Μπορούμε να ξεγελάσουμε τον θάνατο και να μείνουμε για πάντα νέοι; Το κατάφερε ο Ντόριαν Γκρέι στο προκλητικό μυθιστόρημα του Οσκαρ Ουάιλντ, αλλά και ο Δημήτρης Χορν στο «Αλίμονο στους νέους» του Αλέκου Σακελλάριου (έστω και στον ύπνο του).

Δυστυχώς, στην πραγματική ζωή τα πράγματα είναι διαφορετικά: παρά τις προόδους που σημειώνονται τα τελευταία χρόνια στην ιατρική, κανείς δεν έχει καταφέρει να νικήσει τον θάνατο.

Θα μπορέσουμε ποτέ να εξασφαλίσουμε την αιώνια ζωή; Αγνωστο. Τι θα λέγατε, όμως, αν κάποιος σας διαβεβαίωνε ότι μετά τον θάνατό σας –ο μη γένοιτο –θα εξακολουθήσετε να επικοινωνείτε με τα αγαπημένα σας πρόσωπα και τα παιδιά σας θα μπορούν να ζητήσουν ανά πάσα στιγμή τη συμβουλή σας;

Μακάβριο; Οχι για όλους. Μια αμερικανική εταιρεία υπόσχεται να μας δώσει τη δυνατότητα να ζήσουμε «για πάντα». Μην πάει το μυαλό σας σε συμβόλαια με τον διάβολο.

Εδώ τη δουλειά αναλαμβάνει να την κάνει ένα λογισμικό: δημιουργώντας αντίγραφα του εαυτού μας, η εταιρεία Eterni.me υποστηρίζει ότι θα δώσει στους συγγενείς και τους φίλους μας τη δυνατότητα να έρχονται σε επαφή μαζί μας ακόμη και όταν έχουμε… αποδημήσει εις Κύριον.

Εμείς δυστυχώς δεν θα είμαστε εκεί –τουλάχιστον όχι με σάρκα και οστά. Τη θέση μας θα πάρει η ψηφιακή μας περσόνα: ένα τρισδιάστατο άβαταρ (σ.σ. έτσι ονομάζεται η γραφική απεικόνιση του εαυτού μας) το οποίο θα μας μοιάζει και θα μιλάει όπως εμείς.

Προηγουμένως, ο εικονικός εαυτός μας θα έχει αντιγράψει πιστά την προσωπικότητά μας αποθηκεύοντας όλες τις πληροφορίες της ψηφιακής ζωής μας: e-mail, φωτογραφίες, βίντεο, μηνύματα, αναρτήσεις στο facebook και το twitter και γενικότερα όλα όσα κάνουμε, λέμε και γράφουμε στο Διαδίκτυο, τα οποία συνθέτουν, ούτε λίγο ούτε πολύ, όλη μας τη ζωή.

Ταυτόχρονα, θα έχουμε τη δυνατότητα να «εκπαιδεύσουμε» το άβατάρ μας, τροφοδοτώντας το με πληροφορίες που θα το κάνουν να μιμείται πειστικά τον τρόπο με τον οποίο μιλάμε και σκεφτόμαστε. Ετσι, τα αγαπημένα μας πρόσωπα θα έχουν την ψευδαίσθηση ότι είμαστε ακόμη κοντά τους ακόμη και μετά το… απευκταίον.

Εμπνευστής αυτής της μάλλον απόκοσμης ιδέας είναι ο Μάριους Ουρσάκε, ένας ρουμάνος γιατρός, γραφίστας και επιχειρηματίας, ο οποίος συνεργάστηκε με μια ομάδα μηχανικών υπολογιστών που γνώρισε στο Tεχνολογικό Iνστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ).

«Το λογισμικό σάς επιτρέπει να επωφεληθείτε από όλα όσα γνωρίζετε. Σας δίνει τη δυνατότητα να διαφυλάξετε την κληρονομιά σας. Ενδεχομένως κάτι που έχετε κάνει στη ζωή σας να έχει μεγάλη αξία για τα παιδιά, τα εγγόνια ή τα δισέγγονά σας» είπε ο Ουρσάκε, διευθύνων σύμβουλος της Eterni.me.

Αντιδράσεις. Προτού ακόμη κυκλοφορήσει, το επίμαχο λογισμικό δέχθηκε σφοδρές επικρίσεις από ανθρώπους που το χαρακτήρισαν «ανατριχιαστικό». «Οταν άκουσα για το Eterni.me ένιωσα απίστευτη φρίκη» έγραψε στη βρετανική εφημερίδα «Γκάρντιαν» η Ρίανον Λούσι Κόσλετ.

Κάποιοι άλλοι υποστήριξαν ότι θα προκαλέσει προβλήματα στους οικείους των θανόντων, οι οποίοι δεν θα μπορέσουν να ξεπεράσουν το γεγονός του θανάτου αφού θα βλέπουν συνεχώς μπροστά τους την ψηφιακή περσόνα του νεκρού.

Ο 37χρονος Ουρσάκε δήλωσε ότι η ομάδα του συνεργάζεται με ψυχολόγους για την αποφυγή τέτοιων καταστάσεων, προσθέτοντας ότι το λογισμικό δεν συνιστά προσπάθεια «νεκρανάστασης» των ανθρώπων που έχουν φύγει από τη ζωή.

Ο ίδιος το παρομοίασε με μια μηχανή αναζήτησης στην οποία θα περιέχεται το «απόσταγμα σοφίας» ενός ανθρώπου. «Δεν προσπαθούμε να φτιάξουμε κάτι που είναι πανομοιότυπο με εσάς. Δημιουργούμε μια βιβλιοθήκη που επιτρέπει στους άλλους να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες που σας αφορούν μέσω του άβατάρ σας».

Οπως φαίνεται, έχει ήδη πείσει πολλούς: περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι έχουν μέχρι σήμερα εκδηλώσει ενδιαφέρον για το λογισμικό, το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει στην αγορά το 2016.

Προστασία προσωπικών δεδομένων

Τα τελευταία χρόνια εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο Διαδίκτυο προσπαθούν να κεφαλαιοποιήσουν τον φόβο του ανθρώπου για τον θάνατο, αλλά και την ανησυχία πολλών για το τι θα συμβεί στους λογαριασμούς τους όταν αποδημήσουν.

Το facebook επιτρέπει στους οικείους ενός χρήστη που έχει πεθάνει να μετατρέψουν το προφίλ του σε σελίδα «Εις μνήμην» (ένα είδος ψηφιακού μνημόσυνου). Η Google και η Apple έχουν θεσπίσει κανόνες για το ποιος μπορεί να έχει πρόσβαση στους λογαριασμούς και στις συσκευές των θανόντων, απαιτώντας σε ορισμένες περιπτώσεις αντίγραφα των πιστοποιητικών θανάτου.

Το ερώτημα όμως παραμένει: έχουν ή όχι οι συγγενείς μας δικαίωμα πρόσβασης στα ψηφιακά μας αρχεία –και στα μυστικά μας –μετά τον θάνατό μας;