Αλλαγές στον χάρτη των πανίσχυρων χωρών που ελέγχουν την παγκόσμια παραγωγή μαύρου χρυσού κυοφορούνται το τελευταίο διάστημα, όπως τουλάχιστον δείχνει το σκληρό πόκερ που παίζεται για τον καθορισμό των τιμών του πετρελαίου.

Ο οργανισμός των πετρελαιοπαραγωγών χωρών (ΟΠΕΚ) βλέπει πλέον να έχουν αποκτήσει σημαντική επιρροή στην αγορά και δύο υπερδυνάμεις που δεν είναι μέλη του, η Ρωσία και οι ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, τριγμοί έχουν εμφανιστεί και στο εσωτερικό του ΟΠΕΚ καθώς το ένα από τα 15 μέλη του, το Κατάρ, έχει δηλώσει την πρόθεσή του να αποχωρήσει από τον Οργανισμό στις αρχές του 2019 λόγω μεγάλων διαφωνιών, σε πολιτικό επίπεδο, με τη Σαουδική Αραβία. Επίσης κι άλλες χώρες, όπως το Ιράν έχουν αρχίσει να προασπίζουν πιο δυναμικά τα συμφέροντά τους μέσα στον ΟΠΕΚ προβάλλοντας με σθένος τις δικές τους απαιτήσεις, όπως φάνηκε στη συνάντηση του Οργανισμού την Πέμπτη και την Παρασκευή.

Τελικά ύστερα από μαραθώνιες διαβουλεύσεις τα μέλη του ΟΠΕΚ συμφώνησαν να μειώσουν την ημερήσια παραγωγή κατά 0,8 εκατ. βαρέλια, με στόχο οι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες που δεν είναι μέλη του να κάνουν μειώσεις άλλων 0,4 εκατ. βαρελιών ανεβάζοντας τη συνολική μείωση σε 1,2 εκατ. βαρέλια.

Η τράπουλα άρχισε να μοιράζεται ξανά αθόρυβα το 2016. Τότε ο ΟΠΕΚ με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία έκλεισε συμφωνία με τη Ρωσία, που δεν είναι μέλος του Οργανισμού αλλά αποτελεί πανίσχυρη πετρελαιοπαραγωγό χώρα, να συμμετάσχει στη μείωση παραγωγής που αποφάσισε με στόχο να αυξηθούν οι πολύ χαμηλές τότε τιμές. Ο στόχος επετεύχθη και οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν από τα περίπου 40 δολάρια τότε μέχρι τα 80 δολάρια στις αρχές του Οκτωβρίου του 2018. Από τον γάμο αυτό γεννήθηκε ο λεγόμενος ΟΠΕΚ+ που περιλαμβάνει τα μέλη του Οργανισμού και τη Ρωσία ως συμμετέχουσα στις συνομιλίες για την παραγωγή.

Σημειώνεται ότι η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία είναι οι μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγοί χώρες στον κόσμο με ημερήσια παραγωγή που ανέρχεται σε περίπου 11 εκατ. βαρέλια για την καθεμία. Η Μόσχα όμως από την πλευρά της ακολουθεί τη δική της εξωτερική και οικονομική πολιτική που δεν επηρεάζεται το ίδιο εύκολα από τις επιθυμίες του Ριάντ, σε αντίθεση με άλλες χώρες του ΟΠΕΚ.

Η τάση να μην μπορεί ο ΟΠΕΚ  να προχωρήσει σε απόφαση εάν δεν περάσει αυτή και από τη Μόσχα δημιουργεί νέες προκλήσεις για τον Οργανισμό και αλλάζει τον χάρτη των ισχυρών στο πετρέλαιο, ανέφεραν αναλυτές της αγοράς στο Bloomberg. Είναι ενδεικτικό ότι μετά την πρώτη μέρα της συνεδρίας του ΟΠΕΚ την Πέμπτη στη Βιέννη, ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας Αλεξάντερ Νόβακ επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη για να συναντήσει τον Βλαντίμιρ Πούτιν και να καθορίσουν τη στρατηγική τους, προτού συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις με τον ΟΠΕΚ και τον σαουδάραβα ομόλογό του Χαλίντ αλ Φαλίχ την Παρασκευή.

Την ίδια στιγμή, τη δύναμή τους δείχνουν και οι ΗΠΑ με δύο τρόπους. Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο πρώτος αμερικανός πρόεδρος που τα τελευταία χρόνια κάνει ευθείες λεκτικές παρεμβάσεις ζητώντας από τον ΟΠΕΚ να μη μειώσει την παραγωγή για να μείνουν χαμηλότερα οι τιμές και να υπάρξει μεγαλύτερη ανάπτυξη. Επίσης, για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες οι ΗΠΑ διοχετεύουν στις ξένες αγορές περισσότερο πετρέλαιο εγχώριας παραγωγής από όσο διοχετεύεται στο εσωτερικό της χώρας.