Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ στο Τάε Κβον Ντο κλείνει έναν κύκλο εσωκομματικών διαδικασιών που διαμόρφωσαν τη φετινή άνοιξη. Τα μεγαλύτερα ελληνικά κόμματα «έκλεισαν» τις όποιες οργανωτικές εκκρεμότητες και παράλληλα επικοινώνησαν πολιτικά με το ακροατήριό τους, στον δρόμο για τις κάλπες της απλής αναλογικής. Μόνο οι εθισμένοι στις πολιτικές διαδικασίες είναι πιθανό να παρακολούθησαν όλα όσα έγιναν τους τελευταίους δύο μήνες. Αυτοί όμως που τα κατάφεραν, ίσως κατάφεραν να βγάλουν συμπεράσματα που μπορεί να φανούν χρήσιμα.
Τα κόμματα αντέχουν
Πριν από δέκα χρόνια, η Ελλάδα έζησε το αποκορύφωμα της απαξίωσης της δημόσιας ζωής: το σπάσιμο του παραδοσιακού δικομματισμού, οι φωτιές, οι μούντζες, οι προπηλακισμοί, οι κρεμάλες και η είσοδος της Χρυσής Αυγής στη Βουλή δημιούργησαν ένα επικίνδυνο πεδίο σύγκρουσης. Ο λαϊκισμός κυριαρχούσε και στις δύο πλευρές του πολιτικού άξονα - και η κατάσταση συνεχίστηκε μέχρι και την «περήφανη διαπραγμάτευση» του 2015. Μέσα σε μια πανδημία, όμως, και στην αρχή ενός επώδυνου πολέμου στην Ευρώπη, τα κόμματα αυτή τη φορά δεν ξεφτίζουν. Αντιθέτως: 270.000 βρέθηκαν στην κάλπη για να ψηφίσουν πρόεδρο στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και αργότερα, 180.000 συγκεντρώθηκαν και πάλι για να ψηφίσουν τη νέα ονομασία και τους τοπικούς εκπροσώπους. Πάνω από 150.000 ψηφοφόροι πήγαν να ψηφίσουν στη διαδικασία του ΣΥΡΙΖΑ για την επανεκλογή του Αλέξη Τσίπρα, με το κόμμα να ανεβάζει τα μέλη του από 30.000 το 2015 σε 172.000. Τα νούμερα δεν είναι αμελητέα και δείχνουν τουλάχιστον πως οι κρίσεις που ακολούθησαν δεν είναι σαν εκείνη την πρώτη, που ταρακούνησε τον πολιτικό κορμό της ελληνικής κοινωνίας. Τουλάχιστον για την ώρα.
Οι αρχηγοί «το παίρνουν πάνω τους»
Τα συνέδρια είναι ενίοτε οι παρεμβάσεις του αρχηγού τους - και αυτό έγινε και φέτος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χρησιμοποίησε το βήμα του συνεδρίου της ΝΔ για να αναλύσει τα επόμενα βήματα της κυβέρνησής του, ο Αλέξης Τσίπρας πρόσφερε αφήγημα στους ψηφοφόρους του και ο Νίκος Ανδρουλάκης σκιαγράφησε τις βασικές αρχές για τις οποίες η δική του παράταξη ξεχωρίζει τόσο από τη ΝΔ όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν μένει όμως μέχρι εκεί: ο Τσίπρας κατάφερε να συγκεντρώσει μέλη του κόμματος στην κάλπη παρότι δεν είχε αντίπαλο, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή για την αξιωματική αντιπολίτευση, ενώ ο Ανδρουλάκης έκανε πραγματικότητα τη δική του προεκλογική υπόσχεση για δημοψήφισμα στη βάση για τη βιτρίνα του ΠΑΣΟΚ, κερδίζοντας από τη μεγάλη προσέλευση. Οι πρόεδροι των τριών μεγαλύτερων ελληνικών κομμάτων είναι ξεκάθαρα σημεία αναφοράς πια - που σημαίνει ότι θα σηκώσουν στην πλάτη τους και τις μάχες που έρχονται στη συνέχεια. Γι' αυτό και σε δύο περιπτώσεις τα συνθήματα των συνεδρίων είχαν να κάνουν με την επαφή τους με τη βάση: «Δίπλα σε κάθε πολίτη», επέλεξε η ΝΔ, με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ να προτιμά το «Η κοινωνία στο προσκήνιο».
