Αναζήτηση
|
|
Τον βρίσκω χρόνια τώρα συνέχεια μπροστά μου, έχω περάσει απ’ όλες τις γέφυρες
που ενώνουν τις δυο του όχθες, έχω κολυμπήσει στα νερά του, έχω κάνει ράφτινγκ
στο φαράγγι του, έχω σκαρφαλώσει στις πηγές του, έχω πάει βόλτα στα κανάλια
των εκβολών του, έχω ακολουθήσει τη διαδρομή του με αυτοκίνητο, με μοτοσυκλέτα
και με τα πόδια, έχω δει τους παραπόταμους και τις λίμνες του, έχω
στενοχωρηθεί για την πολυσυζητημένη εκτροπή του και γενικά… έχω αποκτήσει
κανονική «σχέση» μαζί του! Τον έχω γνωρίσει στις καλές του με γαλαζοπράσινα
νερά, που ράθυμα κατηφορίζουν προς τη θάλασσα και τον έχω συναντήσει
αγριεμένο, με εκείνο το καφετί χρώμα, την τρομακτική ροή και τη βοή που κάνει
τα γεφύρια να στενάζουν. Το όνομά του δεν είναι τυχαίο… Ονομάζεται Αχελώος,
είναι μεγάλος ποταμός, αρσενικός, έχει ηλικία που μετριέται σε χιλιάδες χρόνια
και όμως ακόμα είναι ζωντανός και όμορφος. Σας φαίνεται περίεργο που
αναφέρομαι στον Αχελώο σαν να πρόκειται για ένα κανονικό πρόσωπο; Αν διαβάσετε
ελληνική μυθολογία ίσως με δικαιολογήσετε. Αν, όμως, τον γνωρίσετε από κοντά
και τον παρακολουθήσετε, τότε θα συμφωνήσετε απόλυτα μαζί μου. Ο Αχελώος είναι
ποταμός με έντονη προσωπικότητα!
Όταν ο Ηρακλής κατέβηκε στον Άδη, συνάντησε, εκτός άλλων, και τον Μελέαγρο, ο
οποίος τον παρακάλεσε, όταν γυρίσει στα εγκόσμια, να φροντίσει την αδελφή του,
τη Δηιάνειρα και, αν του άρεσε, να την παντρευτεί κιόλας. Δεν του φάνηκε
άσχημη αυτή η ιδέα του Ηρακλή οπότε, όταν επέστρεψε πάνω στη Γη, πήγε στην
αρχαία Πλευρώνα (δίπλα στο σημερινό Μεσολόγγι) για να γνωρίσει από κοντά την
κοπέλα. Ο Αχελώος, ένα παράξενο πλάσμα όμως, τον πρόλαβε. Είχε ήδη ζητήσει την
Δηιάνειρα σε γάμο από τον μπαμπά της, τον Οινέα. Παράξενος ήταν ο Αχελώος
γιατί εμφανιζόταν με τρεις μορφές, μία σαν ταύρος με ανθρώπινο κεφάλι και
μακριά γένια, μία σαν φίδι και μία σαν άνθρωπος με κεφάλι ταύρου. Φυσικό ήταν
να μην τον θέλει η όμορφη Δηιάνειρα για άντρα της! Ο Ηρακλής τη διεκδίκησε από
τον Αχελώο και πιάστηκαν στα χέρια. Ο Αχελώος πήρε τη μορφή ταύρου (με
ανθρώπινο κεφάλι) και η πάλη δεν θα τελείωνε εύκολα, εάν ο Ηρακλής δεν είχε
μια φαεινή ιδέα. Έπιασε τον ταύρο απ’ τα κέρατα και μάλιστα του έσπασε το ένα
από τα δύο! Ο Αχελώος θεωρήθηκε νικημένος… Ζήτησε πίσω από τον Ηρακλή το
σπασμένο του κέρατο και σε αντάλλαγμα του προσέφερε το «κέρας της Αμάλθειας».
Ένα απίστευτο κέρατο που είχε τη δύναμη να βγάζει ασταμάτητα όποια και όσα
φαγητά και ποτά επιθυμούσες! Η παράσταση της πάλης αυτής αποτυπώθηκε σε έναν
ερυθρόμορφο κρατήρα του 460-450 π.Χ., ο οποίος βρίσκεται αυτήν τη στιγμή στο
Μουσείο του Λούβρου. Ο Ηρακλής ήδη έχει κόψει το ένα κέρατο του Αχελώου και
τον απειλεί με το ρόπαλό του. Πίσω από τον Ηρακλή στέκεται η Δηιάνειρα,
φορώντας το νυφικό της! Τι σου είναι αυτές οι γυναίκες… ακόμα και οι
μυθικές!
