H αποτελεσματική διαχείριση και εποπτεία των περιουσιών που κληροδοτούνται για την εκτέλεση κοινωφελών σκοπών είναι ο στόχος του νομοσχεδίου με τον τίτλο Κώδικας Κοινωφελών περιουσιών, σχολαζουσών κληρονομιών, το οποίο εισάγεται σήμερα και αναμένεται να ψηφιστεί αύριο από τη Βουλή.

Οπως έχει διαπιστωθεί, οι σχολάζουσες κληρονομιές, εκείνες δηλαδή που δεν έχουν γίνει αποδεκτές ή δεν έχουν βρεθεί οι δικαιούχοι τους, ξεπερνούν τις 2.017, σύμφωνα με τα στοιχεία που είχε συγκεντρώσει η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας του υπουργείου Οικονομικών, ενώ εκκρεμούσαν οι απαντήσεις και άλλων συναρμόδιων υπηρεσιών (ΔΟΥ, Κτηματικές και περιφέρειες). Η εκτιμώμενη αξία των 2.017 σχολαζουσών κληρονομιών που έχουν διαπιστωθεί ανέρχεται σε 28 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, ο αριθμός των ιδρυμάτων και κληροδοτημάτων ανέρχεται –σύμφωνα με τα στοιχεία που είχαν γίνει πρόσφατα γνωστά, αλλά δεν ήταν τα τελικά –σε 3.691, ενώ ο αριθμός κληρονομιών που δεν έχουν εκκαθαριστεί ή βρίσκονται υπό εκκαθάριση είναι 10.348.

ΕΠΟΠΤΕΙΑ. Σκοπός της νομοθετικής πρωτοβουλίας είναι να συμβάλει στην αποτελεσματικότερη διοίκηση, διαχείριση και εποπτεία των κοινωφελών περιουσιών. Προς την κατεύθυνση αυτή προβλέπονται η σύνταξη Εθνικού Μητρώου Κληροδοτημάτων, υλοποιώντας ύστερα από 12 έτη σχετική συνταγματική υποχρέωση, και Μητρώου Σχολαζουσών Κληρονομιών, τα οποία επιτρέπουν για πρώτη φορά την καταγραφή ώστε να καθίσταται δυνατή η αποτελεσματική και διαφανής παρακολούθηση της διαχείρισης των περιουσιών.

Παράλληλα προβλέπεται η δημιουργία Μητρώου εκκαθαριστών κοινωφελών περιουσιών, εκτελεστών διαθηκών, διαχειριστών κοινωφελών περιουσιών ή ιδρυμάτων και κηδεμόνων σχολαζουσών κληρονομιών, από νομικούς και άλλους επιστήμονες με πολυετή επαγγελματική εμπειρία, από το οποίο με απολύτως αδιάβλητο και αντικειμενικό τρόπο θα επιλέγονται με κλήρωση τα εν λόγω πρόσωπα, επιδιώκοντας τη γρήγορη διεκπεραίωση των υποθέσεων και τη διαχείριση των περιουσιών. Με το νομοσχέδιο προβλέπονται επίσης:

– Η απλοποίηση και αντικατάσταση της χρονοβόρας δικαστικής διαδικασίας του διορισμού κηδεμόνα της κληρονομιάς με ταχύρρυθμη και διαφανής διοικητική διαδικασία.

– Η καθιέρωση τακτικών ελέγχων από εξειδικευμένα και πιστοποιημένα νομικά ή φυσικά πρόσωπα, όλων εν γένει των κοινωφελών περιουσιών και σχολαζουσών κληρονομιών, λόγω του μεγάλου όγκου τους.

– Η ενίσχυση του πλαισίου κατασταλτικού ελέγχου από τη συντρέχουσα αρμοδιότητα της Οικονομικής Επιθεώρησης να εξετάζει περιπτώσεις στις οποίες διαπιστώνονται ατασθαλίες ή τις οποίες παραπέμπει προς έλεγχο η αρμόδια Αρχή.

– Ο εκσυγχρονισμός και η διεύρυνση του φάσματος των τιθέμενων στη διάθεση του διαχειριστή της περιουσίας χρηματοοικονομικών εργαλείων (πάντα υπό το πρίσμα της ασφάλειας της περιουσίας και της χαμηλής διακινδύνευσης) προς τον σκοπό της μεγιστοποίησής της και η εν γένει εισαγωγή ευέλικτων διαδικασιών αποτελεσματικής διαχείρισης και αξιοποίησης της περιουσίας που συνοδεύονται από ασφαλιστικές δικλίδες για την προάσπιση των συμφερόντων των τιμωμένων, της βούλησης του διαθέτη ή δωρητή και του δημοσίου συμφέροντος.

– Η εισαγωγή ταχέων και αποτελεσματικών διαδικασιών προληπτικού ελέγχου, όπου απαιτείται, των πράξεων των οργάνων εκκαθάρισης και διοίκησης των περιουσιών.