Πρόκειται για ένα από τα πιο παρεξηγημένα ελληνικά βότανα. Κι αυτό επειδή μέχρι πριν από μερικά χρόνια, παρότι χρησιμοποιούνταν ευρέως στην παρασκευή οινοπνευματωδών ποτών και κρασιών στην Κρήτη, στην παραδοσιακή μαγειρική δεν είχε καμία τύχη. Εντούτοις, με την εισαγωγή της δημιουργικής κουζίνας και στα ελληνικά νοικοκυριά, το δίκταμο άρχισε να αξιοποιείται ολοένα και περισσότερο. Σήμερα, οι σεφ που γνωρίζουν το χρησιμοποιούν ακόμη και στη ζαχαροπλαστική.

Αυτό το μικρό φυτό έχει φύλλα καλυμμένα με χνούδι, εξαιρετικά έντονο άρωμα που θα μπορούσε να μοιάζει με της ρίγανης και είναι βέρο κρητικό. Φυτρώνει στο όρος Δίκτη, από όπου και πήρε το όνομά του. Εκτιμήθηκε από τον 1ο κιόλας αιώνα χάρη στην ιδιότητά του να απαλύνει τους πόνους του στομάχου και να βοηθά την πέψη.

Στη Μινωική Κρήτη και στηνΑρχαία Ελλάδαήταν ένα από τα σπουδαιότερα φαρμακευτικά φυτά. Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε για τη χολή, τους πνεύμονες και ως κατάπλασμα στα πρηξίματα. Ο Διοσκουρίδης για να γιατρεύει τα τραύματα από πολεμικά όπλα. Ο Αριστοτέλης λέει ότι όταν τα αγριοκάτσικα του Ψηλορείτη πλήττονταν με δηλητηριασμένα βέλη από τους κυνηγούς, έτρωγαν δίκταμο μέχρι να πέσει το βέλος και να επουλωθούν οι πληγές.

Χρήσεις στην κουζίνα

Χρησιμοποιείται για την παραγωγή ζεστού και κρύου αφεψήματος. Ταιριάζει στα ψάρια στη σχάρα και στα κρέατα στον φούρνο, ειδικά στο κατσικάκι.

Συντήρηση

Η συλλογή γίνεται όταν το φυτό βρίσκεται στο στάδιο της άνθισης. Συλλέγονται οι ανθοφόροι βλαστοί µε τα λίγα φύλλα της βάσης τους και χωριστά τα υπόλοιπα µέρη του φυτού. Η πρώτη συλλογή γίνεται στα τέλη Μαΐου και µέχρι και Αύγουστο. Μετά τη συλλογή, τα τµήµατα που συλλέγονται τοποθετούνται στη σκιά για ξήρανση.

Στη λειτουργία του οργανισμού

Το δίκταμο είναι φυτό γνωστό από την αρχαιότητα για τις επουλωτικές του ιδιότητες.

Το αφέψημα και το έγχυμα του φυτού καταπολεμούν τις νευραλγίες, τους πονοκεφάλους αλλά και τα προβλήματα του πεπτικού συστήματος, λόγω των στυπτικών τους ιδιοτήτων. Ωφελεί σε περιπτώσεις κολικών του στομάχου και των εντέρων, καθώς και σε περιπτώσεις διάρροιας. Επίσης είναι ένα εξαίρετο βότανο στη γυναικολογία. Βοηθά αποτελεσματικά σε περίπτωση λευκόρροιας, στην αποβολή του πλακούντα μετά τη γέννα, είναι γαλακταγωγό, εμμηναγωγό και βοηθά στη μείωση της έντασης σε περίπτωση νευρικής φύσεως προεμμηνορροιακού συνδρόμου.

Προσοχή!

Το δίκταμο δεν πρέπει να καταναλώνεται σε μεγάλες δόσεις από εγκύους επειδή διεγείρει τη μήτρα και μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις.

Μια φορά κι έναν καιρό

Στην αρχαιότητα το έλεγαν «χείλος της Αφροδίτης». Τον Μεσαίωνα, όποιος ήθελε να δηλώσει τον έρωτά του ανέβαινε στα βουνά και έκοβε το πιο ζωηρό ματσάκι για να το προσφέρει στην αγαπημένη του. Επίσης, έχει χαρακτηριστεί αφροδισιακό και ερωτικό φίλτρο.

Συνταγές

Αφέψημα

Ρίχνουμε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε 1-2 κουταλάκια του τσαγιού ξηρό βότανο και το αφήνουμε 10-15 λεπτά. Σε συνδυασμό με το μελισσόχορτο, τη λεβάντα και τη βαλεριάνα είναι ένα υπέροχο αφέψημα.

Κατσίκι με μέλι και δίκταμο

1 κιλό κατσίκι

2 κρεμμύδια

2 σκελίδες σκόρδο

μέλι

δίκταμο

ρίγανη

θυμάρι

αλάτι, πιπέρι

Ρίχνουμε λίγο ελαιόλαδο σε μια κατσαρόλα. Αφού κάψει, τσιγαρίζουμε τα κρεμμύδια και τα σκόρδα και στη συνέχεια το κρέας μέχρι να ροδίσει. Αφού πάρει χρώμα προσθέτουμε όλα τα υπόλοιπα υλικά μαζί με νερό, το σκεπάζουμε και το αφήνουμε να ψηθεί για περίπου δύο ώρες. Σερβίρουμε με ρύζι ή πατάτες.

Ψωμί ολικής με δίκταμο

1 κιλό αλεύρι ολικής αλέσεως

1/2 κιλό αλεύρι μαλακό

100γρ. φρέσκια μαγιά

Λίγο προζύμι

1 ποτήρι λάδι

Δυόσμο, βασιλικό, δίκταμο, αλάτι, νερό

Βράζουμε τα βότανα χωριστά. Το δίκταμο μαζί με τον δυόσμο και τον βασιλικό μόνο του.

Τα σουρώνουμε και τα αφήνουμε στο νερό να κρυώσουν. Προσθέτουμε στο νερό τη μαγιά, λίγο προζύμι, 2 κούπες από το αλεύρι ολικής, 2 κούπες από το μαλακό και ανακατεύουμε.

Αν είναι νερουλό το μείγμα, προσθέτουμε λίγο ακόμα αλεύρι. Αφού γίνει ομοιογενής μάζα, αφήνουμε το μείγμα να «ξεκουραστεί» για περίπου μισή ώρα, σκεπάζοντας το με ένα πανί.

Οταν φουσκώσει η ζύμη προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά. Το λάδι (για να είναι το ψωμί μαλακό), όσο αλάτι θέλουμε και τέλος το υπόλοιπο αλεύρι. Προθερμαίνουμε τον φούρνο μας πάνω-κάτω. Πλάθουμε τα καρβέλια για να τα διαμορφώσουμε.Τα βάζουμε σε ένα ταψί και τα ψήνουμε στους 200 βαθμούς για περίπου 45 λεπτά.