Για τους αρχαίους Έλληνες, ο Αχελώος ήταν ο πατέρας όλων των ρεόντων υδάτων. Ο
ποταμός-θεός άφηνε με ανοικτό το στόμα τους προγόνους μας, χαρίζοντας άφθονο
νερό και επεκτείνοντας συνεχώς το επιβλητικό του Δέλτα. Άλλωστε, η ρίζα της
λέξης «Αχ» είναι σανσκριτικής καταγωγής και σημαίνει «πολύ νερό» (ίδια ρίζα
έχουν και η Αχερουσία και ο Αχέροντας και ο Άραχθος). Με 225 χιλιόμετρα μήκος
ο Αχελώος είναι ένα από τα μεγαλύτερα ελληνικά ποτάμια, έχει δεχθεί αρκετές
επεμβάσεις στη ροή του τα τελευταία χρόνια (τεχνητές λίμνες Καστρακίου και
Κρεμαστών) και πρόκεται να δεχθεί ακόμα περισσότερες (και χειρότερες) με τα
έργα εκτροπής προς τον Θεσσαλικό κάμπο.
Γιο του Ουρανού και της Γης τον χαρακτήρισε ο Έλληνας λογοτέχνης Κώστας
Ουράνης και του έκανε εντύπωση η ήρεμη ροή του, όταν τον είδε για πρώτη φορά.
Αναρωτήθηκε γιατί στη μυθολογία ήταν ταύρος (λόγω της ορμής του ρεύματος), ενώ
στα μάτια του έμοιαζε με ράθυμη αγελάδα! Δεν τον είδε στις κακές του ο Κ.
Ουράνης… Τον είδαν, όμως, οι Τούρκοι τον Ιανουάριο του 1823. Υποχωρώντας,
μετά τη 2η αποτυχημένη πολιορκία του Μεσολογγίου, δοκίμασαν να τον περάσουν.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Σπυρίδωνας Τρικούπης, έκαναν 3 «ιπποστοιχίες»,
έβαλαν 3 σειρές από καβαλάρηδες κατά πλάτος του ποταμού για να αναχαιτίσουν τη
ροή του, ώστε να περάσουν οι πεζοί. Όταν ύστερα από πάλη με το ποτάμι οι
Τούρκοι έφτασαν στην απέναντι όχθη και μετρήθηκαν, έλειπαν 2.500 στρατιώτες
και ποιος ξέρει πόσα άλογα!
Δεν ήταν αυτή η πρώτη φορά που δοκίμαζα να ακολουθήσω την υπέροχη διαδρομή
αντίθετα από τη ροή του ποταμού. Έχοντας δοκιμάσει παλαιότερα όλες τις
εναλλακτικές πορείες, από όχθη σε όχθη και από γεφύρι σε γεφύρι, κατέστρωσα
κανονικό σχέδιο «ανάβασης» ξεκινώντας από το Μεσολόγγι και καταλήγοντας κοντά
στις πηγές του. Υπέροχο ταξίδι στο σύνολό του, αν και λίγο επίπονο, γιατί
σκοπός δεν είναι να κάνεις τη συντομότερη διαδρομή, αλλά την ομορφότερη. Το να
βρίσκεσαι δίπλα στο ποτάμι δεν είναι πάντα εύκολο και οι χωματόδρομοι δεν
βοηθούν ιδιαίτερα. Απίστευτες, όμως, είναι οι εικόνες που περνούν εμπρός από
τα μάτια σου και το υγρό στοιχείο σε συνοδεύει μοναδικά, αντανακλώντας υπέροχα
τον ουρανό, τα σύννεφα, ακόμα και τη βροχή, αλλά και τη διάθεσή σου. Δεν
χωράνε όλα τα στοιχεία της περιήγησης σε μία μονάχα δημοσίευση, ενώ η πλήρης
καταγραφή απαιτεί σελίδες επί σελίδων. Μερικά αποτυπώθηκαν σε φωτογραφίες και
μικρές λεζάντες, άλλα τα έχουμε συναντήσει σε παλαιότερες δημοσιευμένες
διαδρομές, ενώ κάποια πράγματα θα πρέπει να τα ανακαλύψετε μονάχοι σας! Τι να
σας πω, δηλαδή, πως οι κάτοικοι στα Τοπόλιανα είναι άπιαστοι στις πλάκες και
στα χωρατά; Πως έστειλαν πίσω τον φοροεισπράκτορα με μια χελώνα δεμένη στο
λαιμό του ή πως έπεισαν τον παπά του χωριού ότι αντί για βόδι έχει μουλάρι;
Παντού στην πορεία σας θα συναντήσετε ξωμάχους και ανένταχτους Έλληνες, που
έμαθαν να ζουν δίπλα στον Αχελώο και τον χαίρονται όσο κανένας άλλος. Σε τούτο
το πρώτο κομμάτι θα ξεκινήσουμε από το Δέλτα και θα καταλήξουμε στα έργα
εκτροπής της Συκιάς. Εκεί, κάπου κοντά, κοιμήθηκα κιόλας ένα βράδυ του
Απριλίου. Μερικά χιλιόμετρα πιο πάνω, στο μοναστήρι της Σπηλιάς, σε ένα
ανοιχτό κελί για οδοιπόρους, που τους έπιασε η νύχτα.
