Πόσο έχει προοδεύσει η δημοκρατία στην Τυνησία; Πολλοί αναρωτιούνται και η απορία έχει νόημα. Πόσο μάλλον για να απαντηθεί, πρέπει να αντλήσεις στην Ιστορία της χώρας. Οι δημοκρατικές αρχές και αξίες της Τυνησίας έχουν τις ρίζες τους στην ιστορία της. Το Σύνταγμα της Καρχηδόνας στους Φοινικικούς χρόνους παρατίθεται από τον Έλληνα φιλόσοφο Αριστοτέλη. Είναι αυτός που την έκανε γνωστή με την εγκωμιαστική του επίκληση στο εξέχον έργο του «Πολιτικά ».

Τρεις χιλιάδες χρόνια αργότερα, η δημοκρατία στην Τυνησία αποδεικνύεται μια αμετάκλητη επιλογή, και τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι δημόσιες και ατομικές ελευθερίες διασφαλίζονται και προστατεύονται. Μετά την Επανάσταση του Γιασεμιού που επίσης λέγεται Επανάσταση της Αξιοπρέπειας, η οποία ξεκίνησε με μια λαϊκή εξέγερση στις 17 Δεκεμβρίου 2010 και κατέληξε στην ανατροπή του καθεστώτος του Μπεν Άλι. Η χώρα οδηγήθηκε στον δρόμο της δημοκρατίας και οι θεμελιώδεις αρχές χτίστηκαν: το πολυκομματικό σύστημα, οι ελεύθερες και διαφανείς εκλογές, η ελευθερία της έκφρασης και του τύπου, η εδραίωση των δικαιωμάτων της γυναίκας.

Μια δεκαετία αργότερα, η Τυνησία εξακολουθεί να είναι ένα μοντέλο επιτυχημένης δημοκρατικής μετάβασης στον αραβο-μουσουλμανικό κόσμο, αλλά αυτή η δημοκρατική διαδικασία δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες του λαού επειδή δεν έφερε οικονομική ευημερία και κοινωνική ισότητα. Το κατακερματισμένο πλέον πολιτικό τοπίο χαρακτηρίζεται από την άνοδο των πολιτικών βιαίων συγκρούσεων oι οποίες οδήγησαν σε θεσμικό αδιέξοδο, τουλάχιστον όσον αφορά το Κοινοβούλιο. Η χώρα έχει βυθιστεί σε μια πολιτική κρίση στην οποία προστέθηκε και μια υγειονομική κρίση με την πανδημία.

Λόγω αυτής της κρίσης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Kaïs Saïed, χρειάστηκε να παρέμβει επειγόντως στις 25 Ιουλίου 2021 για να διορθώσει την επαναστατική διαδικασία ως απάντηση στις διεκδικήσεις του λαού και να βάλει τέλος στο πολιτικό χάος λαμβάνοντας μέτρα εξαίρεσης, σύμφωνα με το άρθρο 80 του Συντάγματος. Η απόλυση της κυβέρνησης, η αναστολή των εργασιών της βουλής και η άρση της βουλευτικής ασυλίας των βουλευτών. Ο λαός της Τυνησίας υποδέχθηκε αυτά τα μέτρα με ικανοποίηση.

Στις 29 Σεπτεμβρίου 2021, για πρώτη φορά στην Τυνησία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διόρισε μια γυναίκα, Ακαδημαϊκή, επικεφαλής της κυβέρνησης.

Την παραμονή του εορτασμού της 11ης επετείου της Επανάστασης, στις 13 Δεκεμβρίου 2021, ο Πρόεδρος Saïed αποκάλυψε τις προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις. Οι αποφάσεις αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο της διόρθωσης της επαναστατικής διαδικασίας η οποία ξεκίνησε στις 17 Δεκεμβρίου 2010 και αποτελούν λογική συνέχεια των αποφάσεων της 25ης Ιουλίου 2021.

Το σχέδιο βασίζεται σε μια ευρεία συμμετοχική προσέγγιση που ενσαρκώνει πρωτίστως την κυριαρχία του λαού και αναπτύσεται σε τέσσερα στάδια: οργάνωση εθνικής διαβούλευσης ηλεκτρονικά και άμεσα, περίληψη των κατευθύνσεων αυτής της διαβούλευσης από επιτροπή εμπειρογνωμόνων, οργάνωση δημοψήφισμα στις 25 Ιουλίου για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και τον εκλογικό νόμο, και διεξαγωγή νέων βουλευτικών εκλογών στις 17 Δεκεμβρίου 2022.

Προκείται ειδικά για μέτρα που στοχεύουν στη εγκαθίδρυση ενός λειτουργικού πολιτικού συστήματος, μιας υγιούς δικαιοσύνης, της καταπολέμησης της διαφθοράς, καθώς και ενός διαφανούς επιχειρηματικού κλίματος, εν όψει της έναρξης της οικονομικής ανάκαμψης. Αυτό θα επιτρέψει στην Τυνησία να ανακτήσει ηγετική θέση ως ελκυστικός επενδυτικός προορισμός.