Οι «βέλτιστες πρακτικές» της επικοινωνίας
Τα συνέδρια δεν γίνονται πια και τόσο α λα ελληνικά. Παρά τις σπαστές καρέκλες και την αχρείαστη αφισοκόλληση, οι «βέλτιστες πρακτικές» από το εξωτερικό έχουν πια ενσωματωθεί στην κομματική επικοινωνιακή πολιτική. Το σκηνικό που επέλεξε η Πειραιώς, για παράδειγμα, ήταν πιο κοντά στα αμερικανικά δεδομένα από τα υπόλοιπα. Η σύνθεση του προεδρείου του ΣΥΡΙΖΑ ήταν βγαλμένη από συνέδριο προοδευτικού κόμματος της Ευρώπης, ενώ στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ επιστράτευσαν μέχρι και Tik-Tokers για τη σχετική απήχηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και στα τρία κόμματα υπήρχε έντονο το ψηφιακό στοιχείο, τόσο ως λύση ανάγκης, λόγω πανδημίας, όσο και ως ένδειξη πως το εκάστοτε στρατόπεδο προηγείται σε επίπεδο ψηφιακού μετασχηματισμού - στη ΝΔ υπήρξαν ακόμα και μέλη που ψήφισαν διαδικτυακά, δηλώνοντάς το εκ των προτέρων. Το «κόπι-πάστε», σε κάθε περίπτωση, απέδωσε και στις τρεις περιστάσεις, αποδεικνύοντας ότι δεν είναι και κακό να χρησιμοποιείται πότε πότε, εκσυγχρονίζοντας και την πολιτική επικοινωνία και τα ίδια τα κόμματα, που αναβαθμίζουν τις διαδικασίες τους.
Τα σύμβολα δεν ξεχνιούνται
Μπορεί οι έννοιες της αλλαγής, της ανανέωσης και της μεταρρύθμισης να «έπαιξαν» πολύ στα συνέδρια που έγιναν, όμως μερικά πράγματα δεν ξεχνιούνται και δεν αλλάζουν. Και αυτό είναι τα σύμβολα. Στην πιο χαρακτηριστική περίπτωση, αυτή του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, η άνοιξη των συνεδρίων σφραγίστηκε από την επιστροφή του ονόματος ΠΑΣΟΚ και από την ολική επαναφορά του πράσινου ήλιου, σημαίνοντας μια νέα αρχή και παράλληλα πιάνοντας το νήμα μιας παραταξιακής συνέχειας. Στον ΣΥΡΙΖΑ, το πιο θερμό χειροκρότημα του συνεδρίου πέραν αυτού για τον Αλέξη Τσίπρα, ήταν για τον εκλιπόντα Μίμη Δαρειώτη, που κράτησε τα οικονομικά του κόμματος για χρόνια - χωρίς ποτέ ο ΣΥΝ ή ο ΣΥΡΙΖΑ να κατηγορηθεί για υπέρογκα ποσά δανείων, όπως οι δύο βασικοί εκπρόσωποι του μεταπολιτευτικού δικομματισμού. Και ήταν αυτό για τον Ζόραν Ζάεφ, του προσώπου που συμβολίζει αυτό που θεωρείται μια από τις σημαντικές στιγμές της προηγούμενης κυβέρνησης, την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Τα εσωκομματικά μαχαιρώματα παραμένουν στο μενού
Τι θα ήταν τα συνέδρια χωρίς τις εσωκομματικές συγκρούσεις; Η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν απογοήτευσαν: ο Αντώνης Σαμαράς έκανε την κριτική του στις στροφές της ηγεσίας προς το Κέντρο, προσθέτοντας μια πρέζα αλάτι σε ένα κατά τα άλλα ήσυχο γαλάζιο συνέδριο - και έφερε και μια έμμεση απάντηση από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Στον ΣΥΡΙΖΑ, η εσωκομματική διαφωνία έφτασε από την Ολομέλεια του συνεδρίου στις εκλογές της Κεντρικής Επιτροπής, όπου αποτυπώθηκαν οι συσχετισμοί που επικρατούν πλέον στο κόμμα: οι πασοκογενείς «έσφαξαν» με μπαμπάκι την Ομπρέλα, που εξελέγη μεν, όχι όμως στις θέσεις προτίμησης που κατείχαν στο παρελθόν - και πάντως κάτω από μια σειρά νεοφερμένων, που βγήκαν μέσω «κεντρικών προεδρικών γραμμών».
Ολοι έχουν το μυαλό στις εκλογές
Μπορεί να χρειαστεί να περιμένουμε μέχρι την άνοιξη του 2023, όπως λέει ο Πρωθυπουργός, μπορεί και όχι. Ενα όμως είναι βέβαιο: για όλους η προεκλογική περίοδος έχει ήδη ξεκινήσει. Για τη ΝΔ, που επιχειρεί να ενσωματώσει προς όφελός της τα διλήμματα «παλιό ή νέο» και «πρόοδος ή συντήρηση». Για τον ΣΥΡΙΖΑ, που καλεί τους ψηφοφόρους του «να στείλουν πίσω τον λογαριασμό». Για το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, που χρησιμοποιεί τα ποσοστά των δημοσκοπήσεων για να αποτρέψει τις ερωτήσεις σχετικά με τις συνεργασίες. Δεν είναι εδώ, αλλά είναι σαν να είναι.