Με ρυθμό 1,9% του ΑΕΠ αναμένεται να «τρέξει» η ελληνική οικονομία το 2018, σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που είδαν την Πέμπτη το φως της δημοσιότητας.

Επιβράδυνση στο τέλος μιας καλής χρονιά

Η Επιτροπή τονίζει ότι το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας αυξήθηκε κατά 1,4% το 2017, παρότι η ανάπτυξη το τελευταίο τρίμηνο του χρόνου ήταν πολύ ισχνή, στο 0,1%, έναντι ανάπτυξης 1,9% το τελευταίο τρίμηνο του 2016.

Η έκθεση επισημαίνει, επίσης, ότι παρότι οι προσδοκίες είναι χαμηλότερες σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις της Επιτροπής, είναι η πρώτη φορά από το 2006 που η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε και τα τέσσερα τρίμηνα του έτους 2017.

Οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 9,6% με μια σημαντική ώθηση το τελευταίο τρίμηνο και αποτέλεσαν τον βασικό μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, συμβάλλοντας με 1,1 ποσοστιαίες μονάδες. Η ιδιωτική κατανάλωση συνέβαλε στην ανάπτυξη κατά 0,1 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ η δημόσια κατανάλωση μειώθηκε κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες.

Σταδιακή επιτάχυνση τα επόμενα χρόνια

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής, το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 1.9% το 2018 και κατά 2,3% το 2019, αναθεωρημένο προς τα κάτω σε σχέση με τις χειμερινές προβλέψεις. Σημειώνεται δε, ότι η χαμηλότερη, από το αναμενόμενο, αύξηση του ΑΕΠ το τελευταίο τρίμηνο του 2017 αντανακλάται και στο 2018.

Οι επενδύσεις αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται δυναμικά τόσο το 2018 όσο και το 2019, υποστηριζόμενες από τις περαιτέρω βελτιώσεις στο οικονομικό κλίμα και το εν εξελίξει πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων. Επιπλέον, αναμένεται πρόσθετη ρευστότητα στην οικονομία, με τις προσπάθειες της κυβέρνησης να αποπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου, αλλά και με ξένες άμεσες επενδύσεις και τη στήριξη διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών.

Η έκθεση επισημαίνει επίσης ότι οι εξαγωγές αναμένεται να συνεχίσουν να είναι σε καλό επίπεδο. Επίσης, με βάση τις κρατήσεις, ο τουριστικός τομέας αναμένεται να καταγράψει ακόμα μία πολύ ευνοϊκή περίοδο φέτος, αναφέρει η έκθεση.

Οι εξαγωγές αναμένεται να φτάσουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Ωστόσο, η ζήτηση εισαγωγών αναμένεται να είναι ισχυρή, ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης των επενδύσεων. Συνεπώς, οι καθαρές εξαγωγές δεν αναμένεται να συμβάλουν αρκετά στη συνολική ανάπτυξη.

Εξάλλου, η ανάκαμψη στην αγορά εργασίας αναμένεται να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, επισημαίνει η έκθεση. Η απασχόληση αυξήθηκε κατά 2,1% το 2017. Η ανεργία έπεσε στο 21,5% και αναμένεται να πέσει κάτω από το 20% το 2019.

Οι πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να παραμείνουν χαμηλές το 2018 και το 2019, λόγω του μεγαλύτερου από το αναμενόμενο αποτελέσματος από τα φορολογικά μέτρα του προηγούμενου έτους και της βραδείας ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης. Eπίσης, αναμένεται ελαφριά αύξηση των μισθών.

Η Επιτροπή τονίζει ότι οι προβλέψεις αυτές έχουν ως προϋπόθεση την «συντεταγμένη» ολοκλήρωση της τέταρτης και τελευταίας αξιολόγησης και την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος σταθερότητας του ESM. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι οι «καθοδικοί κίνδυνοι», είναι πιο έντονοι και συνδέονται με τη χρηματοδότηση των επενδύσεων και τις γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή.

Στον σωστό δρόμο για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος

Η έκθεση της Επιτροπής τονίζει ότι η Ελλάδα επέτυχε δημοσιονομικό πλεόνασμα 0,8% του ΑΕΠ το 2017 και ξεπέρασε το στόχο 1.75% του πρωτογενούς πλεονάσματος. Αυτό ήταν αποτέλεσμα πολλών μέτρων, κυρίως της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος το 2016 και της μεταρρύθμισης της άμεσης φορολόγησης. Παρόλα αυτά εκτιμάται ότι η υπεραπόδοση τον επόμενο χρόνο θα είναι μάλλον περιορισμένη, καθώς επιτεύχθηκε εν μέρει μέσω χαμηλότερων από το αναμενόμενο δαπανών και μέσω μιας σειράς προσωρινών μέτρων, όπως π.χ. η αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου, μέσα από μια «πρωτοβουλία εθελοντικής γνωστοποίησης».

