Ο δεύτερος Φοίνικας του Λόουτς και οι μεγάλοι χαμένοι

Μια μεγάλη στιγμή για τον Κεν Λόουτς. Που σκεφτόταν να αποχωρήσει από το σινεμά, άλλαξε γνώμη και τελικά γίνεται ένας από τους ελάχιστους σκηνοθέτες που έχουν βραβευτεί δύο φορές με Χρυσό Φοίνικα (η πρώτη ήταν για το αριστούργημά του «Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι», το 2006). Με το «Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ», το νέο του δράμα για το οποίο γράψαμε πρόσφατα, ο 79χρονος άγγλος δημιουργός αποδεικνύει ότι το ανθρωποκεντρικό σινεμά θα βρίσκεται πάντα στο προσκήνιο. Οι πρώτες δηλώσεις του μετά τη βράβευση είναι χαρακτηριστικές: «Το σινεμά μάς κάνει καμιά φορά να βλέπουμε τον κόσμο πιο καθαρά. Και ο κόσμος κινδυνεύει από τις ιδέες εκείνες που αποκαλούμε νεοφιλελευθερισμό, που απειλεί να μας οδηγήσει στη δυστυχία εκατομμυρίων ανθρώπων, από την Ελλάδα ώς τη Βραζιλία. Το σινεμά διαμαρτυρίας θέτει τους ανθρώπους ενάντια στην εξουσία κι ελπίζω η ταινία μας να συνεχίζει αυτήν την παράδοση».

ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ. Η ρουμανική «Αποφοίτηση», από την άλλη, του Κριστιάν Μουντζίου (ήδη βραβευμένου με Χρυσό Φοίνικα για το «Τέσσερις μήνες, τρεις εβδομάδες και δυο μέρες»), φεύγει με το βραβείο Σκηνοθεσίας, αλλά ενδέχεται να εξοργίσει (και) τους έλληνες θεατές έτσι όπως εικονογραφεί τους λερωμένους διαδρόμους που καλείται να διαβεί ο πολίτης μιας άκρως διεφθαρμένης χώρας. Εδώ, η κόρη ενός χειρουργού πέφτει θύμα απόπειρας βιασμού λίγο πριν από την έναρξη των εισαγωγικών της εξετάσεων και από κει ξετυλίγεται το κουβάρι μιας πλοκής που καταγράφει κάθε ασχήμια και φάλτσα νότα του συστήματος, εντάσσοντάς τες όμως στα αυστηρά προσωπικά πλαίσια του κεντρικού ήρωα. Ο Μουντζίου μοιράστηκε το βραβείο με το «Personal Shopper» του Ολιβιέ Ασαγιάς, φιλμ ψυχολογικού τρόμου με την Κίρστεν Στιούαρτ, που δίχασε την κριτική και το κοινό. Ο Ασγκάρ Φαραντί με τον «Εμποράκο» κάνει μια ταινία πάνω στο κλασικό μοτίβο της εκδίκησης. Οι ήρωές του μετακομίζουν εκτάκτως στο πρώην διαμέρισμα μιας πόρνης και ενώ ο άνδρας λείπει ένας άλλος εισβάλλει στο σπίτι. Δεν μαθαίνουμε ποτέ τι συνέβη. Εδώ και το στοιχείο εκείνο που χάρισε ένα βραβείο σεναρίου στην ταινία καθώς και βραβείο ερμηνείας στον Σαάμπ Χοσεϊνί. Το βραβείο γυναικείας ερμηνείας πήγε στη Ζακλίν Ζοζέ για το «Ma’ Rosa» του Μπριγιάντε Μεντόζα, ενώ οι Κάννες δεν έχασαν ευκαιρία να χαϊδέψουν το αγαπημένο τους βλαστάρι: ο Ξαβιέ Ντολάν πήρε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής για το «It’s οnly the end of the world», δράμα με τους Βενσάν Κασέλ και Μαριόν Κοτιγιάρ. Περισσότερα όταν το δούμε, με το καλό. Το Βραβείο της Επιτροπής πήγε στο «American honey» της Αντρέα Αρνολντ, η Χρυσή Κάμερα στο «Divines» της Ούντα Μπενιαμίνα (δεκαπενθήμερο σκηνοθετών), ο Χρυσός Φοίνικας Μικρού Μήκους Ταινίας στο «Timecode» του Χουάνχο Χιμένες, η Ειδική Μνεία Μικρού Μήκους στο «The girl who danced with the devil» του Χοάο Πάουλο Πιράντα Μαρία.

