Ες, στον οποίο κατέληξε χθες το βράδυ το μεγάλο Costa για το 2018.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ. Στο επίκεντρο της βιογραφίας που υπογράφει ο καθηγητής Αγγλικής Γλώσσας στην Οξφόρδη τοποθετείται η διάσωση της εβραιοπούλας Λιέν την περίοδο της ναζιστικής Κατοχής στην Ολλανδία από τον παππού και τη γιαγιά του συγγραφέα, οι οποίοι συμμετείχαν στην Αντίσταση. Οι τρεις τους έζησαν μαζί μέχρι τη δεκαετία του 1950, οπότε η Λιέν έφυγε από το κρησφύγετο όπου την έκρυβαν. Ο Βαν Ες εντόπισε τα ίχνη της στο Αμστερνταμ και ξεκίνησε μαζί της επικοινωνία με σκοπό να γράψει την ιστορία της ζωής της – που εν μέρει ήταν και ιστορία της δικής του ζωής. Στο βιβλίο ο ίδιος αφηγείται και τα επεισόδια που ακολούθησαν τη φυγή της, όταν κατέληξε σε μια άλλη ολλανδική οικογένεια, η οποία την κακομεταχειρίστηκε σαν υπηρέτρια και την κακοποίησε σεξουαλικά. Παράλληλα, ο Βαν Ες περιγράφει στη μεγάλη εικόνα τη συνεργασία πολλών Ολλανδών με τους ναζί με θύματα τους εβραίους της εποχής (από τους περίπου 140.000 που εκτιμάται ότι ζούσαν στη χώρα το 1940 οι 105.000 είχαν εκτελεστεί ως τον Μάιο του 1945). «Η βιογραφία είναι μια υποδειγματική συνεργασία μεταξύ της ηρωίδας και ενός πανεπιστημιακού της Οξφόρδης, ο οποίος θέλει να λύσει ένα οικογενειακό μυστήριο 70 ετών» ανέφερε η πρόεδρος της επιτροπής, παρουσιάστρια του BBC, Σόφι Ράγουερθ. «Η Λιέν αποκόπηκε από την οικογένειά της και έπρεπε να αποκοπεί και από την ανάδοχη, όταν η κατάσταση έγινε επικίνδυνη… Μιλάει για τον τρόπο με τον οποίο το τραύμα επιβάλλει τη σιωπή στους ανθρώπους».

Οι άλλοι υποψήφιοι για το βραβείο, το οποίο απονέμεται σε συγγραφείς με έδρα την Αγγλία ή την Ιρλανδία και συνοδεύεται από έπαθλο 30.000 λιρών, ήταν ο πρωτοεμφανιζόμενος Στιούαρτ Τέρτον για το «Οι επτά θάνατοι της Εβελιν Χάρντκασλ», ο Σκωτσέζος Τζ. Ο. Μόργκαν για την ποιητική συλλογή «Assurances», η Χίλαρι ΜακΚέι για το παιδικό βιβλίο «The skylark’s war» και η 27χρονη Ιρλανδή Σάλι Ρούνι, η οποία φερόταν ως φαβορί με το «Normal people» (εκτός άλλων, ο Σεμπάστιαν Μπάρι τη χαρακτήριζε «απολύτως αυτόνομη, ευφυή και αξιοθαύμαστη» στη συνέντευξη του Μιχάλη Μητσού στο «Βιβλιοδρόμιο», 24/11/2018). Οσον αφορά τη διαδικασία, οι προαναφερθέντες – όπως και ο Μπαρτ βαν Ες – έχουν κερδίσει ο καθένας το Costa στην κατηγορία όπου διαγωνίζονται. Οι κριτές καλούνται να επιλέξουν από την ομάδα των πέντε το Βραβείο Costa της Χρονιάς.