Αν ζούσε σήμερα ο Αλεξάντερ Σολζενίτσιν, θα συμπλήρωνε τα 100. Με αφορμή τη σημερινή ημερομηνία, η χήρα του, κληρονόμος και διαχειρίστρια των έργων του Νατάλια Σολζενίτσιν κάνει μια αποτίμηση της προσωπικότητας του ρώσου συγγραφέα, ο οποίος πέθανε το 2008 και έμεινε στο ευρύ κοινό ως εκείνος που έχει γράψει κυρίως για τα στρατόπεδα, ενημερώνοντας την κοινή γνώμη για τη λειτουργία του σωφρονιστικού συστήματος στη Σοβιετική Ενωση. Ο Σολζενίτσιν ήταν εκείνος που χρησιμοποίησε την προσωπική του εμπειρία για να πει την ιστορία του πολέμου, του στρατοπέδου, του καρκίνου, τον οποίο αντιμετώπισε ο ίδιος. «Είτε είναι η επανάσταση, ο πόλεμος, η προδοσία ενός φίλου ή μια θανατηφόρα ασθένεια… Ο Σολζενίτσιν παρουσιάζει το πλήρες φάσμα του τρόπου με τον οποίο αντιδρούν διαφορετικοί άνθρωποι στην ίδια κατάσταση. Υπό αυτή την έννοια, θα είναι πάντοτε επίκαιρος» λέει στη «Λιμπερασιόν» η χήρα του.

Η ίδια έχει αναλάβει την πλήρη έκδοση των γραπτών του έργων καθώς και τη διαχείριση των εκδόσεών του σε όλον τον κόσμο. Και η φετινή επέτειος των 100 χρόνων από τη γέννησή του ανανεώνει το ενδιαφέρον για το έργο του σε δώδεκα εκδοτικούς οίκους στη Ρωσία, αλλά και σε πολλά θέατρα που πρόκειται να ανεβάσουν παραστάσεις βασισμένες σε αυτά.

«Το όνομά του ακούγεται σε κάθε γωνιά του δρόμου. Είναι αλήθεια ότι διαβάζεται περισσότερο όταν η χώρα πάει στραβά. Υπάρχουν σήμερα δυσκολίες στη Ρωσία. Οι άνθρωποι ζουν λιγότερο καλά. Οι κυρώσεις γίνονται αισθητές, οι σχέσεις με τη Δύση έχουν επιδεινωθεί. Το μέλλον είναι ανησυχητικό, αβέβαιο. Ολες οι δημοσκοπήσεις, ακόμη και οι κρατικές, δείχνουν τη γενικευμένη δυσθυμία. Οταν κάποιος ανησυχεί, αναζητώντας νόημα, στρέφεται προς τον Σολζενίτσιν» λέει η Νατάλια Σολζενίτσιν, υπογραμμίζοντας τη ζήτηση για τα έργα του «Το σπίτι της Ματριόνα», «Μία ημέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς», τα κείμενα της δεκαετίας του ’90, το διαχρονικό μυθιστόρημα «Το περίπτερο των καρκινοπαθών», καθώς και τις συνεχείς επανεκδόσεις του «Αρχιπελάγους των γκουλάγκ».

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΤΩΣΗ. «Οταν επέστρεψε στη Ρωσία προς το τέλος της ζωής του, ήταν ευχαριστημένος μόνο επειδή ο περίγυρός του μιλούσε τη μητρική του γλώσσα. Ενιωθε θλίψη όμως εξαιτίας της πνευματικής πτώσης του πληθυσμού. Οι άνθρωποι έχουν υποφέρει πάρα πολύ στις δεκαετίες του κομμουνισμού. Η αποξένωσή τους, η ανάγκη να ψεύδονται διαρκώς, να βρίσκεσαι στη θέση να ακούς γύρω σου ψέματα και να υποκρίνεσαι ότι τους πιστεύεις… Αυτή η μόνιμη παραμόρφωση της ψυχής και του πνεύματος, η συνεχής στέρηση από τα πιο απλά και συνηθισμένα πράγματα. Και τότε, όταν όλα έγιναν προσβάσιμα, έφεραν την άσβεστη δίψα για κατανάλωση. Ολα αυτά είχαν καταστροφικές συνέπειες στην ηθική κατάσταση του λαού.

Επιπλέον, ο Σολζενίτσιν θεωρούσε ότι η Ρωσία είχε επιλέξει την πιο βασανιστική πορεία και τον πιο δύσκολο δρόμο για να βγούμε από τον κομμουνισμό. Εκείνος είχε προβλέψει ότι θα ήταν πολύ δύσκολο, φοβούμενος ότι η Ρωσία, αντί της απελευθέρωσης, θα συνθλιβόταν αφήνοντας τον εαυτό της κάτω από τα ερείπιά της. Σύμφωνα με τον ίδιο, η νέα κυβέρνηση είχε διαπράξει πολυάριθμα σφάλματα. Σήμερα, όλοι το αναγνωρίζουν. Αλλά εκείνη την εποχή είχε κατηγορηθεί ότι είναι αντιδραστικός. Ο Σολζενίτσιν λαχταρούσε μεταρρυθμίσεις, αλλά μελετημένες ώστε να μη διαρραγεί η οικονομία, το σύνολο των σχέσεων και να μην οδηγηθούν στην εξαθλίωση οι άνθρωποι. Στο τέλος της ζωής του ανησυχούσε για το πώς θα επιβιώσει η Ρωσία ως ιστορικό και πνευματικό σώμα».