Πολύ λίγος χρόνος για να γίνουν πολλά πράγματα απομένει στη διαπραγμάτευση και οι διαπραγματευτές περιορίζονται να σταυρώνουν τα δάχτυλά τους για καλή τύχη, όπως ο Γερούν Ντεϊσελμπλούμ την περασμένη εβδομάδα, αφού τα δεδομένα κάθε άλλο παρά εγγυώνται το αποτέλεσμα.

Επειτα από δύο τηλεδιασκέψεις χθες και προχθές, το Brussels Group αναμένεται να συνεδριάσει και πάλι τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες. Ο φιλόδοξος στόχος της ελληνικής πλευράς είναι μια συμφωνία σε επίπεδο υπηρεσιακό (η λεγόμενη staff level agreement) έως το τέλος της εβδομάδας, που θα επικυρωθεί από ένα Eurogroup την επομένη. Οι δανειστές, πάλι, αμφιβάλλουν ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό, καθώς θεωρούν ότι «παραμένουν εξαιρετικά πολλές διαφορές» μεταξύ των δύο πλευρών.

Η αλήθεια είναι ότι η διαπραγμάτευση δεν έχει καλύψει σημαντικό νέο έδαφος. Υπάρχει προσέγγιση σε κάποια σημεία αλλά όχι συμφωνία ακόμη (Δημοσιονομικό, ΦΠΑ) και διαφωνία σε κάποια άλλα (Εργασιακό, Ασφαλιστικό).

Το μόνο στοιχείο που δικαιολογεί κάποια προσδοκία λύσης είναι ο χρόνος που πλέον πιέζει ασφυκτικά. Κι αυτό για τρεις λόγους:

Πρώτον, και βασικότερο, γιατί η παράταση του προγράμματος λήγει στα τέλη Ιουνίου και για να μη βρεθεί η Ελλάδα στον αέρα, χωρίς πρόγραμμα και χωρίς τα 7,2 δισ. ευρώ της δόσης, πρέπει να έχει συμφωνήσει έως τα μέσα Ιουνίου το πολύ, ώστε να υπάρχει χρόνος να περάσει η συμφωνία και από τα Κοινοβούλια των κρατών-μελών.

Δεύτερον, γιατί τελειώνουν τα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους. Οι πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι με μια πίεση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση θα εξασφαλιστούν και τα απαραίτητα για μισθούς και συντάξεις στο τέλος Μαΐου, αλλά μέχρι εκεί. Για τα 1,3 δισ. που πρέπει να καταβληθούν τον Ιούνιο στο ΔΝΤ θα χρειαστεί βοήθεια από τους δανειστές. Σημειωτέον ότι η πρώτη δόση στο ΔΝΤ, 305 εκατ. ευρώ είναι στις 5 Ιουνίου.

Τρίτον, ο χρόνος πιέζει και για τις τράπεζες. Καθώς οι εκροές συνεχίζονται (εκτιμάται ρυθμός 250 εκατ. ευρώ την ημέρα), υπάρχει ανάγκη για πρόσθετη ρευστότητα μέσω ELA κάθε εβδομάδα. Ηδη έχουν διατεθεί 80 δισ. ευρώ από τα διαθέσιμα 95 δισ. ευρώ (με βάση ενέχυρα 137 δισ. ευρώ που διαθέτουν οι ελληνικές τράπεζες). Αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφασίσει ένα μετριοπαθές κούρεμα στα ενέχυρα την ερχόμενη εβδομάδα, το όριο θα κατέβει στα 89 δισ. ευρώ, αφήνοντας περιθώριο περίπου 30 ημερών μέχρις ότου κλείσει τη στρόφιγγα. Υψηλόβαθμες τραπεζικές πηγές πάντως εκτιμούν ότι οι τράπεζες μπορούν να βρουν και πρόσθετους τίτλους για ενέχυρα, εξασφαλίζοντας ακόμη έναν μήνα.

Ο δρόμος της ρήξης, της συμφωνίας και της λαϊκής ετυμηγορίας

«Υπάρχει ο δρόμος της Αρετής και της Κακίας. Τις επόμενες δύο εβδομάδες, έως τα τέλη του μήνα, πρέπει να αποφασίσουν ποιον θα ακολουθήσουν» έλεγε τραπεζικό στέλεχος, αναφερόμενο στην ασφυκτική πίεση του χρόνου.

Υπάρχει βεβαίως και η εκδοχή της πολιτικής λύσης από την πλευρά της κυβέρνησης, με την έννοια της προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Πολιτική λύση από την πλευρά των δανειστών χωρίς συμφωνία σε υπηρεσιακό επίπεδο δεν πιθανολογείται ότι θα δοθεί. Ούτε θα εκβιαστεί, όμως, μια συμφωνία με όπλο την ασφυξία, λένε οι αναλυτές. Αντίθετα, η χώρα θα αφεθεί να βρει τη λύση μόνη της.

Βήμα βήμα ή όλα τώρα

Η κυβέρνηση ελπίζει ότι μπορεί να προχωρήσει βήμα βήμα. Να κλείσει τώρα μια συμφωνία επί της αξιολόγησης βάζοντας στην άκρη σε μεγάλο βαθμό Ασφαλιστικό και Εργασιακό, ενόψει μιας μελλοντικής μακροπρόθεσμης συμφωνίας. Συγκεκριμένα, φιλοδοξεί να κλείσει συμφωνία ως προς το δημοσιονομικό «μονοπάτι», όπως το αποκαλούν στελέχη της, δηλαδή το πρωτογενές πλεόνασμα κυρίως για το 2015-16, αλλά και το ευρύτερο, έως το 2020, τα μέτρα με τα οποία θα καλυφθεί το όποιο κενό και τον ΦΠΑ. Στελέχη του οικονομικού επιτελείου υποστηρίζουν ότι υπάρχει ήδη συμφωνία ως προς τα φορολογικά μέτρα αλλά όχι ως προς την απόδοσή τους, ενώ επίσης αφήνουν ανοιχτή την υποχώρηση εκ μέρους της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά τον περιορισμό των εξαιρέσεων και κυρίως των νησιών από τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ.

Οι δανειστές, από την άλλη, έχουν υποχωρήσει στο θέμα των ομαδικών απολύσεων, αλλά αρνούνται την οπισθοχώρηση έναντι των συμφωνηθέντων στο θέμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων όπως και των επικουρικών συντάξεων και έναντι της εφαρμογής των ασφαλιστικών νόμων του 2010-12.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Ιδιαίτερα το ΔΝΤ τα θέλει όλα τώρα, μια κανονική πέμπτη αξιολόγηση. Μάλιστα, ο Πολ Τόμσεν ξεκαθάρισε προχθές στο ΔΝΤ ότι αν θέλουν οι Ευρωπαίοι να προχωρήσουν σε μερική συμφωνία μπορούν να το κάνουν μόνοι τους. ΔΝΤ και ευρωζώνη μπορεί να έχουν τις διαφορές τους, όπως τους καταλογίζει η κυβέρνηση. Ωστόσο, η Γερμανία και οι δορυφόροι της δύσκολα θα προχωρήσουν σε εκταμίευση χωρίς την «εγγύηση» του ΔΝΤ. Αλλωστε και ο Γερούν Ντεϊσελμπλούμ είπε την περασμένη Δευτέρα στο Eurogroup ότι πρώτα θα υπάρξει μια συνολική συμφωνία και μετά μπορεί να γίνεται σταδιακή εκταμίευση, ανάλογα με την ψήφιση μέτρων. Αυτό απέχει από την προσδοκία της κυβέρνησης για μερική συμφωνία.