Υπήρχαν βέβαια και οι μεγάλοι χαμένοι. Στο «Tori Erdmann» ο 69χρονος αυστριακός ηθοποιός Σιμόνιτσεκ ενσαρκώνει έναν διαζευγμένο γερμανό καθηγητή με αδυναμία στις φάρσες και το μαύρο χιούμορ –η ταινία όμως της Μαρέν Αντε εστιάζει στη σχέση του με την πετυχημένη του κόρη. Θεωρούνταν το φαβορί αλλά δεν πήρε τίποτα. Και δεν είναι το μόνο. Ούτε ο Παρκ Τσαν Γουκ πήρε βραβείο, ούτε και ο Τζιμ Τζάρμους. Στο «Elle» ο Πολ Φερχόφεν ζωγραφίζει με έντονα χρώματα το πορτρέτο μιας γυναίκας που πέφτει θύμα βιασμού, κρατά μυστικό το φρικτό περιστατικό και συνεχίζει μια ζωή γεμάτη χιλιάδες προβλήματα. Ολοι σχεδόν εξύμνησαν την ταινία για τη δημιουργική της αυθάδεια, εκτός φυσικά από τους κρυφοηθικολόγους που, ούτως ή άλλως, έχουν πρόβλημα με τέτοια πράγματα. Χωρίς βραβείο κι αυτός.

Τα πιο ηχηρά λόγια που ακούστηκαν χθες δεν ήταν στο Palais Du Cinema, αλλά στην τελευταία συνέντευξη Τύπου όπου συμμετείχαν οι Τζιμ Τζάρμους και Ιγκι Ποπ. Ο πρώτος, εκτός από το «Paterson», παρουσίαζε και το «Gimme Danger», ένα ντοκιμαντέρ για τους θρυλικούς Stooges όπου ακούσαμε τον τελευταίο να τραγουδά για πρώτη φορά το «I wanna be your dog». Και τι είχε να πει ο Ποπ από την Κρουαζέτ; «Η ψηφιακή μας εποχή έκανε το κέρδος αυτοσκοπό. Η παλιά τεχνολογία δυνάμωνε τον ήχο στην ψυχή των ανθρώπων. Σήμερα η ηλεκτρονική μουσική δυναμώνει τον ήχο στα beats. Η τεχνολογία σήμερα μάς χρησιμοποιεί. Σκοτώστε με τώρα».

ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΡΩΜΑ. Το «The Happiest Day in the Life of Olli Maki» του Φινλανδού Γιούο Κουοσμάνεν, που κέρδισε το πρώτο βραβείο στο τμήμα «Ενα κάποιο βλέμμα», είναι ένα δράμα βασισμένο στην αληθινή ιστορία πίσω από τον αγώνα πυγμαχίας του φούρναρη Ολι Μάκι με τον επαγγελματία πυγμάχο Ντάβεϊ Μουρ το 1962. Επίσης είναι γυρισμένο σε ασπρόμαυρο. Οι συγκρίσεις με το κλασικό «Οργισμένο είδωλο» που ο Μάρτιν Σκορσέζε γύρισε το 1980 με πρωταγωνιστή τον Ρόμπερτ ντε Νίρο γίνονται αυτομάτως. Οι κριτικοί όμως επισήμαναν, στην πλειοψηφία τους, την τρυφερότητα αλλά και το λυτρωτικό, συγκινητικό φινάλε, όπως και τις σπουδαίες ερμηνείες των πρωταγωνιστών Γιάρκο Λαΐτι, Ούνα Αριόλα και Ιρο Μιλόνοφ. Στο ιαπωνικό «Harmonium» (βραβείο της Επιτροπής για τον Κότζι Φουκάντα) η σχέση ενός ζευγαριού κλονίζεται μετά την αποφυλάκιση ενός φίλου τους. Βραβείο σκηνοθεσίας απονεμήθηκε στον Ματ Ρος για το αμερικάνικο φιλμ «Captain Fantastic» όπου ο Βίγκο Μόρτενσεν προσπαθεί να μεγαλώσει τα έξι του παιδιά στα δάση της Βορειοδυτικής Ακτής της Βόρειας Αμερικής για να επιστρέψει αιφνιδίως στον πολιτισμό. Τέλος, το «Γυρίζοντας τον κόσμο» των Ντελφίν και Μιριέλ Κουλέν, με τους Αριάν Λαμπέντ, Μάκη Παπαδημητρίου, Soko και Ανδρέα Κωνσταντίνου, κέρδισε το βραβείο Σεναρίου. Θυμίζουμε πως στη χρηματοδότηση της ταινίας συνέβαλε και το Ταμείο Συμπαραγωγών μεταξύ Γαλλικού και Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου –έργο της προηγούμενης διοίκησης του ΕΚΚ (Γρηγόρη Καραντινάκη) που ξεκίνησε το 2014. Και σήμερα αποδίδει καρπούς.