Αναζήτηση
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης που συναντώνται σήμερα Δευτέρα στις Βρυξέλλες αναμένεται να προτρέψουν τον τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν να σεβαστεί το νόμο και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην αντιμετώπιση των ηττημένων πραξικοπηματιών, ασκούν ωστόσο περιορισμένη επιρροή στον στρατηγικό τους γείτονα.
Σύμφωνα με διπλωμάτες, στο σημερινό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, οι ΥΠΕΞ θα συμφωνήσουν σε κοινή γραμμή για την Τουρκία, μετά την πρωινή συνάντηση στις Βρυξέλλες με τον υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Τζον Κέρι. Ο Κέρι μοιράζεται μαζί τους τις ανησυχίες για τον αυξανόμενο αυταρχισμό του Ερντογάν και θα συζητήσει το ρόλο της Τουρκίας ως συμμάχου στη Συρία, τη θέση της στην αντιπαράθεση με τη Ρωσία και τον ρόλο της ως πύλη σε μια από τις μεταναστευτικές διόδους που οδηγούν στην Ευρώπη.
Το αναμενόμενο συμβούλιο, παρά την πλήρη ατζέντα του – με θέματα που θα διευθετούνταν πριν τη διακοπή του καλοκαιριού, όπως τις συνεχιζόμενες κρίσεις στην Ουκρανία και τη Λιβύη, τη μεταναστευτική ροή από την Αφρική και τη θαλάσσια επέκταση της Κίνας – έχει κατακλυσθεί από το ξέσπασμα τριών μεγάλων εξελίξεων μέσα σε 48 ώρες σε συνεχιζόμενες μέρες την εβδομάδα που μας πέρασε:
Τζόνσον: Ενας αντιευρωπαϊστής στις Βρυξέλλες
– Την ταχεία σύσταση της νέας κυβέρνησης της Βρετανίας υπό την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι την Τετάρτη και την επιλογή του Μπόρις Τζόνσον, δημοσιογράφου με εχθρική στάση απέναντι στις Βρυξέλλες και ηγέτη της καμπάνιας Brexit, ως υπουργού Εξωτερικών. Ο Τζόνσον αναμένεται να ενημερώσει τους ομολόγους του περί του πώς η Βρετανία, μία από τις δύο μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΕ, θα συνεργαστεί σε θέματα εξωτερικής πολιτικής όταν η χώρα αποχωρήσει από την Ενωση. Θα είναι η πρώτη υψηλού επιπέδου συνάντηση μέλους της νέας κυβέρνησης της Μέι.
– Τον φόνο 84 ατόμων στην προκυμαία της Νίκαιας, ένα αιματηρό γεγονός την ευθύνη του οποίου ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος. Οι υπουργοί θα τηρήσουν ενός λεπτού σιγή για τα θύματα και θα συζητήσουν, μετά την τρίτη μεγάλη επίθεση του ΙΚ στη Γαλλία μέσα σε 18 μήνες, και 4 μήνες μετά την επίθεση βομβιστών στις ίδιες τις Βρυξέλλες, πώς θα συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν την τρομοκρατία στην Ευρώπη και το ΙΚ στη Μέση Ανατολή.
– Και, τέλος, την Παρασκευή, το πραξικόπημα που κατέρρευσε όταν ο Ερντογάν κινητοποίησε τους υποστηρικτές του να βγουν στους δρόμους, και εξασφάλισε την υποστήριξη μεγαλύτερου μέρους των υπηρεσιών ασφαλείας.
Ο γάλλος ΥΠΕΞ Ζαν-Μαρκ Ερό είπε την Κυριακή ότι υπάρχουν «ερωτήματα» ως προς το εάν η Τουρκία, υπό την ηγεσία του ισλαμιστικού κόμματος του Ερντογάν, είναι «βιώσιμος» σύμμαχος, αναφερόμενος σε «υποψίες» περί των κινήτρων της Τουρκίας. Επέμεινε επίσης ότι η ευρωπαϊκή υποστήριξη για τον Ερντογάν μετά το πραξικόπημα δεν αποτελούσε άδεια «εν λευκώ» για να καταπιέσει τους πολιτικούς αντιπάλους του.
Η ΕΕ αντιμετωπίζει δύσκολο μέλλον με την Τουρκία τους επόμενους τρεις μήνες καθώς προσπαθεί να ολοκληρώσει τη συμφωνία του Μαρτίου, η οποία επιβραβεύει την Αγκυρα εάν εμποδίσει μετανάστες να περάσουν στην Ελλάδα με 6 δισ. ευρώ, καθώς και με την επανάληψη των συνομιλιών για ένταξη της χώρας στην ΕΕ, και με την κατάργηση βίζας για τους Τούρκους που θέλουν να επισκεφθούν την Ευρώπη.
Φοβούνται την αστάθεια στην Τουρκία
Οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν ήδη κάνει ιδιαίτερες προσπάθειες να αποφύγουν την άμεση κριτική για τις διώξεις που ασκεί ο Ερντογάν στους Κούρδους, τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης και άλλους αντικυβερνητικούς παράγοντες, για να φτάσουν στη συμφωνία. Η κατάργηση της βίζας όμως εξακολουθεί να βασίζεται στην προθυμία ή όχι της Αγκυρας να τροποποιήσει έναν αντιτρομοκρατικό νόμο – πράγμα που δεν καθίσταται εύκολο μετά το πραξικόπημα – και την επικύρωση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο θέτει τα ανθρώπινα δικαιώματα ψηλά στις προτεραιότητές του.
Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότι μπορεί να ανοίξουν ξανά τη μεταναστευτική οδό προς την Ευρώπη εάν η ΕΕ αθετήσει το δικό της κομμάτι της συμφωνίας.
Ανώτατοι αξιωματούχοι της ΕΕ πιστεύουν ότι μπορούν να ασκήσουν πίεση στον Ερντογάν ενώ τον προτρέπουν να σεβαστεί τις γνώμες της μισής Τουρκίας που δεν τον υποστήριξε εκλογικά, αλλά και που δεν υποστήριξε ούτε το πραξικόπημα. Το επιχείρημά τους είναι ότι η Τουρκία χρειάζεται το εμπόριο της ΕΕ και τις ευρωπαϊκές επενδύσεις καθώς και στρατηγική συμμαχία σε μια περιοχή όπου έχει λίγους φίλους.
Την ίδια στιγμή, οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να ασκήσουν μεγάλη πίεση στον Ερντογάν, φοβούμενοι πως η αστάθεια στην Τουρκία, όπως αποδείχθηκε από το πραξικόπημα, θα μπορούσε να αποβεί χειρότερη από την παρούσα κατάσταση: «Δεν πρέπει να βιαζόμαστε να βγάζουμε συμπεράσματα και να δρούμε επιθετικά», είπε ανώτατος αξιωματούχος στο Reuters, καθώς «η ίδια η χώρα είναι πολύ εύθραυστη».
