Τα πρώτα γενετικά τροποποιημένα ζώα αφέθηκαν ελεύθερα στη φύση με στόχο και αποστολή από τον άνθρωπο να καταστρέψουν το ίδιο τους το είδος. Πρόκειται για τα μεταλλαγμένα κουνούπια, τα οποία φέρουν δύο γονίδια παραπάνω από τα φυσιολογικά και με αυτά γεννούν απογόνους οι οποίοι πεθαίνουν πριν ενηλικιωθούν και αρχίσουν να αναπαράγονται. Το ξεκλήρισμα τρισεκατομμυρίων κουνουπιών, περίπου ενάμιση μήνα πριν ξεκινήσει το Μουντιάλ στη Βραζιλία, έχει στόχο τη μείωση των κρουσμάτων δάγκειου πυρετού στη Νότια Αμερική και την πρόληψη για τους επισκέπτες.

Την απόφαση πήρε πρόσφατα η Εθνική Επιτροπή Βιοασφάλειας της Βραζιλία, η οποία μεταξύ άλλων είναι η υπεύθυνη Αρχή για τους πολυμορφικούς γενετικούς οργανισμούς. Η έγκριση δόθηκε για «εμπορική απελευθέρωση του γενετικά τροποποιημένο κουνουπιού του είδους Aedes aegypti, το οποίο δημιουργήθηκε από τη βρετανική εταιρεία Oxitec». Είναι το πρώτο γενετικά μεταλλαγμένο έντομο το οποίο θεωρήθηκε ασφαλές για να απελευθερωθεί στη φύση.

Το κουνούπι της Oxitec θα χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο του πολλαπλασιασμού του κουνουπιού που μεταφέρει τον δάγκειο ιό. Το γενετικά μεταλλαγμένο κουνούπι προέρχεται από την οικογένεια Aedes aegypti και σε αυτή την περίπτωση οι επιστήμονες πρόσθεσαν μόνο στα αρσενικά δύο γονίδια.

Τα αρσενικά κουνούπια τα οποία δεν τσιμπάνε (γενικά δεν τσιμπούν τα αρσενικά) απελευθερώθηκαν με σκοπό να αναζητήσουν θηλυκά και να τα γονιμοποιήσουν. Οπως έχει φανεί σε πειράματα που έχουν γίνει, οι απόγονοι αυτών των κουνουπιών θα κληρονομήσουν τα πρόσθετα γονίδια και ως αποτέλεσμα θα ψοφήσουν πριν ενηλικιωθούν. Αρα προτού έρθουν και σε επαφή με άλλα θηλυκά, κάτι που αναμένεται να μειώσει δραστικά τον αριθμό των κουνουπιών και τελικά τη μετάδοση του δάγκειου πυρετού.

ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ. Οι επιστήμονες δεν σταμάτησαν όμως εκεί τη γενετική τροποποίηση. Τα κουνούπια διαθέτουν ακόμη ένα γονίδιο το οποίο τα κάνει να λάμπουν όταν βρεθούν κάτω από ένα ειδικό φως, γεγονός που θα καταστήσει την παρακολούθηση και την επίβλεψή τους ακόμη πιο εύκολη. Σε δοκιμές που έγιναν από πειραματικές απελευθερώσεις τέτοιων κουνουπιών, φάνηκε ότι μειώθηκε δραστικά ο αριθμός των μολυσμένων με δάγκειο ιό κουνουπιών.

Υπεύθυνοι της βρετανικής εταιρείας Oxitec δηλώνουν ότι είναι ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα και ότι η εφαρμογή που έχουν αναπτύξει με τη γενετική τροποποίηση έχει γίνει πόλος έλξης ενδιαφέροντος από χώρες όπου ενδημεί ο δάγκειος πυρετός.

Ο δάγκειος πυρετός χτυπάει περίπου 390 εκατ. ανθρώπους τον χρόνο. Τα συμπτώματα που εμφανίζουν οι ασθενείς είναι ναυτία, δυνατοί πόνοι σε όλο το σώμα και υψηλός πυρετός. Ομως μπορεί και να εξελιχθεί σε αιμορραγικό πυρετό, οπότε οδηγεί σε θάνατο. Εμβόλιο μέχρι σήμερα δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει και συγκεκριμένη θεραπεία.

Η Oxitec είναι εταιρεία που ειδικεύεται στον περιορισμό εντόμων τα οποία μεταφέρουν νόσους και καταστρέφουν σοδειές. Δύο από τα πρώτα προϊόντα που έβγαλε στις αγορές είναι αυτό το μεταλλαγμένο κουνούπι και η μεσογειακή φρουτόμυγα.