Το βράδυ των εκλογών του Ιουνίου του 2012 η Κουμουνδούρου παρουσίαζε ένα σουρεαλιστικό σκηνικό: μέσα στο παλιό κτίριο με τις φθαρμένες τουαλέτες, τους μαυρισμένους τοίχους και τα αποτσίγαρα, «βαριά» ονόματα της διεθνούς ενημέρωσης προσπαθούν να καταλάβουν «τι είναι και πού το πάει ο ΣΥΡΙΖΑ».

Αψογοι επαγγελματίες, παρακολουθούσαν με τεράστια περιέργεια τα στελέχη του κόμματος της Αριστεράς που απειλούσε να τινάξει στον αέρα την ευρωζώνη. Στα μικρά δωμάτια-γραφεία της Κουμουνδούρου υπήρχαν μπουκάλια ουίσκι, βότκας, μπολ με αράπικο φιστίκι, παγάκια και κόκα κόλες για τα κεράσματα. Η ατμόσφαιρα ήταν χαλαρή, σχεδόν κοινοβιακή. Ο καθένας μπορούσε να κινηθεί όπου ήθελε και όλοι ήταν συγκινημένοι. Λίγους μήνες μετά ξεκίνησε η φαγωμάρα.

Ο καμβάς επάνω στον οποίο άνθησε η εσωκομματική αντιπαράθεση ήταν η (διαφορετική, όπως αποδείχθηκε τελικά) απάντηση που έδιναν κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στο ερώτημα «γιατί ανέβηκε το κόμμα». Και η απάντηση συνδέεται με το άλλο ερώτημα, αυτό που προσπαθούσαν να διερευνήσουν τα διεθνή ΜΜΕ: «Τι είναι και πού το πάει ο ΣΥΡΙΖΑ». Δύο χρόνια μετά την κατάληψη της θέσης της αξιωματικής αντιπολίτευσης τα ερωτήματα εξακολουθούν να παραμένουν στο τραπέζι. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, μάλιστα, αντί να διευκολύνει μάλλον φαίνεται ότι περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση.

ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ. Οπως έγινε κατανοητό και από τη λεπτομερή παρουσίαση με πίνακες και σχεδιαγράμματα που έκανε το απόγευμα της Πέμπτης στα μέλη της Γραμματείας ο Κώστας Πουλάκης, ο ΣΥΡΙΖΑ βγήκε μεν νικητής με την καθαρή και ικανοποιητική διαφορά των 4 μονάδων –όμως αυτή η νίκη δεν προέκυψε γιατί τον ψήφισαν περισσότεροι από τις εκλογές του 2012 αλλά επειδή έχασαν οι άλλοι και ιδιαίτερα η Νέα Δημοκρατία. Συγκεκριμένα, η ΝΔ έχασε 529.530 ψήφους ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο δεν πήρε, αλλά έχασε και 138.000 ψήφους.

Πού πήγαν αυτοί; Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο υπεύθυνος δημοσκοπήσεων του κόμματος στα κορυφαία στελέχη, οι ψηφοφόροι που έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ προέρχονται κυρίως από λαϊκά στρώματα και μετακινήθηκαν «αριστερότερα».

Η ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος έχει προβληματίσει ιδιαίτερα τους επιτελείς της Κουμουνδούρου και για έναν ακόμη λόγο. Η εξαέρωση της Δημοκρατικής Αριστεράς του Φώτη Κουβέλη και η συντριβή των Ανεξάρτητων Ελλήνων του Πάνου Καμμένου στερούν το κόμμα από πιθανές πολιτικές συμμαχίες, χρήσιμες για τη δημιουργία κυβέρνησης.

Οπως κατέδειξαν και οπτικά τα στοιχεία του Κώστα Πουλάκη προχθές το βράδυ, το νέο σκηνικό διαμορφώνεται ως εξής για τον ΣΥΡΙΖΑ: στα αριστερά του υπάρχει μία δεξαμενή ψηφοφόρων της τάξης του 10%, ενώ δεξιά και αριστερά της Νέας Δημοκρατίας υπάρχει μία τεράστια δεξαμενή της τάξης του 40%.

Το αβίαστο συμπέρασμα ήταν ότι η ΝΔ έχει μεγαλύτερες δυνατότητες –τόσο σε ό,τι αφορά την εκλογική της διεύρυνση όσο και την δυνατότητα σύναψης κυβερνητικών συμμαχιών.

Τα στοιχεία αυτά δημιουργούν νέα δεδομένα στην ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε ό,τι αφορά τη στρατηγική της έως τις επόμενες εθνικές εκλογές. Και τα διλήμματα τίθενται εκ νέου και σε άλλη βάση.

Οι εισηγήσεις. Ηδη από τις εισηγήσεις που έχει δεχθεί έως τώρα ο πρόεδρος του κόμματος έχει γίνει σαφές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα στρέψει το ενδιαφέρον του προς τη μεγάλη και όχι τη μικρή δεξαμενή.

Παρά τις δημόσιες διακηρύξεις, στελέχη όπως ο, ευρωβουλευτής πλέον, Δημήτρης Παπαδημούλης και ο έμπειρος γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Νίκος Βούτσης εκτιμούν ότι στα δεξιά του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει ένας τεράστιος χώρος στον οποίο μπορεί να κινηθεί. Την ίδια αντίληψη εκφράζει και ο ισχυρός Νίκος Παππάς, ο πιο στενός συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα.

Οι ίδιοι εκτιμούν ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για τον ΣΥΡΙΖΑ να βάλει στο στόχαστρο την πολύφερνη νύφη που λέγεται Κεντροαριστερά, καθώς οι δυνάμεις που ιστορικά την απαρτίζουν είναι σε έντονη ρευστοποίηση. Η πλαγιοκόπηση της Κεντροαριστεράς έχει διττό στόχο. Οχι μόνο να δώσει στον ΣΥΡΙΖΑ την πολυπόθητη δυναμική, η οποία δεν ήρθε με τις ευρωεκλογές. Αλλα να ανακόψει και έναν πιθανό σύμμαχο της ΝΔ στις επόμενες εκλογές.

Η ΑΝΗΣΥΧΙΑ. Την ίδια στιγμή όμως η ηγετική ομάδα ακούει πολύ προσεκτικά και την ανησυχία που εκπέμπει κυρίως η πλευρά της Αριστερής Πλατφόρμας –Π. Λαφαζάνης –ότι η πλαγιοκόπηση τόσο της Κεντροαριστεράς όσο και ορισμένων διαμερισμάτων της γαλάζιας πολυκατοικίας πρέπει να γίνει με τέτοιον τρόπο που να μην ενισχυθούν οι διαρροές από τα αριστερά. Η υλοποίηση της ιδέας δεν είναι εύκολη. Η τακτική που φαίνεται ότι θα προκριθεί είναι η ίδια που ακολουθήθηκε και στην περίπτωση του ΚΚΕ πριν από τις εκλογές του 2012: ανοίγματα και εκκλήσεις για ενότητα στους ψηφοφόρους της Κεντροαριστεράς, αλλά και της «καλής» Δεξιάς –η οποία για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι μόνο η καραμανλική Δεξιά.

Από εκεί και πέρα, όπως σημειώνει κορυφαίο στέλεχος του κόμματος από την πλευρά της μειοψηφίας, «στόχος μας θα είναι η ανατροπή της κυβέρνησης και η αποτροπή του ενδεχομένου να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας από την παρούσα Βουλή». Αλλά για το ζήτημα αυτό τις δεξαμενές τις ελέγχουν σε μεγάλο βαθμό άλλες πολιτικές δυνάμεις…