Μεγάλο παζάρι με τις συντάξεις και το χρέος

Σενάρια ακύρωσης των ψηφισμένων περικοπών στις συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2019 ζυμώνονται στους κόλπους της κυβέρνησης, στον βαθμό που οι ευρωπαίοι δανειστές αθετήσουν τη δέσμευσή τους για διευθέτηση του χρέους και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν επιβιβαστεί τελικά στο ελληνικό πρόγραμμα.

Το μεγάλο παζάρι έχει ξεκινήσει. Το Βερολίνο απαιτεί βέτο της γερμανικής Βουλής όσον αφορά τη μελλοντική διευθέτηση του χρέους αν δεν τηρούνται οι δεσμεύσεις από την ελληνική κυβέρνηση, το ΔΝΤ ζητά αυτοματοποιημένη διαδικασία και βρίσκεται με το ένα πόδι εκτός, η ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται στοχοπροσηλωμένη στη συμφωνία μέχρι νεωτέρας.

Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, τόσο το ενδεχόμενο η Γερμανία να μη συναινέσει στη συνταγή αυτόματης μελλοντικής διευθέτησης του χρέους που αξιώνει το ΔΝΤ όσο και το ενδεχόμενο να μην ενεργοποιήσει το Ταμείο το πρόγραμμά του για την Ελλάδα συγκεντρώνουν παραπάνω από αυξημένες πιθανότητες. Ο Πολ Τόμσεν δήλωσε χθες πως «χρειαζόμαστε πραγματικά μια συμφωνία στο Eurogroup την επόμενη εβδομάδα», τονίζοντας πως «ο χρόνος τελειώνει», την ώρα που αξιωματούχος του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών επιβεβαίωνε στην Αθήνα τις μεγάλες αποστάσεις που χωρίζουν Βερολίνο και Ταμείο. Κατά την εκτίμηση του αξιωματούχου και με την υποσημείωση ότι τα δεδομένα αλλάζουν από βδομάδα σε βδομάδα, αυτή την ώρα το πιθανότερο είναι να μη συμμετάσχει τελικά το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Η επόμενη μέρα. Στην περίπτωση που οι εκτιμήσεις αυτές επιβεβαιωθούν, εγείρονται αρκετά ερωτηματικά για την επόμενη μέρα της ολοκλήρωσης του τρίτου προγράμματος, αν πάρουμε ως βασική παραδοχή ότι πράγματι θα ολοκληρωθεί το τρίτο Μνημόνιο στις 20 Αυγούστου.

Το πρώτο ερώτημα έχει να κάνει με τη στάση των αγορών. Μέχρι τώρα η συμμετοχή του ΔΝΤ μεταφραζόταν ως ισχυρό σήμα στις αγορές για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Η έλλειψη της σφραγίδας του ΔΝΤ στο «βιώσιμο χρέος» θα κοστολογηθεί από τις αγορές. Η αυτοδύναμη πορεία της Ελλάδας στις αγορές στη μεταμνημονιακή περίοδο αυτομάτως ναρκοθετείται εφόσον η κυβέρνηση επιμείνει μέχρι τέλους στην άρνηση λήψης προληπτικής γραμμής πίστωσης.

Ο αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών στο ζήτημα των αγορών συνιστά «υπομονή» παραπέμποντας στα εμπροσθοβαρή μέτρα για το χρέος, τα οποία αναμένεται να ενεργοποιηθούν (;) με τη λήξη του προγράμματος.

Το δεύτερο ερώτημα έχει να κάνει με τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης αν δεν πάρει τη συμφωνία για το χρέος την οποία περίμενε, με αυτοματοποιημένες διευθετήσεις στη βάση της γαλλικής πρότασης, και ταυτόχρονα το ΔΝΤ δεν είναι επισήμως στο παιχνίδι.

Οι ελληνικές ζυμώσεις. Οι παραπομπές πηγών του υπουργείου Οικονομικών στις πρόσφατες δηλώσεις του Ευκλείδη Τσακαλώτου αναφορικά με τις συντάξεις (στον ραδιοφωνικό σταθμό Στο Κόκκινο), με την υποσημείωση ότι οι δηλώσεις εκείνες παρερμηνεύτηκαν και ο υπουργός κάθε άλλο παρά είπε ότι οι συντάξεις θα κοπούν, είναι ενδεικτικές των ζυμώσεων που υπάρχουν. Ο αξιωματούχος του υπουργείου άλλωστε χθες, ερωτηθείς για τις συντάξεις, περιορίστηκε να δηλώσει πως «η συζήτηση αυτή δεν είναι της ώρας» αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά.

Αναλόγως των εξελίξεων στο μέτωπο του χρέους αλλά και ευρύτερα της μεταμνημονιακής επιτήρησης, των όρων και των προϋποθέσεων που θα τη συνοδεύουν, η κυβέρνηση δεν αποκλείεται να το γυρίσει για μία ακόμα φορά στο «τσάμικο».

Τα μέτρα και το ΔΝΤ. Τα προνομοθετημένα μέτρα της διετίας 2019-20 (μείωση συντάξεων και αφορολογήτου για εξοικονομήσεις 2% του ΑΕΠ ή περίπου 4 δισ. ευρώ) επιβλήθηκαν από το ΔΝΤ στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης. Ευρωπαϊκές πηγές απαντώντας στην ερώτηση αν υπάρχει περιθώριο ακύρωσης των προνομοθετημένων μέτρων στην περίπτωση που το ΔΝΤ δεν συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα επισημαίνουν επί του παρόντος πως «οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται». Εάν δεν αλλάξουν οι συσχετισμοί, τυχόν απόφαση της κυβέρνησης να ακυρώσει μονομερώς τις ψηφισμένες περικοπές για τις συντάξεις παραπέμπει σε σκηνικό ρήξης και ενδεχόμενες πολιτικές εξελίξεις…

Παράπλευρες συγκρούσεις δεν αποκλείεται να προκύψουν και σε άλλα μέτωπα της διαπραγμάτευσης στην τελική ευθεία για την ολοκλήρωση του προγράμματος.

Η Αναπτυξιακή Τράπεζα. Χθες πηγές με γνώση των διεργασιών έδειχναν κίτρινη κάρτα στην πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει στη δημιουργία Αναπτυξιακής Τράπεζας, όπως περιγράφεται στο «ολιστικό» πρόγραμμα ανάπτυξης. Κατά την εκτίμησή τους, «γενικά, υπάρχουν πάρα πολλές τράπεζες και θα πρέπει να υπάρχει απόσταση ανάμεσα στα χρήματα των φορολογουμένων και τα κεφάλαια των τραπεζών». Οι ίδιες πηγές υπενθύμισαν πως η κρατικοποίηση των γαλλικών τραπεζών το 1981 «επέφερε χάος», τονίζοντας πως σήμερα το μοντέλο των επενδυτικών τραπεζών δεν προκρίνεται στην Ευρώπη.