Το Εντουάρ Λουί είναι ψευδώνυμο του Εντύ Μπελγκέλ. Ενας ψευδωνυμικός εαυτός απέναντι στον πραγματικό – που τελικά είναι ένας. Με μια ισχυρή δόση αυτοσαρκασμού, ο νεαρός συγγραφέας (γεννήθηκε στο Αλενκούρ της Γαλλίας το 1992) αφηγείται το άγριο οδοιπορικό ενηλικίωσης ενός ομοφυλόφιλου αγοριού από τη συνειδητοποίηση ώς την απόδραση από το ασφυκτικό οικογενειακό περιβάλλον. Ενα μυθιστόρημα που προκάλεσε έντονη δημόσια συζήτηση στη Γαλλία, καθώς προβληματίζεται πάνω στους άξονες: σχολικό μπούλινγκ (νταηλίκι χωρίς όρια), αντίληψη του παιδιού περί της έμφυλης ταυτότητάς του, ακαμψία κοινωνικών στερεοτύπων. Σημείο αναφοράς του, οι πληβείοι της υπαίθρου που έχουν ακραία συντηρητικές συμπεριφορές.

Ο πατέρας του παιδιού είναι οργίλος, με απότομες εκρήξεις βίας. Ενας χρόνια άνεργος, η προσωπική συνειδητοποίηση του οποίου έφτασε μέχρι τα σίριαλ της τηλεόρασης. Θέλει να μεταδώσει τις «αντρικές αξίες» στα παιδιά του. Δίνει στον πιτσιρικά το όνομα Εντύ από κάποια γκανγκστερική ταινία. Ονομα σκληρού άντρα. Η μητέρα του τον γέννησε μικρή, σ’ ένα βρώμικο πάτωμα και έκτοτε καταριέται τη μοίρα της. Στο σπίτι τους, σ’ ένα χωριό της Βόρειας Γαλλίας, το ρεύμα έρχεται με δόσεις. Αλλά η τηλεόραση παίζει νυχθημερόν. Ο νεαρός Εντύ δεν κατάλαβε από πού ερχόταν αυτή η άγνωστη δύναμη, η οποία τον καθιστούσε αιχμάλωτο του σώματός του ήδη από τη στιγμή της γέννησης. Αυτή είναι η πρώτη αντίδρασή του στην ομοφυλοφιλία του. Οταν αρχίζει να κλέβει τα ρούχα της αδερφής του, αισθάνεται βρώμικος, ενώ παράλληλα δέχεται τους εξευτελισμούς από τους νταήδες του σχολείου.

Ταυτότητα και βία

Με το βλέμμα του πατέρα να βαραίνει από την απογοήτευση, ο Εντύ προσπαθεί να κανοναρχήσει το χάος μέσα του. Νιώθει ενοχές για τις προτιμήσεις του και θέλει να τιμωρηθεί. Αργότερα αγωνιά να υπερβεί τον εγκλωβισμό του σώματος και πασχίζει να αποσιωπήσει το γεγονός. Να τιθασεύσει το κορμί. Φευ. Ο Εντουάρ Λουί δείχνει τον πρωταγωνιστή του διχασμένο μεταξύ επιθυμίας και αηδίας για τον ίδιο του τον εαυτό. Μέχρι να αποδεχθεί την ταυτότητά του, που με την άσκηση βίας τη θεωρεί ανωμαλία, πασχίζει να γίνει κι αυτός «φυσιολογικός» και να φλερτάρει με γυναίκες. Παταγώδης αποτυχία. Το κλειστοφοβικό περιβάλλον της επαρχίας, μαζί με τις σωματικές και ψυχολογικές καταπιέσεις, τον εξωθούν στην απόδραση. Το σώμα τελικά θα μιλήσει και δεν θα κάνει λάθος αυτή τη φορά.

Ολα τα παραπάνω σε άμεση συνάρτηση με ένα αρχαϊκό περιβάλλον, όπου το έγκλημα δεν είναι να κάνεις, αλλά να είσαι. Και κυρίως να είσαι «σαν…». Τι κι αν η ζωή παίζεται κορόνα γράμματα. Οι βάναυσες συμπεριφορές που κρύβονται πίσω από στερεότυπα και ομοιώματα κοινωνικών ρόλων, καλά κρατούν. Μάλιστα σε μικρές κοινότητες με τις μεγεθύνσεις να είναι τρομακτικές, το διαφορετικό γίνεται καθημερινός στόχος.

Το μυθιστόρημα του Εντουάρ Λουί καταφέρνει μ’ ένα άμεσο κειμενικό ύφος να φτάσει στον πυρήνα των θεμάτων. Ομως δεν παύει να διαθέτει μια μονοδιάστατη οπτική γωνία, που έχει καταφέρει περισσότερα στο παρελθόν. Παρ’ όλα αυτά τοποθετεί στο επίκεντρο εμμονές και ρόλους που κακοφορμίζουν στο όνομα της ηθικής τάξης. Εν τέλει η ετυμηγορία του σώματος που καταλαμβάνει μεγάλο κομμάτι της πνευματικότητάς μας, θα βγάλει με κόπο το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Η ελευθερία θα βρει τρόπο να νικήσει.

Edouard Louis

Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ

Μτφ. Μιχάλης Αρβανίτης,

εκδ. Αντίποδες, 2018,

σελ. 196

Τιμή: 10,50 ευρώ