ΤΑ ΝΕΑ

Οι δημοσκοπήσεις δεν έπεσαν έξω. Η ΝΔ έκανε την Κυριακή το πρώτο βήμα για να βάψει και πάλι τον χάρτη στα γαλάζια. Οι πανηγυρισμοί των στελεχών της έχουν αιτία: μόνο σε μία περιφέρεια, στην ιδιότυπη Περιφέρεια Θεσσαλίας, το γαλάζιο χρίσμα απειλείται από υποψήφιο της αντιπολίτευσης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να ξεπεράσει επιτέλους – με το μικρότερο δυνατό κόστος – τη δύσκολη εσωκομματική του συγκυρία. Το οφείλει γιατί παρά το ποσοστό το οποίο έλαβε στην εθνική αναμέτρηση, παραμένει η αξιωματική αντιπολίτευση της χώρας. Και η εύρυθμη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος εξαρτάται άμεσα από μια λειτουργική και αποτελεσματική αξιωματική αντιπολίτευση. Ο θεσμικός ρόλος που του ανατέθηκε από τους πολίτες οι οποίοι τον ψήφισαν απαιτεί ταχύτατη ανασυγκρότηση – και φυσικά σοβαρότητα.

Το παραλυτικό χάος που παρατηρείται στην αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων, μετά την ιστορική απομάκρυνση του προέδρου της Βουλής με πρωτοβουλία του κόμματος από το οποίο προέρχεται, είναι μία ακόμα σταγόνα σε ένα ποτήρι γεμάτο απίστευτες ιστορίες από τις ΗΠΑ: από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, την εισβολή στο Καπιτώλιο, την παραπομπή του τέως προέδρου και τη δίκη του γιου του Τζο Μπάιντεν για ψευδή κατάθεση, η πολιτική ζωή στην Αμερική μοιάζει να βρίσκεται σε ισορροπίες αντισυστημικού τρόμου.

Οποιοι κι αν είναι οι λόγοι, πάντως, οι καταναλωτές καταλήγουν να πληρώνουν. Γι' αυτό είναι απόλυτα αναγκαίο να μπει ένα φρένο επιτέλους. Πρόσφατα ανακοινώθηκαν νέα κυβερνητικά μέτρα, ενώ το αρμόδιο υπουργείο υπόσχεται εξονυχιστικούς ελέγχους και πρόστιμα στην αγορά προκειμένου να παταχθεί η αισχροκέρδεια. Είναι κάποια βήματα. Αλλά, δυστυχώς, η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει ότι απαιτούνται και άλλα. Η κυβέρνηση οφείλει να κάνει ό,τι χρειαστεί – για να θυμηθούμε την εμβληματική φράση του Μάριο Ντράγκι. Κι αυτό πρέπει να είναι αρκετό.

Λίγες ημέρες απομένουν για τις κάλπες των αυτοδιοικητικών εκλογών και τις εκατοντάδες υποψηφίους για τους δήμους και τις περιφέρειες, αλλά δεν μοιάζει με τίποτε το κλίμα προεκλογικό. Προφανώς η χώρα είναι σε εκλογική κόπωση εξερχόμενη από τη διπλή μάχη των εθνικών εκλογών – συν την κούρσα για την αρχηγία του ΣΥΡΙΖΑ. Ομως οι κάλπες που έρχονται έχουν τη δική τους ειδική αξία για την καθημερινότητα των πολιτών και προφανώς η επενέργειά τους σε τομείς της ζωής δεν είναι αμελητέα. Για παράδειγμα από το έργο για έναν δρόμο που θα ολοκληρώσει ένας δήμος ή μια περιφέρεια μέχρι την κατά τόπους Πολιτική Προστασία, όλα αυτά επιδρούν βαθιά στην κανονικότητά μας.

Eίναι ασφαλώς ακόμη νωρίς. Μόλις τρεις μήνες έχουν περάσει από τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές και μόλις μία εβδομάδα από την εκλογή του Στέφανου Κασσελάκη στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι λοιπόν λογικό οι ψηφοφόροι να τηρούν στάση αναμονής. Από τη μια πλευρά, δεν είναι ενθουσιασμένοι με τη διαχείριση των καταστροφών του καλοκαιριού από την κυβέρνηση.

