Το ντιζάιν του 21ου αιώνα σε 10 φιλμ

Στις ΗΠΑ μετράει ήδη μια δεκαετία πετυχημένης παρουσίας – στη Νέα Υόρκη και το Λος Αντζελες – έχοντας καθιερωθεί ως σημαντικό γεγονός στην πολιτιστική ατζέντα των δύο πόλεων. Η επιτυχία αυτή συνέβαλε στην περαιτέρω ανάπτυξή του αγκαλιάζοντας τη δημιουργική κοινότητα και άλλων πόλεων όπως το Σικάγο, η Ουάσιγκτον και η Νέα Ορλεάνη. Στην Ασία έχει βρει φιλόξενη στέγη στη Σεούλ της Νότιας Κορέας. Και τώρα το Architecture and Design Film Festival κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή του επί ευρωπαϊκού εδάφους μέσω Ελλάδας από τις 27 έως τις 29 Απριλίου στο Μουσείο Μπενάκη (Κτίριο οδού Πειραιώς).

Το φεστιβάλ αναδεικνύει την έμπνευση και τη δημιουργικότητα που χαρακτηρίζουν την αρχιτεκτονική και το design της νέας εποχής. Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει μια ενδιαφέρουσα επιλογή 10 ταινιών μεγάλου και μικρού μήκους μαζί με ντοκιμαντέρ, αποκαλύπτοντας μέσα από τον φακό το πώς οι αρχιτέκτονες και οι designers δουλεύουν και δημιουργούν. Το ελληνικό κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει φιλμ που αντικατοπτρίζουν το πιο σύγχρονο και πρωτοποριακό προφίλ παγκοσμίως στις δύο αυτές τέχνες. Μια ιδιαίτερη παράμετρος των έργων που θα προβληθούν είναι η ανάδειξη οραματιστών δημιουργών αλλά και περιβαλλοντικών ζητημάτων, μαζί με λαμπρά αντικείμενα design που βλέπουμε ή χρησιμοποιούμε κάθε μέρα και κρύβουν πίσω τους μια καλή ιστορία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ταινία «How to steal a chair» του Κωνσταντίνου Καμπούρογλου, με κεντρικό πρόσωπο τον Στέργιο Δελιαλή. Ο 73χρονος designer, συλλέκτης και δάσκαλος, μπροστά από την κάμερα παρουσιάζεται σαν ένα φάντασμα που ζει ανάμεσα στα συντρίμμια του ονείρου του: του Μουσείου Design της Θεσσαλονίκης, που έκανε διεθνή πάταγο και μετά έσβησε με αργό θάνατο τη δεκαετία του 1990. Γύρω του η κάμερα αποτυπώνει τα απομεινάρια μιας τεράστιας συλλογής έργων βιομηχανικού σχεδιασμού, την άλλοτε καρδιά δηλαδή του Μουσείου που τώρα παραμένει παροπλισμένη αλλά εξαιρετικά κοστοβόρα.

Στην ταινία «Getting Frank Gehry», ζωντανεύει το «Treehouse project» του Φρανκ Γκέρι, το νέο επιχειρηματικό σχολείο του Σίδνεϊ που έγινε γνωστό και ως «τσαλακωμένη καφέ χάρτινη σακούλα» από τους κριτικούς του. Εκ πρώτης όψεως, το σχολείο ταράζει όποιον δεν είναι εξοικειωμένος με το έργο του αρχιτέκτονα, αφού είναι σχεδιασμένο να είναι ριζοσπαστικό τόσο μέσα όσο και έξω. Η ταινία ακολουθεί το δράμα του Γκέρι να ξετυλίγεται παράλληλα με το όραμά του, μένοντας στο πώς το κτίριο μπορεί να προκαλέσει συγκρούσεις για δεκαετίες ενώ είναι πιθανό να χαρακτηριστεί ως αριστούργημα της αρχιτεκτονικής των αρχών του 21ου αιώνα. Από την άλλη, το «Human scale» αμφισβητεί τις υποθέσεις μας για νεωτερισμούς, διερευνώντας τι συμβαίνει όταν βάζουμε τους ανθρώπους στο κέντρο των αρχιτεκτονικών εξισώσεών μας. Για 40 χρόνια ο δανός αρχιτέκτονας Γιαν Γκελ έχει μελετήσει συστηματικά την ανθρώπινη συμπεριφορά στις πόλεις. Το σημείο εκκίνησής του ήταν το ενδιαφέρον για τους ανθρώπους περισσότερο από το ενδιαφέρον του για τα κτίρια, αυτό που ο ίδιος ονομάζει life between buildings.

Αναπόσπαστο στοιχείο του φεστιβάλ είναι και οι ομιλίες από σημαντικά πρόσωπα που συμμετέχουν στα πάνελ που στήνονται ύστερα από την προβολή κάθε ταινίας. Οι θεματικές συζητήσεις μπορούν να αποτελέσουν πόλο έλξης για τους φοιτητές ή τους λάτρεις της αρχιτεκτονικής και του design. Για τους επαγγελματίες του είδους αναδεικνύονται σε σημείο συνάντησης και networking με προσωπικότητες που προσεγγίζουν τους δύο τομείς με ένα υψηλό αισθητικό κριτήριο. Ξεφυλλίζοντας το πρόγραμμα των ομιλιών συναντάμε ονόματα όπως ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και καλλιτεχνικός σύμβουλος του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ. Ή ο Δημήτρης Ποτηρόπουλος, ο οποίος διατηρεί σε συνεργασία με τη Λιάνα Νέλλα – Ποτηροπούλου το γραφείο Potiropoulos+Partners και είναι ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής. Παρούσα θα είναι και η νέα γενιά αρχιτεκτόνων όπως ο Κώστας Τσιαμπάος, επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ, όπου διδάσκει ιστορία και θεωρία της αρχιτεκτονικής. Από τους ομιλητές για το ντιζάιν ξεχωρίσαμε τον Δημήτρη Φακίνο, εμπνευστή των Ελληνικών Βραβείων Γραφιστικής και Εικονογράφησης και διευθυντή των European Design Awards.