Οταν το «Gravity» του Αλφόνσο Κουαρόν έκανε το πολυδιαφημισμένο άνοιγμά του στη Βενετία, ο αντίκτυπος ήταν τόσο δυνατός που στη συνέχεια το φιλμ κέρδισε επτά βραβεία Οσκαρ. Ακολούθως, όταν το «Birdman ή η απρόσμενη αρετή της αφέλειας» του Αλεχάντρο Ινιαρίτου έκλεψε την παράσταση στο μικρό νησάκι του Λίντο, ο κινηματογραφιστής «τσέπωσε» άλλα τέσσερα. Προχθές, λοιπόν, ο τρίτος Μεξικανός της παρέας Γκιγέρμο ντελ Τόρο (στο Χόλιγουντ τους αποκαλούν «τρεις αμίγκος») κέρδισε το Χρυσό Λιοντάρι για «Το σχήμα του νερού», το οποίο ο σκηνοθέτης χαρακτήρισε ένα πορτρέτο ελπίδας, «ένα αντίδοτο στο τώρα». Αποδεχόμενος το βραβείο, ο Ντελ Τόρο δήλωσε: «Αν παραμείνετε καθαροί και κρατήσετε την πίστη σας, ακόμη κι αν πιστεύετε στα… τέρατα, στο τέλος όλα πάνε καλά». Σημειώστε, παρακαλώ, πως ο Ντελ Τόρο είναι ο πρώτος Μεξικανός που κερδίζει το πολυπόθητο βραβείο. Δεν παρέβλεψε, επίσης, να αφιερώσει την ταινία του σε όλους τους «μεξικανούς και λατινοαμερικανούς σκηνοθέτες που ονειρεύονται να κάνουν κάτι με τη μορφή παραβολής, στους οποίους όμως λένε ότι αυτό δεν είναι δυνατό. Είναι δυνατό», όπως τόνισε ο ίδιος. Η ταινία του αφηγείται την παράξενη ιστορία αγάπης μεταξύ μιας ονειροπόλας κωφάλαλης (η Σάλι Χόκινς –του εκπληκτικού «Happy go lucky» του Μάικ Λι) και ενός περίεργου αμφίβιου τέρατος που με τη σειρά του παραπέμπει έντονα στο σινεμά του φανταστικού της δεκαετίας του 1950.

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ. Το μεγάλο βραβείο της επιτροπής πήγε στο «Foxtrot» του Σαμουέλ Μαόζ, στο οποίο είχαμε αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο, τονίζοντας πως ο ισραηλινός κινηματογραφιστής έχει όλα τα φόντα να φύγει από τη Βενετία με κάποιο σημαντικό βραβείο –άλλωστε ο «Λίβανός» του είχε κι αυτός κερδίσει το Χρυσό Λιοντάρι και το φιλμ εκθειάστηκε καθολικά από τη διεθνή κριτική (αναμένεται η προβολή του στις αθηναϊκές Νύχτες Πρεμιέρας). Ο δε Αργυρός Λέοντας για την καλύτερη σκηνοθεσία πήγε στον Ξαβιέ Λεγκράν για το «Jusqu’à la Garde», μια ιστορία διαζυγίου και κηδεμονίας που ουσιαστικά αποτελεί ένα άτυπο σίκουελ της ταινίας μικρού μήκους του σκηνοθέτη με τίτλο «Λίγο πριν χάσεις τα πάντα», που το 2014 έφτασε στην τελική πεντάδα των υποψηφίων για Oσκαρ ταινίας μικρού μήκους εκείνης της χρονιάς. Εν μέσω πολλών χειροκροτημάτων, η κριτική επιτροπή της Μόστρας (με πρόεδρο την αμερικανίδα ηθοποιό Ανέτ Μπένινγκ) απένειμε το βραβείο ανδρικού ρόλου στον Παλαιστίνιο Κάμελ ελ Μπάσα για την ερμηνεία του στην ταινία του Λιβανέζου Ζιάντ Ντουεϊρί «Η προσβολή», ενώ το αντίστοιχο βραβείο γυναικείου ρόλου απονεμήθηκε στη σπουδαία Σαρλότ Ράμπλινγκ για τον ρόλο της στην ταινία «Hannah», συμπαραγωγή Γαλλίας – Βελγίου – Ιταλίας του ιταλού σκηνοθέτη Αντρέα Παλαόρο.

Δικαιώθηκαν, εξάλλου, όλοι εκείνοι που θεωρούσαν σίγουρο το βραβείο σεναρίου στον Μάρτιν ΜακΝτόνα για το «Three Billboards Outside Ebbing Misouri». Ο ΜακΝτόνα είναι περισσότερο γνωστός στο ελληνικό σινεφίλ κοινό για το υπέροχο «Αποστολή στην Μπριζ» –αλλά έχει παρελθόν και ως θεατρικός συγγραφέας. Οι ταινίες του χαρακτηρίζονται από το σκληρό μαύρο χιούμορ τους, όπως και από τους αιχμηρούς και, συχνά, ξεκαρδιστικούς διαλόγους τους, τούτη εδώ όμως μοιάζει να αποκαλύπτει και ένα νέο, πιο ευαίσθητο πρόσωπο του δημιουργού (πρωταγωνιστούν οι Φράνσις ΜακΝτόρμαντ και Γούντι Χάρελσον). Κλείνοντας, το «Sweet Country» του Γουόργουικ Θόρντον κέρδισε το ειδικό βραβείο της επιτροπής κι ο Τσάρλι Πλάμερ το βραβείο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι για νεαρό ηθοποιό, για την ερμηνεία του στο «Lean on Pete» του Αντριαν Χέι (σκηνοθέτης του υπέροχου «45 χρόνια» που θριάμβευσε πριν από λίγο καιρό στο Φεστιβάλ Βερολίνου, με πρωταγωνιστές τους Σαρλότ Ράμπλινγκ και Τομ Κόρτνεϊ).

Τεχνίτης και ποιητής

Στο Χόλιγουντ οι μεγάλοι σκηνοθέτες συχνά υποχρεώνονται να γυρίζουν μια ταινία για τους παραγωγούς και μια ταινία για τους ίδιους. Ο Γκιγέρμο ντελ Τόρο έχει κερδίσει με το σπαθί του αυτό το δικαίωμα. Οι αμιγώς εμπορικές του παραγωγές (οι ταινίες της σειράς «Hellboy», το «Pacific Rim», ακόμα και το «Blade 2») διαθέτουν νεύρο, εντυπωσιακές καταδιώξεις, θεαματικά εφέ και, αν είστε λίγο προσεκτικοί, μπορείτε να ξετρυπώσετε μια κάποια ευαισθησία πίσω από τα τεκταινόμενα. Που θριαμβεύει στις «άλλες» ταινίες του. Στη «Ραχοκοκαλιά του διαβόλου», τον υπέροχο «Λαβύρινθο του Πάνα» και, σύμφωνα με τις κριτικές και τα βραβεία, στο «Σχήμα του νερού». Ολοκληρωτικά αφοσιωμένος στο φανταστικό σινεμά, ο Ντελ Τόρο είναι αποφασισμένος να αποδείξει την ανωτερότητα ενός κινηματογραφικού είδους που, ακόμα και σήμερα, θεωρείται «παρακατιανό» από την κριτική. Απ’ ό,τι φαίνεται, το κατόρθωσε.