Δεν είναι νέο φαινόμενο: αυτή η χώρα είχε πάντα δύο πρόσωπα, ένα φωτεινό και ένα σκοτεινό. Το πρώτο αντικατοπτρίζεται αυτές τις μέρες στη λίστα του περιοδικού «TIME» με τους 100 πιο επιδραστικούς ανθρώπους στον κόσμο, στην οποία περιλαμβάνεται ο δρ Ανδρέας Φλουρής από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Στο κόμμα επικρατούσε ζόφος. Οι δύο εκλογικές ήττες ήταν βαριές, η εξουσία απομακρυνόταν οριστικά και μακροπρόθεσμα, υπήρχε άμεσος κίνδυνος ακόμη και εκτοπισμού από το ΠΑΣΟΚ. Η ανανέωση της ηγεσίας ήταν μονόδρομος. Αλλά το ενδιαφέρον για την εκλογή του διαδόχου του Αλέξη Τσίπρα ήταν μικρό.

Είναι κανείς βέβαιος πως η αλλαγή σκυτάλης θα είναι το ίδιο ομαλή μέχρι το τέλος; Μάλλον όχι. Ομως όσο τα γεγονότα που ξετυλίγονται γύρω από τη διαδοχή του Τσίπρα δεν παραπέμπουν σε έκτακτη κατάσταση, η χώρα και η δημοκρατία βγαίνουν κερδισμένες.

Η σημερινή συνάντηση του έλληνα Πρωθυπουργού με τον τούρκο πρόεδρο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη είναι η δεύτερη μέσα στο 2023. Η πρώτη είχε γίνει στο Βίλνιους. Τότε, το κλίμα μεταξύ τους ήταν καλό. Και σήμερα, όμως, το ραντεβού γίνεται χωρίς να έχουν ακουστεί αναθεωρητικές κορόνες από τη γειτονική χώρα ή να έχουν προηγηθεί προκλητικές κινήσεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

H πρακτική δεν είναι καινούργια. Ξεκίνησε πριν από αρκετά χρόνια, ως απάντηση των βιομηχανιών τροφίμων στην αύξηση του κόστους παραγωγής, και επεκτάθηκε μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022. Πρόκειται για τη μείωση του περιεχομένου των συσκευασιών, σε συνδυασμό με την αύξηση της τιμής τους. Και είναι γνωστή πλέον ως «συρρικνοπληθωρισμός» (shrinkflation).

Παράλληλα και σε συνδυασμό με αυτό, ξεχνά πως για ένα μέρος των πολιτών είναι το κόμμα που θα πρέπει με ωριμότητα να κάνει τα αναγκαία βήματα και να ξεφύγει από παλιές ιδεοληψίες (πολλές εκ των οποίων το κρατούν σήμερα δέσμιο των μικρών και μεγάλων εμφυλίων στο εσωτερικό του). Ας καταλάβουν έστω τώρα οι παλιοί και οι νέοι του ΣΥΡΙΖΑ πως η όλη εικόνα μόνο ελκυστική δεν είναι για τους ίδιους. Και πως το ζητούμενο της μεγάλης συμμετοχής την προσεχή Κυριακή είναι ένα στοίχημα που καθορίζεται από τους ίδιους και το πόσο πείθουν όλοι μαζί.

Το χθεσινό ραντεβού του Πρωθυπουργού με την πρόεδρο της Κομισιόν έγινε γρήγορα. Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε εξίσου γρήγορα πως οφείλει να στηρίξει την Ελλάδα μετά το καταστροφικό πέρασμα της κακοκαιρίας «Daniel» – πως είναι, δηλαδή, υποχρέωσή της να επιδείξει αλληλεγγύη, βοηθώντας στην ανοικοδόμηση ενός κράτους - μέλους μετά τις χειρότερες πλημμύρες στην ιστορία της Ευρώπης αλλά και την πιο μεγάλη δασική πυρκαγιά από τότε που καταγράφονται τα σχετικά δεδομένα στην Ενωση.

