Από την 6η Φεβρουαρίου και τον τρομακτικό σεισμό στην Τουρκία, δεκάδες είναι τα τηλεφωνήματα που δέχονται στο γραφείο τους στο Περιστέρι οι πολιτικοί μηχανικοί Παναγιώτης και Σπύρος Μαγουλάς από πολίτες οι οποίοι ζητούν να μάθουν το κόστος και τα διαδικαστικά ενός πρωτοβάθμιου προσεισμικού ελέγχου για τα σπίτια τους.

«Επικοινωνούν μαζί μας ιδιώτες και διαχειριστές πολυκατοικιών από την Αττική για προσεισμικό έλεγχο των κτιρίων τους. Αντιμετωπίζουν όμως προβλήματα συγκατάθεσης μεταξύ των ιδιοκτητών.

Δυστυχώς, υπάρχει ελλιπής ενημέρωση για τη σημασία της αντισεισμικής προστασίας, τόσο στην εφαρμογή των κανόνων στις νέες κατασκευές όσο και στον αντισεισμικό έλεγχο των υφισταμένων.

Υπάρχουν πολυκατοικίες με εμφανή προβλήματα που θα έπρεπε να ελεγχθούν, αλλά δεν προχωρούν καν στον έλεγχο λόγω κόστους και διαφωνιών στις συνελεύσεις», αναφέρει στα «ΝΕΑ» ο Σπύρος Μαγουλάς τονίζοντας ότι κτίρια που κατασκευάστηκαν πριν από το 1984 δεν καλύπτονται από τις σύγχρονες αντισεισμικές προδιαγραφές: «Τα υφιστάμενα κτίρια προ του 1984 δεν μπορεί να θεωρηθούν ασφαλή σε έναν μεγάλο σεισμό ή καλύτερα σε έναν σεισμό για τον οποίο δεν έχουν σχεδιαστεί».

Πόσα είναι όμως αυτά τα κτίρια στην Ελλάδα; Σύμφωνα με τον Σύλλογο Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας, το 80% των ιδιωτικών κτιρίων είναι προ του 1985.

Βάσει της απογραφής του 2011 (ΕΛΣΤΑΤ), υπολογίζεται ότι περίπου 3.184.480 ιδιωτικά κτίρια – εξ αυτών οι 2.596.806 κατοικίες – χρήζουν πρωτοβάθμιου προσεισμικού ελέγχου λόγω του έτους κατασκευής τους. «Για τις κατασκευές από μπετόν υπάρχει διάταξη που λέει ότι πρέπει να επιθεωρούμε τους σκελετούς των κτιρίων κάθε 10 χρόνια.

Αυτό είναι και αυτονόητο. Κατασκευάζεις κάτι, δεν θα πρέπει ανά τακτά χρονικά διαστήματα να βλέπεις αν έχει αναπτύξει κάποιο πρόβλημα; Ειδικά όταν μιλάμε για κατασκευές του ’70 που δεν έχουν ελεγχθεί ποτέ, εκεί το ρίσκο είναι μεγάλο.

Εγώ θα έλεγα ότι και για κατασκευές από το ’96 και πίσω είναι σαν να έχουμε ΙΧ χωρίς αερόσακο. Δεν γίνεται να κάνουμε ετήσιο έλεγχο στο αμάξι μας και το κτίριο που κατοικούμε να μην το έχουμε ελέγξει για 30-40 χρόνια ούτε μία φορά», αναφέρει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του ΣΠΜΕ Βασίλης Μπαρδάκης, επισημαίνοντας ότι εξαιτίας του αντίκτυπου που είχε ο σεισμός στην Τουρκία ένα 10% ιδιοκτητών σπιτιών προ του ’86 έχει αρχίσει να ρωτά συναδέλφους του για προσεισμικό έλεγχο.

