Το 1894 ο λοχαγός Ντρέιφους, Εβραίος από την Αλσατία, είχε κατηγορηθεί για κατασκοπεία και καταδικαστεί (για να αποκατασταθεί το 1906). Το πολιτικό θρίλερ είχε συγκλονίσει τότε τη Γαλλία και έμεινε στην Ιστορία ως «υπόθεση Ντρέιφους». Η νέα ταινία «An officer and a spy» του Ρόμαν Πολάνσκι, με την οποία επαναφέρει στο προσκήνιο την πολύκροτη ιστορία, δίνει αφορμή για σύγχρονες αντηχήσεις που σχετίζονται με τη μακρόχρονη περιπέτεια του πολωνού κινηματογραφιστή με τις δικαστικές Αρχές των ΗΠΑ.

Μόλις χθες, για παράδειγμα, ο πολωνός υπουργός Δικαιοσύνης ανακοίνωσε ότι ανακινεί τη διαδικασία για έκδοση του σκηνοθέτη, ο οποίος καταζητείται από τις αμερικανικές Αρχές από το 1977 με την κατηγορία της σεξουαλικής κακοποίησης 13χρονης. Ανατρέπει έτσι την προηγούμενη απόρριψη του Δικαστηρίου της Κρακοβίας (30 Οκτωβρίου 2015) για έκδοση του Πολάνσκι στις ΗΠΑ με το σκεπτικό ότι συνιστά «καταφανώς παράνομη» στέρηση της ελευθερίας και ότι η Πολιτεία της Καλιφόρνιας ήταν απίθανο να παράσχει αξιοπρεπείς συνθήκες φυλάκισης στον 82χρονο σκηνοθέτη. Εναν μήνα μετά ο δημόσιος κατήγορος δήλωσε συμμόρφωση προς τη δικαστική απόφαση.

Ο υπουργός Ζμπίγκνιου Ζιόμπρο, επτά μήνες αργότερα, δίνει νέα τροπή στην υπόθεση, όπως γράφουν οι χθεσινοί «Νιου Γιορκ Τάιμς». «Κατέθεσα έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο κατά της απόφασης της μη έκδοσης του κ. Πολάνσκι στις ΗΠΑ, σε μια κατάσταση όπου κατηγορείται και είναι καταζητούμενος για τον βιασμό ενός παιδιού», δήλωσε προσθέτοντας ότι «η πρωτόδικη απόφαση προκαλεί σοβαρό ρήγμα στη συμφωνία έκδοσης καταζητουμένων μεταξύ ΗΠΑ – Πολωνίας». Ο υπουργός, που εκτελεί και χρέη γενικού εισαγγελέα, δεν κατονόμασε τον δικαστή, αλλά αμφισβήτησε το αμερόληπτο της απόφασης υποστηρίζοντας ότι ο δικαστικός λειτουργός «ερμήνευσε με προκατάληψη και επιλεκτικό τρόπο τα στοιχεία της υπόθεσης». Πρόσθεσε μάλιστα ότι τα εγκλήματα του πολωνοεβραίου διακεκριμένου κινηματογραφιστή επρόκειτο να παραγραφούν στις ΗΠΑ.

ΤΟ ΜΑΚΡΙΝΟ 1978. Ο κυβερνητικός αξιωματούχος δεν συμμερίστηκε το σκεπτικό του δικαστή ότι ο Πολάνσκι έχει τιμωρηθεί αποτελεσματικά, αναφερόμενος στο μακρινό 1978. Τότε, έπειτα από 42 ημέρες στη φυλακή και στη συνέχεια την απελευθέρωσή του με εγγύηση, είχε ομολογήσει την ενοχή του για «παράνομη σεξουαλική επαφή» με ανήλικη και διέφυγε από τις ΗΠΑ πριν από την έκδοση της ετυμηγορίας, φοβούμενος τη βαριά καταδίκη του. Πάντως ήταν σε περιορισμό κατ’ οίκον, με ηλεκτρονικό βραχιολάκι εντοπισμού στον αστράγαλο, για έναν χρόνο (2009-2010) στο σαλέ του στην Ελβετία. Το τότε αίτημα των ΗΠΑ για έκδοσή του είχε απορριφθεί από την ελβετική κυβέρνηση. «Ο περιορισμός που του επιβλήθηκε από την Ελβετία δεν ήταν για το έγκλημα που διέπραξε, αλλά επειδή με την απόδρασή του στο εξωτερικό απέφυγε την αμερικανική Δικαιοσύνη» υποστήριξε ο πολωνός υπουργός.

Η ενέργεια του στελέχους της υπερσυντηρητικής πολωνικής κυβέρνησης ήταν αναμενόμενη για τους δικηγόρους του βραβευμένου με Οσκαρ (για τον «Πιανίστα» το 2002) σκηνοθέτη. «Περιμέναμε αυτή την αντίδραση» δήλωσε στο πολωνικό κανάλι TVN24 ο νομικός Γιαν Ολζέφσκι. «Εδώ όμως δεν εξετάζουμε αν ο κ. Πολάνσκι είναι ένοχος ή αθώος –ήταν ξεκάθαρη η απόφαση του δικαστή -, αλλά συζητούμε αν μπορεί να εκδοθεί. Είναι δύο διαφορετικά θέματα».