Οι βιβλικές καταστροφές στον θεσσαλικό κάμπο τώρα αποτυπώνουν τις επώδυνες όψεις τους, για το περιβάλλον, την παραγωγή, τα ζώα και βέβαια τις υποδομές και τους ανθρώπους. Το πακέτο μέτρων, που ως τώρα έχει ανακοινωθεί, επιτακτικά θα πρέπει να χορηγηθεί στους πληγέντες με πλαίσιο, οργάνωση και ταχύτητα και έναν οδικό χάρτη με αρμόδια τα υπουργεία και σύμπραξη της Αυτοδιοίκησης. Οι ώρες για όσους το έχουν ανάγκη είναι κρίσιμες και τίθεται ζήτημα επιβίωσης που δεν χωρά καθυστερήσεις.

Τότε τον έλεγαν Ιανό. Ηταν ένας μεσογειακός κυκλώνας που έπληξε τον Σεπτέμβριο του 2020 τη Θεσσαλία και το Ιόνιο. Τέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, 5.000 κτίρια υπέστησαν ζημιές, τεράστιες ήταν οι καταστροφές στις καλλιέργειες. Ο Πρωθυπουργός πέταξε πάνω από τις πλημμυρισμένες περιοχές, επισκέφθηκε την Καρδίτσα, μίλησε για σπάνιο φαινόμενο, υποσχέθηκε έκτακτα μέτρα στήριξης, ανήγγειλε έργα. Κι όλοι είπαμε «ποτέ ξανά».

Το νέο πλαίσιο όρων, κανόνων και οδηγιών που θα οφείλει η κοινωνία των πολιτών να εφαρμόζει σε περιπτώσεις όξυνσης των φαινομένων. Η συνολική πολιτική συναίνεση είναι προϋπόθεση και προφανώς σε όλα τα νέα δεδομένα δεν χωρούν μικροπολιτικές και λαϊκισμοί. Είμαστε σε μια εντελώς νέα φάση ως κοινωνία και ως κράτος. Κάθε εργαλείο ή αντίληψη προηγούμενης κατάστασης δεν έχει κανένα νόημα στη νέα συνθήκη. Μόνο σχέδιο και ταχύτητα τώρα.  

Πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει η Ακροδεξιά; Πολλές φορές, λόγω της φαιδρότητας των κοινοβουλευτικών της εκπροσώπων και της γραφικότητας των θέσεών της, οι πολίτες ξεχνούν τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει πάνω τους η διαρκής τριβή μαζί της. Η άνοδος της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα, αυτή που κατέληξε το 2013 στην άγρια δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ξεκίνησε από πογκρόμ μεταναστών στις «επικίνδυνες» γειτονιές της Αθήνας. Ελάχιστοι αντέδρασαν τότε, ενδεχομένως χωρίς να συνειδητοποιούν πως οι μάχες του περιθωρίου αργά ή γρήγορα φεύγουν απ' αυτό και μπολιάζουν τη δημόσια συζήτηση με τον πιο βίαιο τρόπο.

Η χώρα διανύει κρίσεις μα έχει και δυναμική. Είναι σε τροχιά σταθερότητας και επανάκτησης του ρόλου της και στη γεωπολιτική σκακιέρα της περιοχής. Τα κόμματα είναι πυλώνες και λόγου και προτάσεων και κριτικής, μα και μικρογραφίες του πώς ονειρεύεται ο καθείς το αύριο. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης οφείλει να πετάξει πίσω κάθε αναχρονιστική ιδεοληψία και να επανέλθει στον στίβο των προτάσεων. Είναι αναγκαίο.  

Χαρισματικός δεν είναι: η αμηχανία του ήταν εμφανής από την αρχή. Ούτε ιδιαιτέρως πειστικός: η προσπάθειά του να μεταφέρει το αμερικανικό όνειρο στην ελληνική πραγματικότητα παρουσιάζει κενά και αντιφάσεις. Δεν μπορεί όμως κανείς να αρνηθεί ότι η ξαφνική υποψηφιότητα του Στέφανου Κασσελάκη για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ τάραξε τα νερά, άλλαξε τις ισορροπίες και προκάλεσε συζητήσεις για την ταυτότητα του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Η Ελλάδα καλώς απαντά, όπως χθες, αλλά και δεν πρέπει να ετεροκαθορίζεται από το όλο ερντογανικό παιχνίδι. Στον νέο γύρω συζητήσεων προσέρχεται σταθερά ως χώρα της Δύσης, του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ως πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας, αλλά και με συμπαγή αποτρεπτική ισχύ και συμμαχίες. Αποφασιστικά και με πυξίδα τα συμφέροντα όλης της περιοχής.