Τριάντα μία χιλιάδες ψήφοι: σε αυτές χρωστάει η (φιλελεύθερη) Ευρώπη τον συλλογικό αναστεναγμό ανακούφισης που έβγαλε χθες το απόγευμα, όταν ανακοινώθηκε, με καθυστέρηση σχεδόν 24 ωρών, το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στην Αυστρία. Η ΕΕ δεν θα αποκτήσει στις 8 Ιουλίου τον πρώτο της ακροδεξιό πρόεδρο. Θα αποκτήσει τον δεύτερο οικολόγο –ο πρώτος είναι ο Ράιμοντς Βέγιονις, ο πρόεδρος της Λετονίας.

Η καταμέτρηση των 750.000 επιστολικών ψήφων έφερε το τελικό αποτέλεσμα ανάμεσα στον 72χρονο Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν και στον 45χρονο Νόρμπερτ Χόφερ στο 50,3%-49,7%. Το γεγονός ότι ένας γιος και εγγονός προσφύγων κατάφερε να κερδίσει τον υποψήφιο μιας Ακροδεξιάς που κηρύσσει τη μισαλλοδοξία προσδίδει ενδεχομένως έναν επιπλέον συμβολισμό. Χωρίς αυτά να σημαίνουν πως η Αυστρία, η Ευρώπη, δεν έχουν λόγους να ανησυχούν.

Το σασπένς κράτησε μέχρι την τελευταία στιγμή. Το βράδυ της Κυριακής, με καταγεγραμμένες τις ψήφους στις κάλπες ο υποψήφιος του Κόμματος των Ελευθέρων (FPÖ) Νόρμπερτ Χόφερ προηγούνταν με 51,9% έναντι 48,1% και συνολικά 144.000 ψήφους περισσότερες του Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν. Οι προβλέψεις των ινστιτούτων δημοσκοπήσεων ήθελαν το τελικό αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στο 50%-50%.

Αλλά τελικά οι επιστολικές ψήφοι, που ήταν περισσότερες από ποτέ, αποδείχθηκαν ακόμη πιο εχθρικές προς το FPÖ από ό,τι αρχικά εκτιμήθηκε.

Παίρνοντας τον λόγο για πρώτη φορά ως εκλεγείς πρόεδρος Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν εμφανίστηκε ενωτικός, χαρακτήρισε το εκλογικό αποτέλεσμα «μια μεγάλη ευθύνη» και επέμεινε στην πρόθεσή του να κυβερνήσει «και για τις δύο Αυστρίες»: «Εμαθα ως παιδί ότι μπορούμε να είμαστε πολύ διαφορετικοί και παρ’ όλα αυτά να συμβιώνουμε», δήλωσε. «Θα προσπαθήσω να κερδίσω την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων του Νόρμπερτ Χόφερ διότι οι σωστές λύσεις πρέπει να βρεθούν από κοινού. Πολλοί μίλησαν για διαχωριστικές γραμμές σε αυτή τη χώρα ανάμεσα στα ψηλά και στα χαμηλά, ανάμεσα σε νέους και ηλικιωμένους… μπορούμε όμως επίσης να πούμε πως είμαστε το ίδιο πράγμα, πως είμαστε δύο μισά, εξίσου σημαντικά».
Τα λόγια του Βαν ντερ Μπέλεν δεν ήταν τυχαία. Η ανάλυση της ψήφου δείχνει πόσο δίχασαν τους Αυστριακούς οι προεδρικές εκλογές: ο ανεξάρτητος υποψήφιος που είχε τη στήριξη των Οικολόγων ήρθε άνετα πρώτος στις μεγάλες πόλεις μεταξύ ψηφοφόρων υψηλότερης μόρφωσης καθώς και μεταξύ γυναικών ενώ ο ακροδεξιός υποψήφιος επικράτησε στην επαρχία μεταξύ ψηφοφόρων της εργατικής τάξης καθώς και μεταξύ των ανδρών. Οι νέοι ψήφισαν σε ποσοστό 56% Βαν ντερ Μπέλεν. Οι άνω των 50 χρόνων μοιράστηκαν σχεδόν ισότιμα.
«Μην αποθαρρύνεστε! Η ανταπόκριση που είχαμε δεν πάει χαμένη, είναι μια επένδυση για το μέλλον», έγραψε ο Χόφερ στο facebook λίγο πριν ανακοινωθεί επισήμως το αποτέλεσμα. Και αυτός είναι ο ένας λόγος ανησυχίας: το 49,7% του Χόφερ είναι το καλύτερο πανεθνικό αποτέλεσμα που έχει φέρει ποτέ η Ακροδεξιά στην Αυστρία. Από μία έννοια, λοιπόν, η ήττα του είναι μισή ήττα.

Το FPÖ σκοπεύει να αξιοποιήσει το μομέντουμ που απέκτησε στην καμπάνια για τις προεδρικές εκλογές προκειμένου να πάρει την πρωτιά στις επόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν κανονικά το 2018. Ο ηγέτης του FPÖ Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε έχει δεδηλωμένο στόχο την καγκελαρία. Οσο για τον Χόφερ, προσανατολίζεται ήδη, σύμφωνα με τη «Figaro», προς νέα υποψηφιότητα για την προεδρία σε έξι χρόνια.

Καμία άλλη χώρα δεν παρακολούθησε με μεγαλύτερη αγωνία τις αυστριακές προεδρικές εκλογές από ό,τι η Γαλλία, 11 μήνες πριν από τις δικές της προεδρικές εκλογές. Από τον πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ και τον πρωθυπουργό Μανουέλ Βαλς μέχρι τη δήμαρχο του Παρισιού Αν Ινταλγκό, οι γάλλοι Σοσιαλιστές εκδήλωσαν χθες με πολλαπλά μηνύματα την ανακούφισή τους. Οσο για το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο, εξασκήθηκε στο να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο.

Το κόμμα της Μαρίν Λεπέν χαιρέτισε την «ιστορική επίδοση» του Χόφερ και σημείωσε πως «η επιστροφή των εθνικών κυριαρχιών είναι πλέον θέμα χρόνου». Και αυτός είναι ο δεύτερος, και κυριότερος, λόγος ανησυχίας: η αυστριακή Ακροδεξιά ηττήθηκε μεν στο νήμα, το σκορ της ωστόσο μπορεί πάντα να δημιουργήσει μια δυναμική σε μια Ευρώπη που βλέπει παντού τις εθνολαϊκιστικές δυνάμεις να ανεβαίνουν.