Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Η πανδημία έφερε στο προσκήνιο μια σειρά ζητημάτων που σχετίζονται με την προστασία της ιδιωτικότητας και των προσωπικών δεδομένων. Ορισμένα συνδέονται με την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων υγείας από δημόσιους φορείς ή από επιχειρήσεις και εργοδότες στο πλαίσιο της προστασίας της υγείας του προσωπικού και των πελατών τους. Αλλα συνδέονται με την εκτεταμένη χρήση του Διαδικτύου που είναι αναγκαία για τη διεκπεραίωση των καθημερινών αναγκών, την παροχή υπηρεσιών ή την εξ αποστάσεως εργασία, αλλά ταυτόχρονα θέτουν εν αμφιβόλω αυτό που αποκαλούμε «πληροφοριακό αυτοκαθορισμό».
Το αναμενόμενο πιστοποιητικό εμβολιασμού είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα επεξεργασίας δεδομένων υγείας. Προϋπόθεση της αποτελεσματικής χρήσης του είναι η εξαρχής σωστή οργάνωση της διαδικασίας έκδοσής του, που θα διασφαλίζει ταχεία διεκπεραίωση, ασφάλεια, διαφάνεια και προστασία των δικαιωμάτων.
Το ισχύον νομικό πλαίσιο παρέχει τις αναγκαίες νομικές βάσεις για την επεξεργασία. Πέραν όμως των νομικών προϋποθέσεων τίθεται μια σειρά ζητημάτων που έχουν να κάνουν με την ορθή χρήση του και την προστασία των δικαιωμάτων των φορέων του.
Ποιές πληροφορίες θα χρησιμοποιηθούν για την έκδοση του πιστοποιητικού; Αρκεί η πληροφορία ότι ο φορέας του έχει εμβολιασθεί ή θα περιέχονται και άλλες πληροφορίες (π.χ. ότι έχει νοσήσει ή ότι ανήκει σε ευπαθείς ομάδες);
Πώς θα γίνεται η συλλογή των απαιτούμενων πληροφοριών;
Πώς θα επιτυγχάνεται η ασφαλής ροή της πληροφορίας μεταξύ των βάσεων δεδομένων;
Πού και για πόσο χρονικό διάστημα θα αποθηκεύεται η πληροφορία;
Θα υπάρχει μια κεντρική βάση πιστοποιητικών εμβολιασμού σε εθνικό επίπεδο; Ποιος θα έχει πρόσβαση σ΄ αυτήν, σε ποιες περιπτώσεις και υπό ποιες προϋποθέσεις;
Τι τεχνικά και οργανωτικά μέτρα θα ληφθούν για την ασφάλεια των δεδομένων;
Η προσκόμιση του πιστοποιητικού θα γίνεται μόνο από το ίδιο το άτομο ή θα επιτρέπεται η ηλεκτρονική αναζήτησή του από αρμόδιες αρχές αυτοτελώς;
Ολα τα παραπάνω ζητήματα δεν είναι απλώς τεχνικής φύσεως. Εχουν ιδιαίτερη σημασία τόσο για τη νομιμότητα της όλης διαδικασίας όσο - κυρίως - για την ουσιαστική προστασία των ατόμων από θεσμοθετημένες ή μη πρακτικές που μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ιδιωτική τους ζωή και την τυχόν διακριτική μεταχείρισή τους στον εργασιακό τους χώρο, στον κοινωνικό τους περίγυρο, στη δυνατότητα μετακίνησής τους ή στην απόλαυση άλλων αγαθών ή υπηρεσιών, αυτονόητων υπό καθεστώς κανονικότητας.
Συνεπώς τα ζητήματα αυτά πρέπει να τεθούν εξαρχής σε επίπεδο τόσο νομοθετικό, όσο και εποπτείας. Απαιτείται νομική ρύθμιση με συνοχή και σαφήνεια ώστε να πληρούνται οι προϋποθέσεις νομιμότητας.
Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο καλούνται να παίξουν και οι αρμόδιες εποπτικές αρχές προστασίας δεδομένων σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πανδημία είναι παγκόσμιο φαινόμενο και το πιστοποιητικό εμβολιασμού είναι εργαλείο που η χρήση του φαίνεται ότι δεν θα περιορίζεται σε εθνικό πλαίσιο. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να αναμένουμε σχετικές παρεμβάσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων. Οι παρεμβάσεις αυτές είναι αναγκαίες για να υπάρξει ασφάλεια δικαίου και για να γίνει κατανοητό ότι κατά τη διαχείριση μιας πανδημίας αυτό που τελικά διακυβεύεται δεν είναι κάποια αόριστη και μεταφυσική αλλοτρίωση της προσωπικότητάς μας, αλλά οι προϋποθέσεις μιας νόμιμης, αναλογικής και ασφαλούς χρήσης της τεχνολογίας, που διασφαλίζει ίση μεταχείριση σε όλους και δεν αφήνει χώρο σε διακρίσεις.
Ο Φίλιππος Μίτλεττον είναι δικηγόρος, πρώην προϊστάμενος του Επιστημονικού Προσωπικού της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και συμμετείχε στην ομάδα σύνταξης του Ευρωπαϊκού Γενικού Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων ως εθνικός εμπειρογνώμονας.