Σε αυτό το πλαίσιο εξαιρετικής κατάστασης, η Τυνησία παραμένει προσηλωμένη στις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των ελευθεριών και της ισότητας μεταξύ των πολιτών. Ομοίως, η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα διαδήλωσης είναι εγγυημένα για όλους. Καμία διαδήλωση της αντιπολίτευσης κατά των μέτρων που έλαβε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει απαγορευτεί. Οι πολέμιοι των ανακοινωθέντων μέτρων είναι παρόντες στα μέσα ενημέρωσης για να εκφράσουν την άποψή τους.

Για να αποδίδουμε την πλήρη δέσμευση του λαού της Τυνησίας στον αγώνα για τη διατήρηση της δημοκρατίας, τίποτα καλύτερο από τα λόγια του κ. Kaïs Saïed, ο οποίος απέκλεισε κατηγορηματικά οποιαδήποτε οπισθοχώρηση στις θεμελιώδεις ελευθερίες σχολιάζοντας τη διάσημη φωτογραφία της επανάστασης της Τυνησίας της οποίας έχει γίνει σύμβολο: «Οι πολιτικοί και οι Τυνήσιοι δεν πρέπει να ξεχάσουν αυτόν τον νεαρό άνδρα που απελευθέρωσε το πουλί από ένα κλουβί. Το πουλί δεν θα επιστρέψει ποτέ στο κλουβί ακόμα κι αν δεν είναι καλά…»

Οι εκστρατείες που ενορχηστρώνονται από ορισμένα κόμματα δεν είναι παρά παραπλανητικές εκστρατείες συκοφαντίας που επιδιώκουν να διαταράξουν τη δημοκρατική διαδικασία και να την προσαρμόσουν στα προσωπικά και κομματικά τους συμφέροντα. Σε αντίθεση με ό,τι μεταδίδεται από τα μέσα ενημέρωσης και τα κοινωνικά δίκτυα: το σύνταγμα δεν αναστέλλεται, δεν υπάρχει παρέμβαση στη δικαιοσύνη, οι ισχυρισμοί σχετικά με τον μεγάλο αριθμό στρατιωτικών δικών κατά πολιτών είναι αβάσιμοι.

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Τυνησία είναι πολλές, τόσο σε εθνικό επίπεδο, οικονομία, κοινωνία και υγεία, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο (κατάσταση στη Λιβύη, στο Σαχέλ, παράνομη μετανάστευση, τρομοκρατικές απειλές). Για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις αυτές και να επιτευχθεί η προγραμματισμένη μεταρρυθμιστική διαδικασία, η Τυνησία χρειάζεται την κατάλληλη και συνεχή υποστήριξη των εταίρων της, χωρών και διεθνών οργανισμών. Η ιδιαιτερότητα της Τυνησιακής εμπειρίας καθιστά την επιτυχία της αναπόφευκτη.

Οι πολιτικές σχέσεις μεταξύ της Τυνησίας και της Ελλάδας είναι άριστες. Οι δύο χώρες μοιράζονται τις αρχές του σεβασμού των δημοκρατικών αξιών, των δικαιωμάτων και των ελευθεριών, καθώς και απόψεις για πολλά θέματα κοινού ενδιαφέροντος, περιφερειακού και διεθνούς φύσεως. Η Ελλάδα στήριξε την επαναστατική διαδικασία που ξεκίνησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις 25 Ιουλίου 2021 και βοήθησε τη χώρα μας στον αγώνα της κατά της πανδημίας με δωρεά 100 000 δόσεων εμβολίων. Ο Υπουργός Εξωτερικών, κ. Νικος Δένδιας, επισκέφθηκε την Τυνησία τον Σεπτέμβριο του 2021 και έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και συναντήθηκε με τον Υπουργό Εξωτερικών.

La Tunisie, cette expérience démocratique particulière

Où en est la démocratie en Tunisie? Beaucoup se posent la question et l’interrogation fait sens. D’autant que pour répondre, il faut aller puiser dans l’Histoire du pays. Les principes et les valeurs démocratiques de la Tunisie sont ancrés dans son histoire. La Constitution de Carthage à l’époque phénicienne dans l’Antiquité est citée par le philosophe grec Aristote. C’est ce dernier qui l’a rendu célèbre par son évocation élogieuse dans son éminent ouvrage « La politique ».

Trois mille ans après, la démocratie en Tunisie est un choix irréversible et les droits de l’Homme et les libertés publiques et individuelles sont garantis et protégés. Après la révolution du Jasmin appelée également révolution de la dignité, qui a commencé par un soulèvement populaire le 17 décembre 2010 et conduit au renversement du régime de Ben Ali. Le pays a été porté sur la voie de la démocratie et les fondamentaux ont été édifiés : le multipartisme, les élections libres et transparentes, les libertés d’expression et de la presse, la consolidation des droits de la femme.

