«Πικρή γεύση» αφήνει στην Αθήνα η πρώτη αντιμετώπιση από την τουρκική Δικαιοσύνη των δύο ελλήνων στρατιωτικών που συνελήφθησαν την περασμένη Τετάρτη στις Καστανιές Εβρου και κρατούνται – άγνωστο μέχρι πότε – σε φυλακές ασφαλείας στην Αδριανούπολη. Η κυβέρνηση δείχνει «μουδιασμένη» καθώς η αναζήτηση μεσολαβητών φαντάζει πλέον ως η μόνη επιλογή, μετά τις ερασιτεχνικές κινήσεις των πρώτων 24ώρων που συνοδεύθηκαν και από βαρύτατες παραλείψεις. Οι προσπάθειες να διεθνοποιηθεί το θέμα, με τον Αλέξη Τσίπρα να στέλνει μηνύματα και να προσφεύγει στον ΟΗΕ, έγιναν αργά και ίσως κατόπιν εορτής.

Ωστόσο, η προηγούμενη συμπεριφορά της Τουρκίας σε θέματα κρατουμένων δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Την ίδια ώρα εντύπωση προκαλεί η «αφωνία» του (αρμόδιου) υπουργού άμυνας Πάνου Καμμένου, ο οποίος σε προηγούμενες περιπτώσεις τηρούσε υψηλούς τόνους.

Σε κανονικές καταστάσεις οι σκληροί της υπόθεσης είναι οι στρατιωτικοί και γι’ αυτό είναι πάντα πιο φειδωλοί στις δηλώσεις. Στην Αθήνα, ωστόσο, η κυβέρνηση ανέθεσε στον «μετρημένο» αρχηγό ΓΕΕΘΑ ναύαρχο Αποστολάκη να επιδιώξει μέσω συνεννόησης με τον τούρκο ομόλογό του την απεμπλοκή την ώρα που ο Πάνος Καμμένος λάμπει διά της «αφωνίας» του.

Από τις ώς τώρα εξελίξεις πάντως προκύπτουν σοβαρά ερωτήματα για τη διαχείριση της υπόθεσης από την ελληνική πλευρά, μπροστά στις παραλείψεις που αναδεικνύονται:

1. AΠΟΚΡΥΨΗ

Μόλις την Πέμπτη το ΓΕΣ γνωστοποίησε με ανακοίνωσή του τα όσα έγιναν το πρωί της Τετάρτης στις Καστανιές Εβρου. Στην Αθήνα ο Φώτης Κουβέλης ορκιζόταν στο Προεδρικό Μέγαρο και στον Εβρο ο έλληνας ταξίαρχος της Ορεστιάδας μετέβαινε στην Αδριανούπολη αναμένοντας (ύστερα από συνεννόηση με τον τούρκο ομόλογό του) να φέρει πίσω σε ελληνικό έδαφος τους δύο συλληφθέντες, όπως γίνεται σε τέτοια συμβάντα κατά πάγια τακτική. Αυτό ήταν το δεύτερο επεισόδιο μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων όπου παρατηρήθηκαν μαύρες τρύπες στην αλυσίδα της ενημέρωσης. Την πρώτη φορά με τον παραλίγο εμβολισμό σκάφους του Λιμενικού από τουρκική ακταιωρό ο υπουργός Αμυνας Πάνος Καμμένος φέρεται ότι ενημερώθηκε το πρωί, ενώ ο Πρωθυπουργός το προηγούμενο βράδυ.

2. ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ

Υστερα από πέντε ημέρες κράτησης των δύο ελλήνων στρατιωτικών στον Εβρο, η εξέλιξη της περιπέτειάς τους αποδεικνύει ότι η αρχική εκτίμηση της ελληνικής πλευράς δεν στάθμισε όλα τα δεδομένα, από την πρώτη κιόλας στιγμή που ο έλληνας ταξίαρχος γύρισε με άδεια χέρια στην Ορεστιάδα. Παρά το γεγονός ότι στο Αιγαίο τις προηγούμενες ημέρες τουρκική ακταιωρός παραλίγο να εμβολίσει σκάφος του Λιμενικού και στον αέρα η τουρκική αεροπορία «έσπαγε τα κοντέρ» με παραβιάσεις και υπερπτήσεις, οι περισσότεροι στην Αθήνα υποδέχτηκαν το συμβάν στον Εβρο χωρίς να δείχνουν ανησυχία για την εξέλιξή του.

3. ΕΣΦΑΛΜΕΝΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ

Εντύπωση και αμηχανία προκαλεί το γεγονός ότι από την Πέμπτη το μεσημέρι δύο κυβερνητικά στελέχη, που εκ της θέσεώς τους γνωρίζουν όλες τις λεπτομέρειες τόσο για την υπόθεση όσο και για την εξέλιξή της μέσα από τις διαβουλεύσεις που ακολούθησαν, εμφανίστηκαν με μάλλον λανθασμένη εκτίμηση να υποστηρίζουν ότι οι δύο Ελληνες θα επιστρέψουν πολύ σύντομα στην Ελλάδα. Αυτή ήταν η διαβεβαίωση που έδωσε ο νέος αναπληρωτής υπουργός άμυνας Φώτης Κουβέλης στον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΚΚΕ Θανάση Παφίλη που τον κάλεσε για να ενημερωθεί. Ανάλογη όμως ήταν και η τοποθέτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου Δημήτρη Τζανακόπουλου, ο οποίος μιλούσε για απολύτως τυπικό θέμα: «Οι νομικές διαδικασίες, οι οποίες προβλέπονται – είναι απολύτως τυπικό το όλο θέμα – αφορούν μια δίκη για παράνομη είσοδο στη χώρα, η οποία θα ολοκληρωθεί και αναμένουμε άμεσα την επιστροφή των δύο ελλήνων αξιωματικών στη χώρα μας».

4. ΧΩΡΙΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

Ακριβώς αποτέλεσμα της λανθασμένης – κατά τα φαινόμενα – εκτίμησης ήταν και η κινητοποίηση που ακολούθησε από ελληνικής πλευράς για την επίλυση του ζητήματος. Μετά το ναυάγιο συνεννόησης σε τοπικό επίπεδο, δεν επιδιώχθηκε αμέσως πολιτική συνεννόηση σε υψηλό επίπεδο, από τον φόβο να λάβει το συμβάν πολιτικό χαρακτήρα. Αντίθετα, με στόχο να κρατηθεί χαμηλά προκρίθηκε ο στρατιωτικός δίαυλος Αποστολάκη – Ακάρ που είχε ανοίξει και πάλι λίγες ημέρες για την ένταση στο Αιγαίο, ενώ δεν καταγράφηκε κινητοποίηση του ΝΑΤΟ ή της ΕΕ. Ο Πάνος Καμμένος ήταν το πλέον ακατάλληλο – για την περίσταση – άτομο για να σηκώσει το τηλέφωνο και να καλέσει τους απέναντι, καθώς μόνο στο άκουσμα του ονόματός του οι Τούρκοι βγάζουν σπυριά.

5. ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΒΛΕΨΗ

Θολή ωστόσο φάνηκε να είναι και η πρόβλεψη της ελληνικής πλευράς τα τελευταία 24ωρα για το τι μέλλει γενέσθαι στο δικαστήριο. Ο Κουβέλης από τη δημόσια τηλεόραση εμφανίστηκε την Κυριακή «περίπου αισιόδοξος» ότι οι Τούρκοι δεν θα το τραβήξουν, ενώ ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ κράτησε πιο μικρό καλάθι για τα καλά λόγια του τούρκου ομολόγου του Ακάρ. Επιπλέον, παρά το τεταμένο κλίμα της τελευταία περιόδου στο Αιγαίο και την κυπριακή ΑΟΖ, δεν προκύπτει ότι είχε αξιολογηθεί ο κίνδυνος ενός επεισοδίου και στον Εβρο, ώστε οι μονάδες της περιοχής να βρίσκονται σε εγρήγορση και να αποφευχθούν προβληματικές καταστάσεις ανάλογες με το συμβάν στις Καστανιές.