Αναζήτηση
Σ’ ένα βιβλίο με τίτλο η «Σύγχρονη Ελλάδα και η Ευρώπη» που μόλις κυκλοφόρησε
στην αγγλική γλώσσα με επιμέλεια των Αχ. Μητσού και Ηλ. Μόσσιαλου του London
School of Economics (Ach. Mitsos, Ε. Mossialos, «Contemporary Greece and
Europe» London, Ashgate, 2000) επιχειρείται συστηματική ανάλυση της σημερινής
Ελλάδας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθώς ο υπογράφων το σημείωμα αυτό
είναι και συγγραφέας ενός κεφαλαίου του βιβλίου (Ρ.C. loakimidis, The
Europeanization of Greece’s Foreing Policy: Progress and Problems»), δεν
μπορεί να διατυπώσει αξιολογικές κρίσεις για το έργο. Όπως επισημαίνεται στο
εισαγωγικό κεφάλαιο, η σύγχρονη ελληνική κοινωνία χαρακτηρίζεται από μια
καθολική τάση για μεταρρύθμιση. Όπως οι άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες, θα πρέπει
να εκσυγχρονισθεί για να αντιμετωπίσει τις αναπόφευκτες μεταβολές που
λαμβάνουν χώρα στο διεθνές σύστημα ως αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης.
Η επιτακτικότητα των μεταρρυθμίσεων υπογραμμίζεται από την ανάγκη ενσωμάτωσης
της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πράγμα που έχει καταστήσει τη διαδικασία
ενσωμάτωσης συνώνυμη με αυτή του εκσυγχρονισμού. Ωστόσο, στην ελληνική
πραγματικότητα συνυπάρχει η διαδικασία του εκσυγχρονισμού με τα φαινόμενα του
κλιεντελισμού και λαϊκισμού, της διαφθοράς και της κουλτούρας της κοινωνικής
ανευθυνότητας και «απαξίας», φαινόμενα που έχουμε στηλιτεύσει επανειλημμένα
από τη θέση αυτή. Υπάρχουν με άλλα λόγια «δύο διαφορετικές Ελλάδες»: η Ελλάδα
που θέλει να βλέπει μπροστά με αυτοπεποίθηση και διάθεση να αποδεχθεί την
κουλτούρα της οργανωτικής πειθαρχίας, υπευθυνότητας, ενεργούς παρουσίας στο
ευρωπαϊκό και διεθνές σύστημα. Μια Ελλάδα που μπορεί να επιτυγχάνει τους
στόχους που θέτει μέσα από μεθοδική και επίμονη προσπάθεια. Μια Ελλάδα που
αποτελεί πρότυπο για την περιοχή. Από την άλλη μεριά υπάρχει μια Ελλάδα των
κραυγών, του κενού λόγου και του φορμαλισμού, της αδιαφορίας, ανευθυνότητας
και ανοργανωσιάς. Και τις δύο διαφορετικές καταστάσεις ζούμε σχεδόν
καθημερινά. Οι αντιφάσεις αυτές καθιστούν τη διαδικασία του εκσυγχρονισμού
ιδιαίτερα δύσκολη αλλά όχι αδύνατη όπως τονίζεται στο βιβλίο. Ο εκσυγχρονισμός
δεν είναι μια απλή ιδεολογική επιλογή. Είναι όρος για την επιβίωση της χώρας
στο μεταβαλλόμενο και ανταγωνιστικό ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον. Είναι
τελικά το σημείο συνάντησης και για τις «δύο Ελλάδες».
Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
