Οι κυβερνώντες πιστεύουν ότι θα κερδίσουν εκλογικά υποβιβάζοντας το όριο ηλικίας του εκλέγειν (φαντάζομαι και του εκλέγεσθαι) στο 16+. Ελπίζουν συγχρόνως ότι θα εκθέσουν και όσα κόμματα και βουλευτές καταψηφίσουν αυτό το άρθρο. Θεωρώ όμως ότι πλανώνται και παραπλανούν. Σήμερα οι μόνες χώρες στον κόσμο που έχουν τόσο χαμηλό όριο είναι οι Αιθιοπία, Ανατολικό Τιμόρ, Αργεντινή, Β. Κορέα, Βοσνία, Γκέρνσεϊ, Ινδονησία, Κούβα, Νικαράγουα, Νήσος του Μαν και Σουδάν. Από τις ευρωπαϊκές, πρώτη και μοναδική η Αυστρία που δοκιμάζεται ξανά σχετικά με το δημοκρατικό της πολίτευμα.

Αν επιχειρούσαμε κάποιον ορισμό για τον όρο «πολιτική συμμετοχή», θα λέγαμε ότι αναφέρεται στο σύνολο των δραστηριοτήτων με τις οποίες τα μέλη ενός κοινωνικού συστήματος συνδέονται με την πολιτική τους κοινότητα, ειδικότερα σε εκείνες που οι πολίτες οργανώνονται για να επηρεάσουν συνειδητά και εκουσίως τους μηχανισμούς της δημόσια πολιτικής. Ο όρος «πολιτική αποχή» σημαίνει την αδιαφορία του πολίτη για τέτοιου είδους δραστηριότητες (Π. Τερλεξής). Ανάμεσα στους πολλαπλούς παράγοντες που διαμορφώνουν και επηρεάζουν την πολιτική συμμετοχή στα σύγχρονα κράτη διακρίνουμε τους προσωπικούς (φύλο, ηλικία), τους ψυχολογικούς, τους κοινωνικούς (ταξικούς, οικονομικούς κ.λπ.) και τους βιολογικούς (εγκεφαλική ωριμότητα). Είναι σαφές ότι αν πραγματικά το πολιτικό σύστημα ενδιαφερόταν να βελτιώσει και να εκσυγχρονίσει τους πολιτικούς θεσμούς, θα είχε σκύψει με σοβαρότητα σε επιστημονική και στατιστική μελέτη των παραπάνω παραγόντων, πριν μειώσει αυθαίρετα και ευκαιριακά τα ηλικιακά όρια. Αντ’ αυτών, ακούμε για δημόσια διαβούλευση (ματαίως προσπάθησα να μπω στο opengov, όπου τελικά ο αριθμός των σχολίων δεν υπερέβη τα 400 άτομα!) και προσφάτως για διενέργεια δημοψηφίσματος γελοιοποιώντας τον χαρακτήρα της δημοκρατίας.

Ο περιορισμένος χώρος δεν επιτρέπει να αναπτύξουμε εδώ τον πολιτικό ηθικισμό (political moralism) στον οποίο αναφέρεται ο γνωστός πολιτικός επιστήμονας, καθηγητής του LSE Kenneth Minogue στο συνοπτικό εγχειρίδιό του με τον τίτλο «Πολιτική». Μία αποστροφή του, ωστόσο, είναι αρκούντως ενδεικτική: «Οι σύγχρονες δημοκρατίες έχουν να επιδείξουν ένα παράλληλο (με ολοκληρωτικά καθεστώτα) φαινόμενο. Οι κυβερνώντες εκλέγονται από τους πολίτες – ψηφοφόρους για να τους μεταχειριστούν κατόπιν ως ηλιθίους». Αναρωτιόμαστε για το παράδοξο πώς ένα εκλογικό σώμα, το οποίο οι πολιτικοί μεταχειρίζονται ως ηλίθιο με τόσο εξόφθαλμο τρόπο, μπορεί να κατέχει, παρ’ όλα αυτά, την εξουσία του εκλέγειν. Τελικά, ανάμεσα στη θεωρία και την πρακτική της δημοκρατίας δεν παρατηρείτε μια εντυπωσιακή αντίφαση;

Ο Κυριάκος Κ. Παπαϊωάννου είναι ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ

Τελευταία Νέα