Με το συντριπτικό 55% επικράτησε από τον πρώτο κιόλας γύρο των προεδρικών εκλογών στη Σερβία ο πρωθυπουργός Αλεξάντρ Βούτσιτς.

Ο Βούτσιτς θα αναλάβει τον κυρίως εθιμοτυπικό ρόλο της προεδρίας στα τέλη Μαΐου, αλλά αναμένεται να διατηρήσει εκ των πραγμάτων την ισχύ του μέσω του ελέγχου του κυβερνώντος Προοδευτικού Κόμματος.

Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι η αλλαγή ρόλου του δεν θα αλλάξει την γεωπολιτική ισορροπία της χώρας μεταξύ της ΕΕ, στην οποία ο Βούσιτς θέλει να εντάξει τη χώρα, και την ομόδοξη Ρωσία.

Ευχαριστώντας την καγκελάριο Μέρκελ και τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν, τους οποίους συνάντησε κατά την προεκλογική του καμπάνια, ο νέος πρόεδρος είπε στους οπαδούς του:

«Για μένα είναι σημαντικό ότι αυτές οι εκλογές έδειξαν πως μια μεγάλη πλειοψηφία των Σέρβων συμφωνεί με τη συνέχιση της ευρωπαϊκής πορείας μας ενώ διατηρούμε στενές σχέσεις με την Κίνα και τη Ρωσία».

Τα αποτελέσματα καταβαραθρώνουν πολιτικά τα αντιπολιτευτικά κόμματα της χώρας, τα οποία καταγγέλλουν ότι η διακυβέρνηση του Βούτσιτς γίνεται ολοένα πιο αυταρχική.

Ο νέος πρόεδρος θα αναλάβει τον κυρίως εθιμοτυπικό ρόλο της προεδρίας στα τέλη Μαΐου, αλλά αναμένεται να διατηρήσει εκ των πραγμάτων την ισχύ του μέσω του ελέγχου του κυβερνώντος σερβικού Προοδευτικού Κόμματος.

Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι η αλλαγή του ρόλου του δεν θα αλλάξει την γεωπολιτική ισορροπία της πρώην γιουγκοσλαβικής χώρας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στην οποία επιζητά να συμμετάσχει η χώρα του, και τη Ρωσία, με την οποία οι Σέρβοι μοιράζονται τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό και τη σλαβική καταγωγή.

Ευχαριστώντας τη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ και τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, τους οποίους συνάντησε κατά την προεκλογική του καμπάνια, ο Βούτσιτς είπε σε ακροατήριο ψηφοφόρων του: «Για μένα είναι σημαντικό ότι αυτές οι εκλογές έδειξαν πως μεγάλη πλειοψηφία των Σέρβων συμφωνεί με τη συνέχιση της ευρωπαϊκής πορείας μας ενώ διατηρούμε στενές σχέσεις με την Κίνα και τη Ρωσία».

«Αποτελεί σταθερό ηγέτη σε προβληματική περιοχή»

Παρά την οικονομική της ανάπτυξη και τη μεγαλύτερη δημοσιονομική σταθερότητα, η Σερβία παραμένει τελματωμένη στη φτώχεια και τη διαφθορά. Αλλά για τους υποστηρικτές του, ο νέος πρόεδρος αποτελεί σταθερό ηγέτη σε προβληματική περιοχή.

Οι αντίπαλοί του διατείνονται όμως ότι έχει τάση αυταρχισμού, και ότι έχει αναλάβει τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης στη Σερβία από το 2012, οπότε το κόμμα του ανήλθε στην εξουσία και από τότε που έγινε πρωθυπουργός, πριν από τρία χρόνια.

Ο ίδιος απορρίπτει την κατηγορία, αλλά έχει δυσκολευτεί να αποβάλλει την εικόνα αυτή, δεδομένης της ιστορίας του όταν βρέθηκε στην κυβέρνηση την εποχή που η Γιουγκοσλαβία έπνεε τα λοίσθια.

Είχε τότε σπείρει τον φόβο, ως υπουργός πληροφοριών υπεύθυνος για τα δρακόντεια μέτρα που είχαν σχεδιαστεί για να καταπνίξουν κάθε κριτική εναντίον της κυβέρνησης, την εποχή του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο (1998-99).

Ως πρόεδρος, θα έχει λίγες επίσημες ευθύνες, μεταξύ των οποίων και το δικαίωμα να επιστρέψει στη Βουλή νόμους για επαναθεώρηση.

Αλλά αναμένεται να διορίσει πιστό σύμμαχο ως πρωθυπουργό και να προσπαθήσει να κρατήσει υπό στενό έλεγχο τις πολιτικές της κυβέρνησης, όπως έπραξε μεταξύ του 2004 και του 2012 ο πρώην πρόεδρος Μπορίς Τάντιτς, του Δημοκρατικού Κόμματος, τότε.

Μερικοί αναλυτές πιστεύουν ότι αυτό θα είναι δύσκολο. «Ο Βούτσιτς θα βρίσκεται μακριά από τον καθημερινό σχεδιασμό πολιτικής και από τη διακυβέρνηση, και θα χρειαστεί να βασιστεί σε εντολοδόχο του», έγραψε σε γνώμη της η εταιρεία συμβούλων και ανάλυσης πολιτικού ρίσκου Eurasia Group στις 30 Μαρτίου. «Αυτό μάλλον θα δημιουργήσει κάποιες εντάσεις στην κυβερνητική ιεραρχία», πρόσθεσε.