Εργα με την «κατηγορία» της αντιγραφής

Ο Πρινς του Αντι Γουόρχολ

Αντέγραφε ή όχι ο Αντι Γουόρχολ άλλους καλλιτέχνες; Την απάντηση καλούνται να δώσουν τα μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ καθώς η φωτογράφος Λιν Γκόλντσμιθ που απαθανάτισε το 1981 τον Πρινς προσέφυγε στη Δικαιοσύνη επειδή ο Γουόρχολ με βάση αυτή τη φωτογραφία δημιούργησε το 1984 σειρά πολλαπλών πορτρέτων του τραγουδιστή σε διαφορετικά χρώματα. Στο πρώτο έργο αναφερόταν ότι η φωτογραφία ήταν της Γκόλντσμιθ, όχι όμως και σε όσα ακολούθησαν. Πρωτόδικα το ομοσπονδιακό περιφερειακό δικαστήριο της Νέας Υόρκης δικαίωσε την πλευρά Γουόρχολ με την αιτιολογία ότι με τις μεταξοτυπίες ο καλλιτέχνης έδωσε διαφορετικό μήνυμα από εκείνο που έδινε η φωτογραφία. Το Ανώτατο Δικαστήριο καλείται να αποφασίσει αν τελικά η φωτογράφος, που ξεκίνησε δικαστικό αγώνα το 2016, δικαιούται ή όχι αποζημίωση από το Ιδρυμα Αντι Γουόρχολ. Οι απόψεις των δικαστών διίστανται καθώς ορισμένοι πιστεύουν ότι ο Γουόρχολ δημιούργησε ένα νέο έργο τέχνης με βάση τη φωτογραφία. Η ετυμηγορία εκτιμάται ότι θα εκδοθεί την ερχόμενη άνοιξη.

Το γλυπτό «Banality» του Τζεφ Κουνς

Σε δικαστική διαμάχη βρέθηκε και ο ακριβότερος εν ζωή καλλιτέχνης, ο Τζεφ Κουνς, όταν ο γάλλος φωτογράφος Φρανκ Νταβιντοβίτσι υπέβαλε αγωγή το 2015, ισχυριζόμενος ότι ο αμερικανός εικαστικός είχε αντιγράψει μία φωτογραφία του 1985 για διαφημιστική καμπάνια εταιρείας ρούχων. Το γλυπτό του Κουνς από τη σειρά «Banality» απεικονίζει μια γυναίκα ξαπλωμένη στο χιόνι δίπλα σε έναν χοίρο που φορά ένα περιλαίμιο από τριαντάφυλλα. Κάτω από τον λαιμό του βρίσκεται ένα βαρέλι και τριγύρω του υπάρχουν πιγκουίνοι. Η φωτογραφία του ενάγοντος δείχνει επίσης ένα γυναικείο μοντέλο ξαπλωμένο στο χιόνι σε παρόμοια θέση με ένα γουρούνι (η μασκότ της εταιρείας ρούχων), φορώντας επίσης ένα μικρό βαρέλι γύρω από τον λαιμό του. Η φωτογραφία δεν περιείχε πιγκουίνους και το μοντέλο φορούσε μπουφάν σε αντίθεση με το μοντέλο του Κουνς.

Ο φωτογράφος είδε το έργο σε κατάλογο αναδρομικής έκθεσης του εικαστικού το 2014, όταν παρουσιάστηκε στο Μουσείο Γουίτνι της Νέας Υόρκης και αργότερα μεταφέρθηκε στο Κέντρο Πομπιντού. Με νέα δικαστική απόφαση παρισινού δικαστηρίου το 2021 ο Κουνς και το μουσείο καλούνται να αποζημιώσουν τον φωτογράφο με το υψηλότερο ποσό που προβλέπει ο νόμος, δηλαδή 344.000 ευρώ.

Οι Ρασταφαριανοί του Ρίτσαρντ Πρινς

Το 2008 ο καλλιτέχνης Ρίτσαρντ Πρινς στη σειρά έργων του «Canal Zone», το 2008, ενσωμάτωσε, τροποποίησε και δημιούργησε συνθέσεις από φωτογραφίες του Πάτρικ Κάριου που είχαν δημοσιευτεί το 2000 με θέμα τους ρασταφαριανούς κατοίκους της Τζαμάικα. Τα έργα εκτέθηκαν στην γκαλερί Γκαγκόζιαν της Νέας Υόρκης. Πρωτόδικα, το 2011, δικαιώθηκε ο φωτογράφος, αλλά μετά την έφεση του εικαστικού το δευτεροβάθμιο δικαστήριο το 2013 τον δικαίωσε. Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση του Κάριου για έκδοση εντολής επανεξέτασης και η υπόθεση τελικά διευθετήθηκε το 2014 μεταξύ των δύο πλευρών. Εκτοτε ο Πρινς έχει γίνει αποδέκτης και άλλων διαμαρτυριών κυρίως επειδή αντλεί υλικό από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τα «χάπια» του Ντέμιαν Χερστ

Περισσότερες από 15 φορές έχει βρεθεί αντιμέτωπος με τις κατηγορίες της αντιγραφής ο Ντέμιαν Χερστ. Η πλέον πρόσφατη – στις αρχές του έτους – αφορά τους πίνακες με τις ανθισμένες κερασιές και την κατηγορία που δέχθηκε από τον βρετανό ζωγράφο Τζο Μασίν. Το 2000 ο Χερστ αναγκάστηκε να καταβάλει άγνωστου ύψους αποζημίωση στους κατασκευαστές ενός προπλάσματος του ανθρώπινου σώματος, το οποίο αντέγραψε για το ύψους 6 μ. γλυπτό του «Υμνος» (1999), ενώ ένα πολύ παρόμοιο έργο σε μικρότερες διαστάσεις είχε φτιάξει ήδη από το 1990 και ο άλλοτε φίλος του Τζον ΛεΚέι. Επίσης στα δικαστήρια οδηγήθηκε και από τη σχεδιάστρια κοσμημάτων Κολίν Γουόλστενχολμ που τον κατηγόρησε ότι δημιουργεί κοσμήματα έχοντας ως μοτίβο του το χάπι, κάτι που η ίδια κάνει από το 1996.