ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ οι προοπτικές του 2007 για την Ευρωπαϊκή Ένωση; Η απάντηση στο ερώτημα είναι ότι ο χρόνος που άρχισε, υπόσχεται να είναι «έτος της Ευρώπης» και ιδιαίτερα του Ευρωπαϊκού Συντάγματος. Η ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου από τη Γερμανία, αλλά και η ωρίμαση δέσμης άλλων συνθηκών επιτρέπουν την επαναδρομολόγηση της διαδικασίας για την υπέρβαση της θεσμικής- συνταγματικής κρίσης με την υιοθέτηση μέρους ή του συνόλου του Συντάγματος. Αλλά το 2007 αντιπροσωπεύει ένα ιστορικό ορόσημο καθώς συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) το 1957. Η δημιουργία της Ένωσης υπήρξε το μείζον ιστορικό επίτευγμα του μεταπολεμικού κόσμου. Η Ένωση διασφάλισε τα αγαθά της σταθερότητας, της ειρήνης, της δημοκρατίας και της ευημερίας στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η Ευρώπη ξεπέρασε την τραυματική ιστορία της, τις εμφύλιες συγκρούσεις, τις αιματοχυσίες. Ο πόλεμος στην ενωμένη Ευρώπη έγινε αδιανόητος. Η Ένωση αναδείχθηκε ως το κατ΄ εξοχήν πρότυπο για την οργάνωση της διεθνούς κοινωνίας, την εγκαθίδρυση διακρατικών συστημάτων συνεργασίας. Αναπτύχθηκε σε ιδιαίτερα ελκυστική «παιδευτική δύναμη», στην οποία θα ήθελε να προσχωρήσει σχεδόν το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών. Η επιτυχία του ενοποιητικού εγχειρήματος που άρχισε πριν από πενήντα χρόνια, αποτυπώνεται στο γεγονός ότι τα κράτη μέλη της Ένωσης που το 1957 ήσαν μόλις έξι, σήμερα φθάνουν τα είκοσι επτά (μετά την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας). Κατά κάποιο τρόπο, η Ένωση είναι θύμα της ιστορικής της επιτυχίας. Η σημερινή κρίση είναι το αποτέλεσμα της θεαματικής προόδου- θύμα μιας κάποιας «ιστορικής αμνησίας» που τείνει να θεωρεί «δεδομένα» τα αγαθά που προσέφερε η πεντηκονταετής λειτουργία της Ένωσης. Βεβαίως, οι γενικότερες συνθήκες στο ευρωπαϊκό και ευρύτερο διεθνές περιβάλλον έχουν αλλάξει δραματικά (τέλος του ψυχρού πολέμου, διαδικασία παγκοσμιοποίησης κ.λπ.) στα πενήντα χρόνια που πέρασαν. Γι΄ αυτό και η Ένωση πρέπει να επαναπροσδιορίσει τους λόγους ύπαρξής της με αναφορά στη σημερινή πραγματικότητα. Ο επαναπροσδιορισμός αυτός θα επιχειρηθεί στη συνάντηση του Βερολίνου στις 25 Μαρτίου όπου θα υιοθετηθεί σχετική πανηγυρική Δήλωση («Δήλωση Βερολίνου»), η οποία θα αποτελέσει και την εισαγωγική πράξη για τη διάσωση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος…

Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος του Δ.Σ. του ΕΛΙΑΜΕΠ.