Οι απέραντες εκτάσεις του Δέλτα
|
|
Ακολουθώντας τον δρόμο από τον αρχαιολογικό χώρο των Οινιάδων μέχρι το Διόνι,
ξαφνικά συνειδητοποιείς ότι η τεράστια αυτή πεδιάδα που απλώνεται μπροστά σου,
έχει δημιουργηθεί από τις φερτές ύλες του Αχελώου. Η διαδρομή μέχρι το τέλος
του ασφάλτινου δρόμου (στον οικισμό Διόνι) είναι καταπληκτική σε εικόνες, ενώ
αποκαλύπτει και το επίσης τεράστιο σύστημα λιμνοθαλασσών, βάλτων, πλούσιων
υγρότοπων που έχει απλόχερα χαρίσει ο ποταμός. Απέραντες ρηχές εκτάσεις, όπου
έρχονται τα ψάρια να γεννήσουν, σαν φυσικά ιχθυοτροφεία, σημαντικοί πληθυσμοί
πουλιών (φαλαρίδες, κορμοράνοι, σφυριχτάρια κ.ά.) που βρίσκουν καταφύγιο εδώ
και υπέροχες ψαράδικες καλύβες που αιωρούνται πάνω από το νερό, συνθέτουν ένα
ποίημα της φύσης.
Αρχαίο καρνάγιο
|
|
Λίγο έξω από το χωριό Κατοχή βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης των
Οινιάδων. Πρόκειται για έναν από τους εντυπωσιακότερους αρχαιολογικούς χώρους
που θα μπορούσατε να δείτε (αν και την άνοιξη, μέσα από την περίφραξη, έβοσκαν
κοπάδια γελάδες!). Στο περιποιημένο αρχαίο θέατρο των Οινιάδων (4ος αι. π.Χ.)
με τη μεγάλη ορχήστρα, τη σκηνή και τα παρασκήνια, κάθε χρόνο διοργανώνονται
αξιόλογες εκδηλώσεις. Ετούτη η πόλη, που σήμερα απέχει 7 χιλιόμετρα από τη
θάλασσα, στον 3ο αιώνα π.Χ. είχε δύο λιμάνια και ένα θαυμάσιο καρνάγιο
(νεώσοικο) λαξευμένο περίτεχνα στον βράχο. Ανακαλύψτε αυτούς τους αρχαίους
«διαδρόμους» επισκευής των πλοίων και σκεφθείτε ότι τότε ο Αχελώος ήταν πλωτός
ποταμός!
Τα παγκόσμια βραβεία της Τατάρνας
|
|
Υπάρχουν και αριστουργήματα από τσιμέντο και άσφαλτο! Ένα από αυτά είναι η
γέφυρα της Τατάρνας πάνω από τον Αχελώο, εκεί που «φεύγει» από τη λίμνη
Κρεμαστών. Ο Αρίσταρχος Οικονόμου θα πρέπει να είναι πολύ περήφανος, που η
σχεδίαση και κατασκευή της «δικής» του γέφυρας απέσπασε 4 παγκόσμια βραβεία
στη δεκαετία του ’70. Από την άλλη, θα είναι και στενοχωρημένος, γιατί μέχρι
σήμερα η απίθανη αυτή κατασκευή ένωνε δύο κακοτράχαλους χωματόδρομους!
