Πριν από µερικούς µήνες, η Ελένη Ζέρβα βρέθηκε να υπερασπίζεται το Ευρωπαϊκό Κέντρο Λογοτεχνικής Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ) που διευθύνει από το 2007. Είχε προηγηθεί η απόφαση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) να κόψει την ετήσια επιχορήγηση 100.000

ευρώ που απέδιδε στο ΕΚΕΜΕΛ από τον προϋπολογισµό του υπουργείου Πολιτισµού.

Λίγο καιρό µετά, τα εµπόδια ξεπεράστηκαν αλλά τo ερώτηµα µένει: σε τι χρησιµεύει ένα κέντρο διδασκαλίας και προώθησης της µετάφρασης;


1 Δεν κόπηκε η επιχορήγηση. Σώθηκε άλλο ένα «κρατικοδίαιτο κέντρο κουλτούρας»;

Δεν κατανοώ την έννοια «κρατικοδίαιτο». Χωρίς στήριξη από το κράτος τίποτε ανάλογο δεν θα µπορούσε να υπάρξει. Το ΕΚΕΜΕΛ είναι ένας ειδικός θεσµός, ο µόνος στη χώρα µας που ασχολείται µε τη λογοτεχνική µετάφραση. Η Ελλάδα θα ήταν η µόνη χώρα στην Ευρώπη που δεν θα είχε ένα τέτοιο κέντρο;

2 Οι πόροι σας, πλην κρατικών επιχορηγήσεων;

Κατά κύριο λόγο τα δίδακτρα των σπουδαστών. Επίσης, χορηγίες και επιχορηγήσεις από ευρωπαϊκά προγράµµατα.

3 Τι προσδοκούν οι σπουδαστές σας;

Να γίνουν οι αυριανοί ικανοί µεταφραστές.

4 Ποια προσόντα πρέπει να έχει όποιος θέλει να σπουδάσει στο ΕΚΕΜΕΛ;

Να γνωρίζει επαρκώς µια ξένη γλώσσα, να αγαπά τη λογοτεχνία, να είναι καλός αναγνώστης.

5 Τι ακριβώς σηµαίνει «µεταφράζω»;

Διαβαίνω σύνορα και υπερβαίνω εµπόδια. Μεταξύ διαφορετικών πολιτισµών και γλωσσών, αλλά και µέσα στην ίδια µου τη γλώσσα. Οι µεταφραστές είναι από τους τελευταίους αληθινούς διεθνιστές.

6 Δείχνει ενδιαφέρον η δυτική αγορά για µεταφράσεις ελληνικών κειµένων;

Το αναγνωστικό κοινό, οπουδήποτε, στη Δύση ή στην Ανατολή, πάντοτε θα ενδιαφέρεται για καλή λογοτεχνία.

7 Με τι κριτήρια και κανόνες επιλέγετε τα βιβλία που µεταφράζετε για τις ξενόγλωσσες αγορές;

Επιτροπή από κριτικούς λογοτεχνίας και µεταφραστές επιλέγει έργα που θα µπορούσαν να προσελκύσουν τον ξένο αναγνώστη. Αλλοτε είναι βιβλία που αναδεικνύουν το «τοπικό», άλλοτε βιβλία που δείχνουν να το υπερβαίνουν. Το µόνο κριτήριο είναι η ποιότητα.

8 Λαµβάνετε ποσοστό για τα δικαιώµατα των µεταφράσεων, από τις πωλήσεις στο εξωτερικό;

Οχι. 9 Τα προσόντα όσων διδάσκουν στο ΕΚΕΜΕΛ;

Είναι καταξιωµένοι µεταφραστές, που έχουν τη διάθεση να µοιραστούν τις γνώσεις και την εµπειρία τους µε τους σπουδαστές και πρέπει να είναι έτοιµοι να αµφισβητήσουν την όποια αυθεντία τους κατά τη διδακτική πράξη. Η διδασκαλία απαιτεί ακόµα και χιούµορ.

10 Τι είναι ο «Απηλιώτης» και σε τι χρησιµεύει;

Ενα διαδικτυακό περιοδικό που προωθεί τη µετάφραση από και προς τα ελληνικά, αλλά και την κριτική και τον στοχασµό πάνω στη µεταφραστική πρακτική. Ενας ιδεατός χώρος συνάντησης των µεταφραστών και όχι µόνο, τον οποίο επισκέπτονται 20.000 αναγνώστες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

11 Στο πλαίσιο του ΕΚΕΜΕΛ λειτουργούν δύο Σπίτια της Λογοτεχνίας, στην Πάρο και την Κρήτη.

Ωραίοι τόποι για να κάνουν διακοπές διάφοροι συγγραφείς…

Ωραίοι τόποι για να συναντιούνται συγγραφείς και µεταφραστές. Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνάµε σεµινάρια και άλλες δραστηριότητες που οργανώνονται σε συνεργασία µε σηµαντικούς φορείς του εξωτερικού (πανεπιστήµια, αντίστοιχα µε το ΕΚΕΜΕΛ κέντρα κ.ά.).

12 Η γνώµη σας για την Εκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης;

Δεν έχω πάει ποτέ. 13 Για την Εκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης;

Πολύ χρήσιµη. Θα µπορούσε να γίνει αποτελεσµατικότερη. 14 Το ΕΚΕΒΙ και ο ρόλος του;

Τα κέντρα βιβλίου αποτελούν θεσµό σχεδόν σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Αρκετά έχουν σηµαντικότατο έργο. Το ΕΚΕΒΙ ήταν εξαιρετική πρωτοβουλία, κυρίως σε µια χώρα όπου το βιβλίο δεν αποτελούσε προτεραιότητα. Η δηµιουργία του έδινε τη δυνατότητα να υποστηριχθούν οι συγγραφείς, να προωθηθεί η ανάγνωση, να αποκτήσει η πολιτική του βιβλίου διάρκεια και συνέχεια.

15 Πώς εξασφαλίζετε την εγκυρότητα των βραβείων λογοτεχνικής µετάφρασης;

Με τη συµµετοχή των ξένων ινστιτούτων, µε την επιλογή των κατάλληλων ανθρώπων στις επιτροπές και προφανώς µε τον σεβασµό στη δεοντολογία.

16 Συµµερίζεστε κάποιες πικρίες για βραβεία που δεν δόθηκαν;

Δεν αντιλαµβάνοµαι την ερώτηση. Ολα τα βραβεία, από όλες τις γλώσσες, από τότε που καθιερώθηκαν έχουν απονεµηθεί και δοθεί.

17 Τι έχει αλλάξει στο ΕΚΕΜΕΛ από την εποχή που ιδρύθηκε;

Υστερα από σχεδόν δέκα χρόνια, έχει γίνει πια θεσµός.

18 Τι θα αλλάζατε στη δοµή και στη λειτουργία του ΕΚΕΜΕΛ;

Ιδεατά, πολλά. Το θέµα είναι τι µπορούµε να καταφέρουµε µε τα µέσα που διαθέτουµε.

19 Τι άφησαν, παρακαταθήκες αλλά και ελλείψεις, οι προηγούµενες διοικήσεις;

Το ΕΚΕΜΕΛ είναι µια συνέχεια. Προσπαθούµε πάντα να προχωράµε, κρατώντας τα θετικά και διορθώνοντας τα όποια λάθη.

20 Τα επόµενα βήµατά σας;

Η µετακόµιση στα νέα γραφεία µας. Η ενίσχυση και η επέκταση των δραστηριοτήτων µας.

Τελευταία Νέα