Αναζήτηση
Η κατάργηση της ενιαίας τιμής του βιβλίου θα το μετατρέψει από πολιτιστικό αγαθό σε ταχυκίνητο εμπόρευμα, ενώ παράλληλα θα οδηγήσει στο κλείσιμο δεκάδες ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία, υποστηρίζει ο πρόεδρος της Ενωσης Ελληνικού Βιβλίου Θάνος Ψυχογιός. Παράλληλα, ξεκαθαρίζει ότι η Ελλάδα δεν είναι υποχρεωμένη να αλλάξει τον νόμο, δίνοντας το παράδειγμα της Γερμανίας και της Γαλλίας, όπου το καθεστώς της ενιαίας τιμής λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία.
Γιατί έχετε ταχθεί υπέρ της ενιαίας τιμής του βιβλίου;
Ο νόμος ορίζει ότι όλοι όσοι πωλούν βιβλία οφείλουν να διαθέτουν τους νέους τίτλους τα δύο πρώτα χρόνια από την έκδοση ή ανατύπωσή τους με έκπτωση έως 10% από την καθοριζόμενη από τον εκδότη τιμή. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ενισχύεται ο πλουραλισμός και δίνεται η δυνατότητα στα βιβλιοπωλεία να προβάλλουν και προωθούν τους νέους ανώνυμους συγγραφείς και το ειδικό βιβλίο. Σε περίπτωση κατάργησης θα δημιουργηθεί άνισος πόλεμος μεριδίων και θα μεταβούμε από τον ελεύθερο ανταγωνισμό στον ολιγοπωλιακό. Ηδη αρκετοί αναγνώστες διαμαρτύρονται διότι τα δυσεύρετα βιβλία καθώς και παλαιότεροι τίτλοι πωλούνται από διαδικτυακά καταστήματα σε αδικαιολόγητα υψηλές τιμές. Να σημειώσουμε ακόμη ότι ορισμένες διαδικτυακές εταιρείες που πουλάνε βιβλία έχουν ως έδρα χώρες με χαμηλή φορολογία και φυσικά από την πώληση των ελληνικών βιβλίων δεν θα εισπράττει η χώρα μας φόρους.
Αν απελευθερωθεί η αγορά, δεν θα πέσουν οι τιμές;
Με την απελευθέρωση των τιμών οι μεγάλες αλυσίδες θα μπουν σε πόλεμο μεριδίων και θα προσφέρουν αρχικά μεγαλύτερες εκπτώσεις από το 10% στη λιανική τιμή των ευπώλητων βιβλίων, πιέζοντας τους εκδότες να τους προσφέρουν και εκείνοι μεγαλύτερες εκπτώσεις. Στην περίπτωση αυτή οι εκδότες θα αναγκαστούν να ανεβάσουν την προτεινόμενη λιανική τιμή, για να συνεχίσουν να εισπράττουν το ίδιο αντίτιμο. Ετσι θα δημιουργηθεί μια φούσκα τιμών και στο τέλος ο αναγνώστης θα φτάσει να καταβάλλει το αντίτιμο που καταβάλλει και σήμερα. Στο μεταξύ όμως η αγορά του βιβλίου θα συρρικνωθεί, οι εκδότες θα περιοριστούν στα ευπώλητα και δεν θα εκδίδουν βιβλία «ειδικού βάρους», απαραίτητα στην ελληνική βιβλιογραφία.
Κάποιοι θεωρούν ότι η ενιαία τιμή του βιβλίου «σκοτώνει» τον ανταγωνισμό. Ισχύει;
Ο ανταγωνισμός υπάρχει μεταξύ των εκδοτών και η τιμολόγηση των νέων τίτλων γίνεται σύμφωνα με την αγοραστική δύναμη των αναγνωστών και τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Αυτό αποδεικνύεται από τα στοιχεία που δείχνουν ότι την τελευταία δεκαετία η αύξηση των τιμών των βιβλίων ήταν χαμηλότερη από τον πληθωρισμό. Από τη στιγμή που μάλιστα αρχίσαμε να βιώνουμε την οικονομική κρίση, οι τιμές έχουν μειωθεί κατά 15%-20%.
Υποστηρίζετε ότι η απελευθέρωση θα πλήξει το ποιοτικό βιβλίο…
Αναφέρομαι στα βιβλία ειδικού ενδιαφέροντος, τα οποία δεν βρίσκουν θέση στα σημεία λιανικής, που ενδιαφέρονται μόνο για το γρήγορο γύρισμα του αποθέματος. Oι εκδότες λοιπόν, από τη στιγμή που δεν θα έχουν εναλλακτικά σημεία πώλησης, θα υποχρεωθούν να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις των μεγάλων πελατών. Συνεπώς θα σταματήσουν να εκδίδουν βιβλία που δεν έχουν θεαματικές πωλήσεις και δεν θα δίνουν τη δυνατότητα να αναδειχθούν νέοι, άγνωστοι συγγραφείς. Ετσι θα πληγεί το βιβλίο ως πολιτιστικό αγαθό και θα επικρατήσει μόνο το βιβλίο ως ταχυκίνητο εμπόρευμα.
Υπάρχουν επιτυχημένα παραδείγματα από το εξωτερικό όπου η ενιαία τιμή του βιβλίου λειτούργησε θετικά;
Βεβαίως! Στη Γερμανία όπου υπήρχε άτυπη συμφωνία μεταξύ των εκδοτών και βιβλιοπωλών από το 1888 έως το 2002, οπότε έγινε και νόμος του κράτους. Πρότυπο αποτελεί επίσης και η Γαλλία, στην οποία η έκπτωση στα νέα βιβλία είναι 5%, Το κράτος πριμοδοτεί το ενοίκιο των ανεξάρτητων βιβλιοπωλείων γιατί τα θεωρεί εστίες πολιτισμού.
Δεν είμαστε υποχρεωμένοι ως χώρα να καταργήσουμε τον νόμο;
Δεν έχει καμιά υποχρέωση η κυβέρνηση να καταργήσει τον προστατευτικό νόμο υπέρ της πολυφωνίας του βιβλίου. Τούτο διότι αφενός μεν η πρόταση του ΟΟΣΑ είναι μία από τις 329 και δεν είναι δεσμευτική για την κυβέρνηση να την εκτελέσει και αφετέρου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ψήφισμά του της 12ης Φεβρουαρίου 2001 ορίζει ρητώς την ελευθερία κάθε κράτους – μέλους «στο πλαίσιο της πολιτικής του υπέρ του βιβλίου και της ανάγνωσης να επιλέγει εθνικό σύστημα τιμής βιβλίου υπό νομοθετική ή συμβατική μορφή»
