Η σούπα είναι ένα από τα πιο αρχαία φαγητά, αφού έχουν βρεθεί στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι έτρωγαν ένα τέτοιου είδους σκεύασμα πριν από 20.000 χρόνια. Σε μια σούπα άλλωστε οφείλει την ύπαρξή του και το πρώτο εστιατόριο που άνοιξε στη Γαλλία τον 18ο αιώνα, ενώ ένα από τα πιο παλιά βιβλία συνταγών με σούπες εκδόθηκε το 1742 στην Αμερική, όπου έγιναν διάσημες οι πατατόσουπες των μεταναστών από τη Γερμανία. Συνήθως σερβίρεται ζεστή ως ένα πρώτο πιάτο πολύ ευπρόσδεκτο τις κρύες ημέρες του χειμώνα, αφού είναι ιδιαίτερα θερμαντική.

Χάρη στα υλικά τους, οι σούπες είναι θρεπτικές, υγιεινές και τονωτικές. Διακρίνονται σε ζωμούς κρέατος, πουλερικών, ψαριών ή σκέτων λαχανικών και σε σούπες πιο παχύρρευστες που περιέχουν πουρέ λαχανικών, όπως πατάτα, καρότα ή όσπρια ή έχουν γίνει πιο πυκνές με κορνφλάουρ. Ειδικά η γαλλική βελουτέ οφείλει την πυκνότητά της στην προσθήκη χτυπημένου αυγού, βουτύρου και κρέμας γάλακτος. Οι πιο συνηθισμένες βελουτέ γίνονται με λαχανικά, στα οποία όμως μπορεί επίσης να προστεθεί και ζωμός κότας ή κρέατος, ακόμη και κομματάκια κρέατος ή μπέικον.

Πατατόσουπα με πράσο

3 πατάτες, 3 πράσα, 2 σκελίδες σκόρδο (προαιρετικά), 4 φλ. ζωμό λαχανικών , 2 κ.τ.σ. ελαιόλαδο, 2 κ.τ.σ. βούτυρο φρέσκο, 1 φλ. κρέμα γάλακτος ή γιαούρτι, λίγο θυμάρι, μαϊντανό, αλάτι, πιπέρι και προαιρετικά, 2 φέτες μπέικον και 2 φέτες ψωμί

Ζεσταίνουμε το λάδι, το βούτυρο και ρίχνουμε τις πατάτες, τα πράσα και το σκόρδο όλα κομμένα σε κυβάκια. Ανακατεύουμε μέχρι να μαλακώσουν, ρίχνουμε τον ζωμό, το θυμάρι και το αλατοπίπερο και σκεπάζουμε το σκεύος. Βράζουμε σε χαμηλή φωτιά μέχρι να μαλακώσουν εντελώς οι πατάτες. Λειώνουμε τη σούπα στο μπλέντερ και αν είναι πολύ πηκτή την αραιώνουμε με λίγο ζωμό, αν πάλι είναι πολύ αραιή την ξαναβάζουμε στη φωτιά μέχρι τα απορροφηθούν τα πολλά υγρά. Προσθέτουμε την κρέμα ή το γιαούρτι και σερβίρουμε με ψιλοκομένο μπέικον, το οποίο έχουμε ροδίσει μαζί με κύβους ψωμιού. Πασπαλίζουμε με ψιλοκομμένο μαϊντανό.

ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ

Αντί για μπέικον μπορείτε να προσθέσετε στην πατατόσουπα μικρές γαρίδες βρασμένες και αντί για θυμάρι εστραγκόν ή οποιοδήποτε άλλο αρωματικό ή μπαχαρικό σάς αρέσει. Ελάχιστο τριμμένο μοσχοκάρυδο ταιριάζει επίσης πολύ με την πατάτα.

Με κάστανα. Για μια πιο γιορτινή εκδοχή, ροδίστε βρασμένα κάστανα, προσθέστε ροδέλες πράσου, κρεμμυδιού και καρότου, σβήστε με κόκκινο γλυκό κρασί ή κονιάκ, προσθέστε ζωμό κότας και αφήστε να βράσουν. Κάντε πουρέ, αλατοπιπερώστε, αρωματίστε με μοσχοκάρυδο και σερβίρετε με κρέμα γάλακτος και ψιλοκομμένο μαϊντανό.