Τι σημαίνει έλεγχος

Τι σημαίνει στην πράξη ένας προσεισμικός έλεγχος κατοικίας, πόσο διαρκεί και, κυρίως, ποιο είναι το κόστος; Οπως εξηγεί αρχικά ο Σπ. Μαγουλάς, τα κτίρια που είναι αναγκαίο να περάσουν από πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο έλεγχο είναι αυτά σε περιοχές υψηλής σεισμικότητας, κατασκευές με μεγάλη ηλικία (πριν από το ’70), κατασκευές με έντονη παθολογία (κτίρια που έχουν στο ισόγειο χώρους στάθμευσης, καταστήματα, πιλοτές), κτίρια που βρίσκονται σε εδάφη «μαλακά» με έντονη κλίση (βουνοπλαγιές) και κτίρια επαγγελματικής χρήσης με μεγάλο συγχρωτισμό.

«Χρονικά μια τέτοια μελέτη διαρκεί από μία έως τρεις εβδομάδες. Ο πρωτοβάθμιος έλεγχος απαιτεί λιγότερο χρόνο, προϋποθέτει αυτοψία και θα έλεγα με μια επιφύλαξη ότι το κόστος κυμαίνεται από 400 έως 1.500 ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος του κτιρίου και τους ορόφους, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι και υψηλότερο. Οταν αναφερόμαστε σε προσεισμικό έλεγχο, μιλάμε για το σύνολο του κτιρίου και όχι το κάθε διαμέρισμα ξεχωριστά», σημειώνει ο Σπ. Μαγουλάς, ενώ από τον ΣΠΜΕ αναφέρουν ότι ο πρωτοβάθμιος έλεγχος μπορεί να ολοκληρωθεί και σε ένα 24ωρο, αν το μέγεθος του κτιρίου είναι μικρό, με κόστος, χοντρικά, 1 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.

«Το αν θα πάει για δευτεροβάθμιο έλεγχο ένα κτίριο εξαρτάται από τις αδυναμίες που θα διαπιστωθούν στην πρώτη φάση. Εκεί το κόστος ανεβαίνει, αν και όχι πολύ, εφόσον είναι διαθέσιμα τα σχέδια με τα σίδερα και δεν χρειάζεται η κοστοβόρα μαγνητική ανίχνευση», αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΠΜΕ κάνοντας λόγο για ανύπαρκτη κουλτούρα συντήρησης στους ιδιοκτήτες ακινήτων και για ανάγκη παρέμβασης της πολιτείας μέσω ενημερωτικής καμπάνιας, ειδοποιήσεων προς τους πολίτες για περιοδικά «τσεκάπ» των ακινήτων τους και ειδικών φοροαπαλλαγών και επιδοτήσεων.

Οσο για το κατά πόσο θα μπορούσε να λειτουργήσει καταλυτικά ένας θεσμός όπως ο «Πολιτικός Μηχανικός του Πολίτη» για ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα που δεν μπορούν να υποστηρίξουν βάσει εισοδήματος το κόστος ενός προσεισμικού ελέγχου, ο πρόεδρος του ΣΠΜΕ δεσμεύτηκε να το προτείνει προς συζήτηση στην επόμενη συνεδρίαση του συλλόγου τους.

Τι να προσέχουμε

– Αν παρατηρήσουμε εξέλιξη ρωγμών ή ενδείξεις σεισμικής ανεπάρκειας (πιλοτή χωρίς ισχυρά τοιχώματα), προγραμματίζουμε επιθεώρηση

– Αφαιρούμε βαριά αντικείμενα από ψηλά ράφια, εξαρτούμε ψηλές βιβλιοθήκες (και άλλα έπιπλα) που μπορεί να ανατραπούν.

– Προγραμματίζουμε έλεγχο εξωτερικών επενδύσεων (π.χ. ορθομαρμαρώσεων κ.ά.).

– Ομοίως για τα στατικά φορτία ή τη διάβρωση, αν παρατηρήσουμε βέλος προβόλων (υποχώρηση άκρων μπαλκονιών).