Την πρωτοκαθεδρία στην παγκόσμια ναυτιλία και τον ηγετικό της ρόλο στην εξυπηρέτηση του θαλασσίου εμπορίου διατήρησε και το 2021 η ελληνική ναυτιλία, το αποτύπωμα της οποίας ενισχύθηκε περαιτέρω και στην ελληνική οικονομία και κοινωνία.

Η ελληνόκτητη ναυτιλία παραμένει πρώτη ναυτιλιακή δύναμη στον πλανήτη, καθώς ελέγχει το 20% περίπου της παγκόσμιας χωρητικότητας σε dwt με σχεδόν 5.000 πλοία και αποτελεί το 58% του κοινοτικού στόλου. Εντυπωσιακά είναι τα ποσοστά του ελληνόκτητου στόλου ανά κατηγορία πλοίων.

Ο ελληνικός εφοπλισμός ελέγχει το 20% του παγκόσμιου στόλου φορτηγών πλοίων χύδην φορτίων, το 30% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενοπλοίων, το 16% του παγκόσμιου στόλου πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG Carriers), το 15% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χημικών και παραγώγων πετρελαίου, καθώς και περίπου το 10% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Σε όλους τους κλάδους ο υπό ελληνική πλοιοκτησία στόλος βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της σχετικής κατάταξης με βάση την εθνικότητα των πλοιοκτητών.

Παράλληλα, η Ελλάδα παραμένει ένα από τα κορυφαία νηολόγια πλοίων παγκοσμίως, με 685 πλοία (άνω των 1.000 gt). Ο υπό ελληνική σημαία στόλος κατατάσσεται στην 8η θέση διεθνώς και στη 2η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το 2021 βελτιώθηκε περαιτέρω το οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα της ελληνικής ναυτιλίας στην εθνική οικονομία και την κοινωνία μας.

Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το δεκάμηνο του 2021 οι εισροές από τις ναυτιλιακές υπηρεσίες στο ισοζύγιο ανήλθαν στα 15.182,4 εκατ. ευρώ το υψηλότερο επίπεδο συγκρινόμενο με το αντίστοιχο δεκάμηνο των τελευταίων δέκα ετών, έναντι 11.792,30 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2020 (αύξηση 28,7%) και 14.436,80 το δεκάμηνο του 2019.

To 2020, έτος που υπάρχουν πλήρη στοιχεία, οι εισροές στο ισοζύγιο πληρωμών από την παροχή ναυτιλιακών υπηρεσιών, παρ’ ότι μειώθηκαν κατά 20,16% σε σχέση με το 2019, λόγω πανδημίας, ανήλθαν σε περίπου 13,81 δισεκατομμύρια ευρώ.

Παράλληλα, η εγκατάσταση των ναυτιλιακών εταιρειών και το πλέγμα (cluster) δραστηριοτήτων που αναπτύσσεται γύρω από την πλοιοκτητική / διαχειριστική λειτουργία τους αποτελούν σημαντικό παράγοντα για τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας και πηγή προστιθέμενης αξίας για πολλούς άλλους συναφείς παραγωγικούς τομείς υπηρεσιών της εθνικής μας οικονομίας.

Πολλές έγκριτες μελέτες υπολογίζουν ότι η ελληνική ναυτιλία απασχολεί περίπου 160.000 – 200.000 άτομα (ανάλογα με τη μεθοδολογία που ακολουθεί η εκάστοτε μελέτη), αντιπροσωπεύοντας περίπου το 3-3,5% της ετήσιας συνολικής απασχόλησης της χώρας.

Επιπλέον, η συνολική συνεισφορά του ελληνικού ναυτιλιακού κλάδου στην οικονομία αποτιμάται σε περισσότερο από 7% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας, και σημειώνεται ότι, βάσει οικονομικού θεωρήματος, η επένδυση ενός δολαρίου στη θάλασσα αποδίδει 4 δολάρια στην ξηρά.

Όμως η προσφορά της ελληνικής ναυτιλίας στον τόπο είναι πολυεπίπεδη καθώς διαχέεται στο σύνολο της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Οι Έλληνες εφοπλιστές διαχρονικά διοχετεύουν τα ναυτιλιακά κέρδη τους από τη διεθνή δραστηριότητα της ναυτιλίας, σε επενδύσεις σε άλλους τομείς της οικονομίας, όπως ξενοδοχεία, τράπεζες, ναυπηγεία, αγορές ακινήτων, αν και δυστυχώς πολλές φορές δεν υπήρχε το κατάλληλο, φιλικό προς τον επενδυτή, περιβάλλον (γραφειοκρατία, μη νομική βεβαιότητα). Το ύψος των εν λόγω επενδύσεων δεν έχει αποτιμηθεί σε καμία από τις μελέτες, λόγω της δυσκολίας ακριβούς ποσοτικοποίησής τους.

Επίσης, σημαντικός είναι ο στρατηγικός ρόλος της ελληνικής ναυτιλίας, καθώς, δεδομένου ότι ο εμπορικός στόλος αποτελεί το τέταρτο «όπλο» σε εποχές κρίσης, η στρατηγική και διαπραγματευτική δύναμη της χώρας μας είναι ιδιαίτερα ενισχυμένη στο πλαίσιο των διεθνών της σχέσεων.

