Το βιβλίο περιγράφει τη σοβιετική κοινωνία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μέσα από την καθημερινότητα μιας μεγάλης οικογένειας και την παρουσία κάπου εκατόν πενήντα χαρακτήρων, που συνοδεύουν τις πολλές δευτερεύουσες ιστορίες. Το Στάλινγκραντ και οι συγκλονιστικές περιγραφές των μαχών είναι ένα από τα θέματά του. Η κριτική του κακού που γίνεται στο όνομα του καλού είναι ένα άλλο. Με βασικό άξονα το αίτημα της ελευθερίας και το πρόβλημα της ευτυχίας που ενώ όλοι, υποτίθεται, θέλουν, όλοι ταυτόχρονα υπονομεύουν.

Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι ο Γκρόσμαν, είτε από πεποίθηση είτε επειδή πέθανε νωρίς, δεν φτάνει στην πλήρη καταγγελία του σοβιετικού μοντέλου, όπως ο Σολζενίτσιν. Πεθαίνει σοσιαλιστής, παρ’ όλα όσα πέρασε και είδε. Με πολύ κριτικό βλέμμα, βέβαια. Ενα σημείο σημαντικό της βιογραφίας του είναι πως, παρότι εβραϊκής καταγωγής, υπήρξε άθεος και ένιωθε Ρώσος. Ενας άθεος όμως που, βλέποντας από τη μια τα κρεματόρια των Ναζί (ήταν ο πρώτος που έγραψε για την Τρεμπλίνκα ως πολεμικός ανταποκριτής) και από την άλλη κάποιες αποκρουστικές όψεις του σοβιετικού αντισημιτισμού, ένιωσε μια καινούρια συμπάθεια για την εβραϊκή ταυτότητα –ψυχολογική διεργασία που πέρασε και στο βιβλίο, στο πρόσωπο της Αννας Σεμιόνοβνα.

Τελευταία Νέα