Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Οι κανόνες κάθε παιχνιδιού χρειάζονται βελτίωση. Σκεφτείτε τη συζήτηση για τη χρήση του VAR στο ποδόσφαιρο. Το ίδιο ισχύει και για το πιο θεμελιώδες παίγνιο, εκείνο του Συντάγματος. Η επόμενη Βουλή θα έχει τη δυνατότητα να επιφέρει αλλαγές, όταν ολοκληρώσει την υπό εξέλιξη διαδικασία αναθεώρησης. Για ορισμένες διατάξεις, εκείνες που υπερψηφίστηκαν με πλειοψηφία άνω των 180 βουλευτών από την απερχόμενη Βουλή, τούτο φαίνεται εφικτό. Η απόλυτη πλειοψηφία του Σώματος (151 βουλευτές) είναι πλέον αρκετή.
Η σημαντικότερη καινοτομία αφορά στην εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας (άρθρο 32 Σ). Με το ισχύον καθεστώς, εάν καμία υποψηφιότητα δεν συγκεντρώσει, εντέλει, πλειοψηφία τριών πέμπτων, οδηγούμαστε σε διάλυση της Βουλής. Φαίνεται να υπάρχει συναίνεση για την κατάργηση του θεσμικού αυτού αδιεξόδου. Να προβλεφθεί, δηλαδή, η δυνατότητα εκλογής Προέδρου με απόλυτη ή με σχετική πλειοψηφία (προσωπικά, κλίνω υπέρ της πρώτης από τις δύο εναλλακτικές). Μια τέτοια εξέλιξη είναι αναμφίβολα θετική. Απεξαρτά την επιλογή του ανώτατου άρχοντα από μικροπολιτικά παιχνίδια, αποτρέποντας τον κίνδυνο πρόωρης διάλυσης της Βουλής.
Αλλαγές αναμένονται και στο ζήτημα της ειδικής ευθύνης των υπουργών και των βουλευτών (άρθρα 86 και 61 Σ). Εάν ακολουθηθούν τα όσα προτάθηκαν μέχρι σήμερα, η προνομιακή μεταχείριση ιδίως των υπουργών θα περιορισθεί με δύο τρόπους. Αφενός, θα αμβλυνθεί ο «χρονικός κόφτης» της ειδικής τους ευθύνης (σήμερα, η σε βάρος τους διαδικασία μπορεί να κινηθεί μόνο στο πρώτο μισό της επόμενης βουλευτικής περιόδου από την τέλεση του φερόμενου αδικήματος). Αφετέρου, η προνομιακή αυτή μεταχείριση θα περιορίζεται μόνο σε συμπεριφορές που συνδέονται απόλυτα με την άσκηση των καθηκόντων τους. Κατά τα λοιπά, θα υπόκεινται στη συνήθη ποινική διαδικασία. Οπως οι κοινοί θνητοί.
Η αναθεώρηση περιλαμβάνει και κάποια «θετικά μερεμέτια». Μία πιο εύστοχη διαδικασία για την επιλογή των μελών των ανεξάρτητων αρχών, ώστε να μην επαναληφθεί το σήριαλ του 2016-17 με το ακέφαλο ΕΣΡ. Ή, τη δυνατότητα της κοινοβουλευτικής μειοψηφίας να συγκροτεί εξεταστικές επιτροπές. Για άλλα, πιο σοβαρά ζητήματα δεν επίκεινται συνταγματικές μεταβολές. Είτε γιατί απαιτείται πλειοψηφία 180 βουλευτών, είτε διότι τα αντίστοιχα άρθρα δεν τελούν υπό αναθεώρηση.
Δεν χρειάζεται, ωστόσο, να αλλάξει το γράμμα του Συντάγματος για να εξελιχθεί το περιεχόμενό του. Αρκεί ο εφαρμοστής του να επιδείξει ερμηνευτικό θάρρος, ώστε να το προσαρμόσει στις ανάγκες των καιρών. Θεσμικές προκλήσεις όπως το μέλλον της ανώτατης παιδείας, η οργανωτική βελτίωση της Δικαιοσύνης και μία καλύτερη Δημόσια Διοίκηση δεν προϋποθέτουν μία νωπή συνταγματική σφραγίδα. Μόνο τόλμη, αίσθημα ευθύνης και (μακάρι) συναίνεση.
Ο Γιώργος Δελλής είναι καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στη Νομική Σχολή της Αθήνας