Η ελληνική ναυτιλία μεταφέρει φορτία μεταξύ τρίτων χωρών σε ποσοστό άνω του 98% της μεταφορικής της ικανότητας, γεγονός που την καθιστά τον μεγαλύτερο διασυνοριακό μεταφορέα παγκοσμίως. Ο ελληνόκτητος στόλος έχει ζωτική σημασία για το παγκόσμιο εμπόριο, καθώς μεταφέρει βασικά αγαθά, συμπεριλαμβανομένων γεωργικών και δασικών προϊόντων, πετρελαίου και παραγώγων πετρελαίου, υγροποιημένων αερίων, χημικών, σιδήρου και άλλων μεταλλευμάτων, άνθρακα και λιπασμάτων.

Αξίζει να υπογραμμισθεί ότι τα ελληνικά δεξαμενόπλοια μεταφέρουν το 60% του εισαγόμενου δια θαλάσσης αργού πετρελαίου της Κίνας, ενώ ελληνικά ποντοπόρα φορτηγά διακινούν το 50% των εξαγόμενων προϊόντων της Κίνας.

 Η ελληνική ναυτιλία έχει επίσης στρατηγική σημασία για την ΕΕ επειδή, μεταξύ άλλων, τόσο η οικονομία της ΕΕ όσο και η ευημερία των πολιτών της εξαρτώνται από την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτές πηγές ενέργειας. Καθώς η εξάρτηση της ΕΕ από εισαγωγές ενέργειας από χώρες εκτός ΕΕ προσεγγίζει το 58,2%, ο ελληνόκτητος στόλος είναι κρίσιμης σημασίας για την εξασφάλιση εισαγωγής ενέργειας στην ΕΕ από διαφορετικές περιοχές του πλανήτη.

Τέλος, σημαντικό είναι το ανθρωπιστικό και πολιτιστικό έργο, καθώς και η κοινωνική αλληλεγγύη της ναυτιλιακής κοινότητας, που εκφράζεται με ατομικές πρωτοβουλίες, που πολλές φορές παραμένουν ανώνυμες, μέσω της δημιουργίας Ιδρυμάτων με σπουδαία φιλανθρωπική δράση και συλλογικά μέσω πρωτοβουλιών της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ), σε περιόδους κρίσεων και ατυχών συγκυριών και από το 2016 συστηματικά μέσω της Εταιρείας Κοινωνικής Προσφοράς Ελληνικού Εφοπλισμού «ΣΥΝ-ΕΝΩΣΙΣ». Η ΣΥΝ-ΕΝΩΣΙΣ αποτελεί το μόνιμο όχημα συλλογικής κοινωνικής προσφοράς της ναυτιλιακής κοινότητας καθώς και της πολύπλευρης συμβολής της στη δημόσια ζωή.

Το έργο της «ΣΥΝ-ΕΝΩΣΙΣ» ύψους μέχρι τώρα άνω των 70 εκατ. ευρώ είναι πολυδιάστατο, με δράσεις όπως:

n Συμβολή στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19.

n Προμήθεια κλινοσκεπασμάτων σε όλα τα νοσοκομεία αλλά και κλινοσκεπάσματα & στρώματα σε όλες της φυλακές της χώρας.

n Ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού μας Σώματος και των Σωμάτων Ασφαλείας.

n Δωρεά 10 νέων ταχύπλοων σκαφών ειδικών αποστολών στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, για τις επιχειρησιακές ανάγκες στα θαλάσσια σύνορα της χώρας.

n Διενέργεια προγράμματος στήριξης υπέρ των πληγέντων από τις καταστροφικές φωτιές στην Αττική του 2018 και ανάληψη δράσεων για τις πυρκαγιές του καλοκαιριού 2021.

n Υποστήριξη προγράμματος επισιτιστικής βοήθειας για τη στήριξη αδύναμων κοινωνικών ομάδων.

n Στήριξη της δημόσιας εκπαίδευσης, με αναβάθμιση των υποδομών και του υλικοτεχνικού εξοπλισμού σχολείων και Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού.

Τα επιτεύγματα της ναυτιλίας των Ελλήνων αποκτούν ιδιαίτερη αξία, όταν επιτυγχάνονται σε καιρούς γεμάτους προκλήσεις. Η ελληνική ναυτιλία έχει όμως αποδεδειγμένα «την ποσοτική, αλλά κυρίως ποιοτική δυναμική, ώστε σε συνδυασμό µε την υψηλή ναυτική τεχνογνωσία, αλλά και τα εχέγγυα που της προσδίδει η μακρόχρονη ναυτική παράδοση, να αντεπεξέλθει σε κάθε πρόκληση, καθώς και να διατηρήσει και να ενισχύσει τον ρόλο της ως εθνικό κεφάλαιο για την πατρίδα µας, αλλά και ως σημαντικός παράγοντας στη διεθνή ναυτιλιακή σκηνή», όπως δηλώνει ο Πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών, κ. Θεόδωρος Βενιάμης στην ετήσια έκθεση της ΕΕΕ.