Με μανιτάρια. Σοτάρουμε σε λειωμένο βούτυρο ψιλοκομμένα φρέσκα μανιτάρια μαζί με 2-3 σκελίδες σκόρδο, προσθέτουμε λίγο αλεύρι, ανακατεύουμε, προσθέτουμε ζωμό κότας και αφήνουμε να βράσουν. Λειώνουμε τα μανιτάρια στο μούλτι, προσθέτουμε κρέμα γάλακτος και σερβίρουμε με ψιλοκομμένο μαϊντανό και μερικά τσιγαρισμένα μανιτάρια.

Με κολοκύθα. Τσιγαρίστε ψιλοκομμένο μπέικον, ρίξτε τα κομμάτια της κολοκύθας, προσθέστε ζωμό λαχανικών ή νερό και αλατοπίπερο και αφήστε να βράσει μέχρι να μαλακώσει εντελώς η κολοκύθα. Κάντε την πουρέ, αραιώστε με ζωμό αν χρειάζεται, προσθέστε κρέμα ή γιαούρτι και αρωματίστε με ψιλοκομμένο κόλιανδρο ή και σχοινόπρασο. Προαιρετικά μπορείτε να βράσετε μαζί με την κολοκύθα κομμάτια γλυκοπατάτας, μήλου, καρότου ή και κυδώνι.

Ανάμεικτα λαχανικά. Ολα τα λαχανικά μπορούν να δώσουν μια νοστιμότατη σούπα βελουτέ. Κάντε τους συνδυασμούς που προτιμάτε και αρωματίστε με τα αγαπημένα σας αρωματικά χόρτα και μπαχαρικά.

Ταιριάζει: με ροζέ κρασί.

Ο Γκίκας Ξενάκης μοιράζεται μαζί μας τα μυστικά του για να φτιάξουμε την τέλεια σούπα βελουτέ

-Μερικές σταγόνες από λάδι τρούφας αναδεικνύουν όλες τις σούπες

-Η λεπτή γεύση της κολοκύθας και της γλυκοπατάτας ταιριάζει με ψητές γαρίδες ή καραβίδες. Μπορείτε επίσης να τη σερβίρετε με μπαλάκια από μαλακά κατσικίσια τυριά ή από βολάκι Ανδρου που θα κυλήσετε μέσα σε ψιλοκομμένα αρωματικά χόρτα

-Πολτοποιήστε φακές ή ροβίτσα βρασμένες σε ζωμό γαρίδας ή ψαριού, μαζί με κρεμμύδι, καρότο και σέλινο, που προσθέτουν τη γλύκα τους στα όσπρια. Πασπαλίστε με λίγο ψιλοκομμένο φρέσκο κόλιανδρο ή μαϊντανό

-Οι βελουτέ με όσπρια ταιριάζουν επίσης πολύ με καραμελωμένο μπέικον ή απάκι, που θα τα περάσετε για λίγο από τη σχάρα. Πασπαλίστε με φρέσκια ρίγανη, θυμάρι, δενδρολίβανο ή θρούμπι. Εναλλακτικά μπορείτε να τις σερβίρετε με κομματάκια από καπνιστό σκουμπρί ή καπνιστή πέστροφα

– Η βελουτέ με ρεβίθια αποκτά πολύ ιδιαίτερη γεύση με ξύσμα πορτοκαλιού, μανταρινιού ή και περγαμόντου. Προσθέστε επίσης μερικές σταγόνες σησαμέλαιο, σταφίδες και λίγο ψιλοκομμένο κόλιανδρο

-Η βελουτέ σελινόριζας ταιριάζει με ψητές γαρίδες και καραβίδες

– Αντί για κρέμα γάλακτος βράστε το κουνουπίδι σε γάλα καρύδας, έτσι θα γίνει πιο ελαφρύ. Αρωματίστε το με κάρι και ξύσμα λάιμ και συνοδέψτε με καβούρι

Ο Γκίκας Ξενάκης είναι σεφ του εστιατορίου Aleria,στο Μεταξουργείο, Μεγάλου Αλεξάνδρου 57