Η τοξικότητα της ακραίας πολιτικής αντιπαράθεσης είναι το υπόβαθρο της αποτρόπαιας δολοφονίας του Τσάρλι Κερκ την περασμένη εβδομάδα στις ΗΠΑ. Αυτό είναι το προφανές και θα το ακούσετε από όλους. Ομως ακραίες κοινωνικές εντάσεις, με αντίκτυπο στην κοινωνική ειρήνη και στους δημοκρατικούς θεσμούς, με δολοφονίες, συγκρούσεις στους δρόμους και πράξεις βίας, έχουν υπάρξει κατ’ επανάληψη στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, που ετοιμάζεται να γιορτάσει του χρόνου τα 250 της. Το δύσκολο, για τον καθένα μας, είναι να γνωρίζει το ιστορικό βάθος μιας κατάστασης, ώστε να μπορεί να την τοποθετήσει μέσα στο πλαίσιο που την εξηγεί. Ετσι, η υπερβολή είναι αναπόφευκτη και το τέλος του κόσμου είναι πάντα κοντά. Δεν έχω αμφιβολία, λ.χ., ότι αν ζητούσαμε από τους Αμερικανούς που έζησαν ως ώριμοι ενήλικοι το annus horribilis του 1968 (με τις δολοφονίες, τον πόλεμο του Βιετνάμ στο απόγειό του, τη μόνιμη αναταραχή στα πανεπιστήμια κ.λπ.) να μας πουν τι πίστευαν τότε, θα μας έλεγαν ότι ποτέ άλλοτε η αμερικανική δημοκρατία δεν είχε περάσει μεγαλύτερη υπαρξιακή κρίση. Ετσι είναι. Κάθε κρίση, για εκείνους που τη ζουν είναι η χειρότερη.

Μίσος αγεφύρωτο και αβυσσαλέο πάντα θα υπάρχει στην πολιτική και πάντοτε θα υπάρχουν καθάρματα, κτήνη, προβληματικοί ή απλώς βλάκες και φουκαράδες, που θα είναι πρόθυμοι να εκτονώσουν το μίσος σκοτώνοντας. Ετσι είναι παντού όμως στον κόσμο μας. Αντίστοιχη πόλωση και ακραία τοξικότητα επικρατούν στη Βρετανία και τη Γαλλία, λ.χ., εκεί όμως δεν πυροβολούνται μεταξύ τους. Εκείνο που κατέστησε δυνατή τη δολοφονία του Κερκ είναι η περιβόητη δεύτερη τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος, στην ερμηνεία της οποίας βασίζεται η ελευθερία της οπλοφορίας. Αν δεν ήταν τόσο απλό για τον οποιοδήποτε να εξοικειωθεί με τα πυροβόλα όπλα και τόσο εύκολο να αποκτήσει ένα από αυτά, κατά πάσα πιθανότητα ο Τσάρλι Κερκ θα ήταν τώρα ζωντανός.

Ο Κερκ δολοφονήθηκε για τις απόψεις του. Απόψεις οι οποίες, κατά την κρίση μου, ήταν απλώς εφιαλτικές. Εκπροσωπούσε έναν χριστιανικό φονταμενταλισμό, τον οποίο οι ιρανοί μουλάδες είμαι βέβαιος ότι πολύ θα εκτιμούσαν, αν έκαναν τον κόπο να τον μελετήσουν. Θεωρούσε, λ.χ., τους μαύρους κατώτερους και λάθος την αναγνώριση των πολιτικών δικαιωμάτων τους από τον Λίντον Τζόνσον το 1964. Η ομοφυλοφιλία έπρεπε να τιμωρείται με θανάτωση, όπως ορίζει η Βίβλος και, γενικώς, η ζωή θα ήταν καλύτερη με τον φόβο της κόλασης και την ελπίδα του παραδείσου. Κήρυττε εν ολίγοις την επιστροφή στον κόσμο όπως ήταν πριν από τον Διαφωτισμό.

Δεν ήταν μοναδικός σε αυτό. Ξεκινώντας από τους Πουριτανούς της Νέας Αγγλίας και φθάνοντας μέχρι τον ευαγγελικό Μπίλι Γκράχαμ και την επιρροή του στους Ρεπουμπλικανούς, η Αμερική έχει μακρά παράδοση διαπλοκής του θρησκευτικού με το πολιτικό στοιχείο. Εκείνο που έκανε τον Κερκ μοναδικό, ιδιαίτερα αποτελεσματικό σε όσους άρεσαν οι απόψεις του και, γι’ αυτό, εξόχως μισητό σε όσους τις απεχθάνονταν, ήταν ότι συζητούσε. Δεν κήρυττε, δεν ούρλιαζε, δεν άφριζε, δεν χτυπιόταν επί σκηνής. Συζητούσε όμορφα κι ωραία, όπως λέμε, με όποιον ήταν πρόθυμος να κάνει διάλογο, άνετος, ακομπλεξάριστος, χωρίς την ξινίλα και την υστερία του είδους του. Γι’ αυτό είχε και τέτοια απήχηση. Είχε λαμπρό μέλλον μπροστά του, αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι ήταν μόλις 31 ετών. Θα μπορούσε να γίνει ο επιδραστικότερος τηλευαγγελιστής της γενιάς του. Τον έφαγε όμως η δεύτερη τροπολογία…

ΝΑ ΠΑΡΕΜΒΕΙ Ο ΑΓΙΟΣ

Είναι φανερό πια ότι η υπόθεση της Μονής της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά έχει περιπλακεί μέσα σε μια ποικιλία αποχρώσεων του γκρίζου. Τίποτα δεν είναι άσπρο ή μαύρο και η διαφορά στις αποχρώσεις τόσο λεπτή που μπερδεύεσαι. Καλή κατάληξη, με τον τρόπο που θα ήθελε η Αθήνα, δεν πρόκειται να έχει, ας μη βαυκαλιζόμαστε. Μόνο μία ελπίδα υπάρχει για να γίνει δεκτή από την αιγυπτιακή πλευρά η συμφωνία που επιδιώκει η Αθήνα και βασίζεται σε αδιάσειστο ιστορικό προηγούμενο. Παλαιότερα, επί Χόσνι Μουμπάρακ, το αιγυπτιακό κράτος είχε επιχειρήσει να δημεύσει την περιουσία της Μονής του Αγίου Μερκουρίου (μεγάλη μορφή του πρώιμου μοναχισμού). Ξέρετε τι έπεισε τον Μουμπάρακ να ματαιώσει τη δήμευση; Οτι εμφανίστηκε αυτοπροσώπως ο Αγιος Μερκούριος στον ύπνο του και του έθεσε το ζήτημα – ο ίδιος το αποκάλυψε. Επομένως, ιδού η λύση! Να πεισθεί ο Αγιος Μερκούριος να εμφανιστεί και στον ύπνο του Σίσι. Ποιος έχει λοιπόν τις άκρες με τον Αγιο Μερκούριο; Ας φτιάξουν στο υπουργείο Εξωτερικών μια μεικτή task force μαζί με την Ιερά Σύνοδο, για να το προχωρήσουν.