Πρότυπο ευρωπαϊκής Aριστεράς

«Πρωθυπουργό από ατύχημα». Έτσι τον είχε χαρακτηρίσει η εφημερίδα «Wall

Street Journal» λίγο μετά την εκλογή του. Ένα χρόνο αργότερα, ο Χοσέ Λουΐς

Ροντρίγκεθ Θαπατέρο προαλείφεται ήδη από τους αναλυτές για πρότυπο της

ευρωπαϊκής Αριστεράς.

Κυριακή 14 Μαρτίου του 2004. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE) κερδίζει στις πιο

δραματικές εκλογές που έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ όχι μόνο στην Ισπανία, αλλά

ίσως και σε ολόκληρη την Ευρώπη. H χώρα τελεί σε κατάσταση σοκ. Τρεις ημέρες

νωρίτερα, μία αποτρόπαια τρομοκρατική επίθεση είχε σκοτώσει 192 ανθρώπους. Στη

διάρκεια των τριών αυτών ημερών, η απερχόμενη κυβέρνηση του Αθνάρ είχε

χειριστεί την κρίση με τον χειρότερο δυνατό τρόπο· η αγανάκτηση των πολιτών

είχε φτάσει στο ζενίθ… Μέσα σε αυτές τις συνθήκες ανέλαβε ο Θαπατέρο στην

εξουσία. Ήταν 44 ετών και χωρίς κυβερνητική εμπειρία.

Τα συμπεράσματα. Μόλις έλθει αντιμέτωπος με τη σκληρή πραγματικότητα

της εξουσίας – προέβλεπαν τότε οι κακές γλώσσες -, μόλις συνέλθει η ισπανική

κοινωνία, θα αποδειχθεί ένας απλός πολιτικός κομήτης. Και εντούτοις. ο πρώτος

χρόνος του Θαπατέρο στο Παλάθο ντέλα Μονκλόα σημάδεψε όχι μόνο την Ιβηρική

Χερσόνησο αλλά ολόκληρη την Ευρώπη. «Τρία συμπεράσματα μπορούμε να συνάγουμε»,

σχολιάζει η «Vanguardia». «Πρώτον: ο Ισπανός πρωθυπουργός είναι ένα… ουράνιο

σώμα λίγο πιο στέρεο απ’ ό,τι είχαν προβλέψει οι αστρονόμοι της «Wall Street

Journal». Δεύτερον: η ισπανική κοινωνία δεν έχει ακόμα συνέλθει από το σοκ της

11ης Μαρτίου. Τρίτον: το PSOE δεν οφείλει τη νίκη του μόνο στην ανεπάρκεια της

κυβέρνησης Αθνάρ».

Ο Θαπατέρο μοιάζει εκ πρώτης όψεως με τον Βρετανό ομόλογό του: δέχεται την

οικονομία της αγοράς και δίνει δείγματα οικονομικής ορθοδοξίας. Όπως ο Τόνι

Μπλερ αλλά και άλλοι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές, θέλει να εκσυγχρονίσει το

κοινωνικό κράτος, την εκπαίδευση, την έρευνα και να προωθήσει κοινωνικές

μεταρρυθμίσεις. Αντίθετα με τον ένοικο της Ντάουνινγκ Στριτ, όμως, ο Θαπατέρο

τόλμησε να αντιταχθεί στις ΗΠΑ, αποσύροντας τα ισπανικά στρατεύματα από το

Ιράκ. Ταυτόχρονα, αποδεικνύεται ένθερμος και αποφασισμένος ευρωπαϊστής: η

Ισπανία έγινε η πρώτη χώρα της E.E. που οργάνωσε δημοψήφισμα για το

Ευρωσύνταγμα και οι Ισπανοί, εκείνοι τουλάχιστον που προσήλθαν στις κάλπες, το

υπερψήφισαν. Αντίθετα, τέλος, με τον Μπλερ, ο Θαπατέρο προωθεί τη ριζική

μεταμόρφωση της ισπανικής κοινωνίας.

Ο απολογισμός. Μερικά από τα μέτρα που έχει εφαρμόσει είναι η

συγκρότηση μιας κυβέρνησης με ίσο αριθμό ανδρών και γυναικών, η ψήφιση νόμου

κατά της συζυγικής βίας και υπέρ του γάμου μεταξύ ομοφυλοφίλων, η διευκόλυνση

των διαζυγίων καθώς και η κατάργηση της θρησκευτικής διδασκαλίας στη Μέση

Εκπαίδευση. «Ο Θαπατέρο και το κόμμα του εμπλουτίζουν έτσι το πρόγραμμα της

Αριστεράς», επισημαίνει η «Repubblica».

Βέβαια, η περίοδος χάριτος για τον Ισπανό πρωθυπουργό βαίνει προς το τέλος

της. H δημοτικότητά του μειώνεται, αν και παραμένει πάντα υψηλή. H ανεργία δεν

λέει να ξεκολλήσει από το 10,4%. Το πρόβλημα των περιφερειακών αυτονομιών

παραμένει άλυτο. Παρά ταύτα, ο απολογισμός της πρώτης χρονιάς του Θαπατέρο

στην εξουσία είναι αδιαμφισβήτητα θετικός.