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής, η Ελλάδα αναμένεται να επιτύχει το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 3,5% του ΑΕΠ το 2018 και το 2019. Σημειώνεται ότι οι προβλέψεις λαμβάνουν υπόψη τα δημοσιονομικά μέτρα που υιοθετήθηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων που θα εφαρμοστούν μετά από το πρόγραμμα και τα οποία νομοθετήθηκαν το Μάιο του 2017. Το πακέτο των μέτρων μετά το πρόγραμμα περιλαμβάνει την ευθυγράμμιση όλων των συντάξεων με τη νέα συνταξιοδοτική φόρμουλα, εξοικονομώντας 1% του ΑΕΠ το 2019. Σημειώνεται, επίσης, ότι η δημοσιονομική επίπτωση από αυτό το μέτρο αναμένεται να αντισταθμιστεί με αύξηση των κοινωνικών δαπανών και των επενδύσεων.

Η έκθεση τονίζει ότι οι «καθοδικοί κίνδυνοι» συνδέονται κυρίως με τις πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας για κάποιες παλαιότερες μισθολογικές μεταρρυθμίσεις, καθώς το μέγεθος της επίδρασής τους δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί. Συνδέονται, επίσης, με την έγκαιρη ολοκλήρωση των εν εξελίξει μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένης της επανεκτίμησης της αξίας των ακινήτων για τον ΕΝΦΙΑ.

Συνολικά, η Επιτροπή προβλέπει ότι το δημοσιονομικό πλεόνασμα αναμένεται να φτάσει το 0,4% του ΑΕΠ το 2018 και το 0,2% του ΑΕΠ το 2019. Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας αναμένεται να μειωθεί από το 180,8% του ΑΕΠ το 2016 σε 178,6% το 2017 και προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω, χάρη στα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.

Οι προβλέψεις για την ΕΕ

Στις Εαρινές οικονομικές προβλέψεις για το 2018 η ΕΕ σημειώνει ότι η οικονομική μεγέθυνση στην ΕΕ συνεχίζεται εν μέσω νέων κινδύνων.

Ειδικοτερα αναφέρει ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης στην ΕΕ και στη ζώνη του ευρώ ξεπέρασαν το 2017 τις προσδοκίες και ότι η ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει ισχυρή το 2018 και να επιβραδυνθεί ελαφρώς το 2019, με ρυθμούς 2,3% και 2,0% στην ΕΕ και στη ζώνη του ευρώ αντίστοιχα.

Η ανεργία εξακολουθεί να μειώνεται και πλησιάζει πλέον τα προ της κρίσης επίπεδα. Στην ΕΕ, η ανεργία αναμένεται να εξακολουθήσει να μειώνεται, από 7,6% το 2017 σε 7,1% το 2018 και σε 6,7% το 2019. Η ανεργία στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να μειωθεί από 9,1% το 2017 σε 8,4% το 2018 και σε 7,9% το 2019.

Ο πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς κατά τα επόμενα τρίμηνα, εν μέρει λόγω της πρόσφατης αύξησης των τιμών του πετρελαίου. Ταυτόχρονα εντείνονται και οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές ως αποτέλεσμα της έλλειψης εργατικού δυναμικού και της ταχύτερης αύξησης των μισθών σε πολλά κράτη μέλη. Συνολικά, το 2018 ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να παραμείνει στα επίπεδα του 2017, ήτοι στο 1,5%, και στη συνέχεια να αυξηθεί σε 1,6% το 2019. Η ίδια τάση αναμένεται και στην ΕΕ, αλλά ο πληθωρισμός προβλέπεται να παραμείνει στο 1,7% φέτος και στη συνέχεια να αυξηθεί σε 1,8% το 2019.

Το δημοσιονομικό έλλειμμα στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να μειωθεί σε 0,7% του ΑΕΠ το 2018 και σε 0,6% το 2019. Στην ΕΕ, το συνολικό έλλειμμα προβλέπεται να ανέλθει σε 0,8% το 2018 και το 2019. Ο δείκτης του χρέους προς το ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να μειωθεί σε 84,1% το 2019, καθώς αναμένεται μείωσή του σχεδόν σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.