Πνιγμένο στα νερά της τεχνητής λίμνης βρίσκεται το παραδοσιακό, πέτρινο και
πολυτραγουδισμένο γεφύρι της Τατάρνας με το ονομαστό πανηγύρι. Οι επεμβάσεις
του ανθρώπου στη ροή του Αχελώου έχουν πάντα κόστος!
ΔΙΑΔΡΟΜΗ
|
|
Χρειάζεστε τουλάχιστον 2-3 ημέρες για να πραγματοποιήσετε την ολοκληρωμένη
διαδρομή από το Δέλτα έως τις πηγές του Αχελώου. Το πρώτο κομμάτι της
διαδρομής, που κατέγραψα για άλλη μια φορά τον Απρίλιο που μας πέρασε, έχει ως
εξής: Ξεκίνησα από το Μεσολόγγι, πέρασα από Αιτωλικό, Νεοχώρι, Κατοχή και
έκανα την πρώτη στάση στις Οινιάδες. Συνέχισα για Διόνι (απέχει 16 χλμ. από
Κατοχή) και μηδένισα τον χιλιομετρητή του Suzuki Grand Vitara. Ακολουθώντας
τον Αχελώο ανάντι (αντίθετα από τη ροή του), ύστερα από 40 χλμ. (Λεσίνι –
Πεντάλοφος – Παλαιομάνινα – Ρίγανη – Όχθια) έφτασα στον Στράτο. Από το φράγμα
του Αχελώου, έστριψα αριστερά για τα χωριά του Βάλτου (Μπαμπαλιό, Μαλεσιάδα
κ.λπ.) και από το χωριό Χαλκιόπουλοι έστριψα δεξιά για Τρίκλινο – Τατάρνα.
(Στράτος – Τατάρνα 70 χλμ.) Μόλις 50 μέτρα μετά τη γέφυρα της Τατάρνας,
έστριψα αριστερά (ανηφορικά-χωματόδρομος) προς Βαλαώρα – Βέρνικο και σε 22
χλμ. μπήκα στα Τοπόλιανα. Στα 6 χλμ. από Τοπόλιανα βρήκα το γεφύρι της
Τέμπλας. Συνέχισα για Νέο Αργύρι, Αυλάκι (άλλο γεφύρι) και Αδράνοβο. Στα 48
χλμ. από το γεφύρι της Τατάρνας είχα μπει στον διάσπαρτο οικισμό Καταφύλλι,
όπου είναι πολύ εύκολο να χαθείτε… ή να βγείτε στο Μουζάκι! Ρωτήστε και θα
σας πουν! Οδηγός για την πορεία σας εδώ στα ορεινά είναι… η θέα στο ποτάμι.
Εξακολουθητικά δε, είστε σε χωματόδρομο! Από τα Γριμπιανά, βγήκα στα Νεοχώρια
και 2 χλμ. παρακάτω βρήκα τη μεγάλη διχάλα του Δήμου Αχελώου. Δεξιά έχει
βενζινάδικο και πάει στα Βραγγιανά, ενώ αριστερά (είναι το σωστό) συνεχίζει
για Μάραθο, Μελάνυδρο, φτάνοντας κάποια στιγμή στη Συκιά, εκεί που γίνονται
έργα εκτροπής. Εδώ, βρίσκεστε κάπου στη μέση της συνολικής διαδρομής και
απέχετε 75 χιλιόμετρα από τη γέφυρα της Τατάρνας και πάνω από 200 χλμ. από το
Διόνι που ξεκινήσατε.
ΔΙΑΜΟΝΗ
|
|
Στην περιοχή, δυστυχώς, δεν υπάρχουν ξενοδοχεία-ξενώνες ούτε καν
υποτυπώδης τουριστική υποδομή. Είτε από τη Συκιά είτε από κάποιο ενδιάμεσο
σημείο της διαδρομής, μπορείτε να κάνετε την παράκαμψη για τα χωριά της
Αργιθέας (φτάνοντας στο Μουζάκι). Είναι πάντως πολύ πιθανό να βρείτε ανοιχτό
το καφενείο στη Συκιά και λίγο πιο πάνω (6-7 χλμ. προς Αργιθέα) το Χάνι του
Νασιώκα. Η δική μου επιλογή, πάντως, είναι τα διαθέσιμα κελιά στο μοναστήρι
της Σπηλιάς (θα δείτε τη διασταύρωση πριν, αν φτάσετε στη Συκιά).
ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ
|
|
(Κωδικός Μεσολογγίου 0631)
Αστυνομία: 22.228. Τουρ. Αστυνομία: 27.220. Τροχαία: 23.117. Νοσοκομείο:
22.268.