Une décennie plus tard la Tunisie fait toujours div de modèle de transition démocratique réussie dans le monde arabo-musulman, mais ce processus démocratique n’a pas répondu aux attentes de la population car il n’a pas apporté la prospérité économique et l’égalité sociale. Le paysage politique désormais fragmenté se caractérise par la montée de conflits et de violences politiques qui ont mené à un blocage institutionnel, tout au moins en ce qui concerne le parlement. Le pays a été plongé dans une crise politique à laquelle est venue s’ajouter une crise sanitaire avec la pandémie.

C’est suite à cette crise que le président de la République, M. Kaïs Saïed, a dû intervenir en urgence le 25 juillet dernier pour rectifier le processus révolutionnaire en réponse aux revendications du peuple, et mettre fin au chaos politique en prenant des mesures exceptionnelles, en conformité avec l’article 80 de la Constitution. Le limogeage du gouvernement, la suspension des travaux du parlement et la levée de l’immunité parlementaire pour les députés. Le peuple Tunisien a accueilli ces mesures avec satisfaction.

Le 29 septembre 2021, le président de la République a, pour la première fois en Tunisie, nommé une femme, universitaire, à la tête du gouvernement.

A la veille de la commémoration du 11ème anniversaire la révolution le 13 décembre 2021, le président Saïed a révélé les réformes qui seront initiées. Ces décisions s’inscrivent dans le cadre de la rectification du processus révolutionnaire entamé le 17 décembre 2010, et s’avèrent une suite logique aux décisions du 25 juillet 2021

Le plan est basé sur une approche participative élargie qui incarne en premier lieu la souveraineté du peuple et se déroule en quatre étapes : organisation d’une consultation nationale par voie électronique ou directe, synthèse des orientations de cette consultation par un comité d’experts, organisation d’un référendum le 25 juillet sur les réformes constitutionnelles et la loi électorale, et tenue de nouvelles élections législatives le 17 décembre 2022.

Il s’agit notamment de mesures visant à établir un système politique fonctionnel, une justice saine, la lutte contre la corruption, ainsi qu’un climat d’affaires transparent, en vue d’entamer une

relance économique. Ce qui permettra à la Tunisie de retrouver une position de leader en tant que destination d’investissement attractive.

Dans ce contexte de situation exceptionnelle, la Tunisie demeure attachée aux principes des droits de l’Homme, des libertés et de l’égalité entre les citoyens. De même, l’indépendance de la justice, la liberté d’expression et le droit de manifester sont garantis pour tous. Aucune manifestation de l’opposition contre les mesures prises par le président de la République n’a été interdite. Les opposants aux mesures annoncées sont présents dans les médias pour exprimer leur opinion.

Pour témoigner du plein engagement du peuple tunisien dans la lutte pour préserver la démocratie, le mieux est de citer les propos de M. Kaïs Saïed qui a catégoriquement exclu tout retour en arrière sur les libertés fondamentales en commentant la célèbre photo de la révolution tunisienne dont elle est devenue le symbole : « Les politiciens et les Tunisiens ne doivent pas oublier ce jeune qui a libéré l’oiseau d’une cage. L’oiseau n’y retournera jamais même s’il est souffrant… »

Les campagnes orchestrées par certains partis ne sont que des campagnes de diffamation trompeuses qui cherchent à perturber le processus démocratique et à l’adapter à leurs intérêts personnels et partisans. Contrairement à ce qui est relayé dans les médias et les réseaux sociaux : la constitution n’est pas suspendue, il n’existe aucune ingérence dans la justice, les allégations concernant le nombre élevé de procès militaires contre des civils ne sont pas fondées.

Les défis qui s’imposent à la Tunisie sont nombreux, tant à l’échelle nationale, d’ordre économique, social et sanitaire, que régionale (situation en Libye, au Sahel, migration illégale, menaces terroristes). Pour relever ces défis et réussir le processus de réformes programmées, la Tunisie a besoin du soutien approprié et constant de ses partenaires, pays et organisations internationales. La particularité de l’expérience tunisienne rend sa réussite incontournable.

Les relations politiques entre la Tunisie et la Grèce sont excellentes. Les deux pays partagent les principes de respect des valeurs démocratiques, des droits et des libertés, de même que des points de vue sur plusieurs questions d’intérêts commun, d’ordre régional et international. La Grèce a appuyé le processus révolutionnaire entamé par le président de la République le 25 juillet 2021, et a assisté notre pays dans sa lutte contre la pandémie avec un don de 100 mille doses de vaccins. Le ministre des Affaires Etrangères, M. Dendias, a effectué une visite en Tunisie en septembre 2021 et a été reçu par le président de la République et le ministre des Affaires Etrangères.