Αναζήτηση
«Στα σύνορα της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ οι τηλεφωνικοί αριθμοί των διακινητών αλλάζουν εύκολα χέρια. Τα ραντεβού δίνονται στο ξενοδοχείο Χαρά, κοντά στον αυτοκινητόδρομο που ανεβαίνει προς τα Σκόπια, όπου ένα μικρό χωριό από σκηνές έχει εγκατασταθεί στο πάρκινγκ. Σύμφωνα με τις ανθρωπιστικές οργανώσεις, μπορεί κανείς να διασχίσει τα σύνορα από το ελληνικό χωριό Χαμηλό, πέντε χιλιόμετρα από την Ειδομένη, με κατεύθυνση το Μόιν, ένα φτωχό προάστιο της πόλης Γευγελή της ΠΓΔΜ. Για να κλείσει όμως η αστυνομία της ΠΓΔΜ τα μάτια, πρέπει να πληρώσεις. Και να εύχεσαι κατόπιν να είναι απρόσκοπτο το ταξίδι σου μέχρι τα σύνορα με τη Σερβία»: όπως επισημαίνει ο Λοράν Γκεσλέν, ο ειδικός απεσταλμένος της «Libération», από τότε που έκλεισε ο ανθρωπιστικός διάδρομος, οι παράτυπες διελεύσεις πολλαπλασιάζονται κατά μήκος της οδού των Βαλκανίων. Και οι διακινητές τρίβουν τα χέρια τους.
ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ. Ο γάλλος δημοσιογράφος είδε με τα μάτια του καμιά εικοσαριά σκυφτές σιλουέτες να κινούνται ανάμεσα στα δένδρα, στις πλαγιές των τελευταίων λόφων πριν από τα σύνορα της Σερβίας. Χρόνια τώρα, λέει, τα δύο μεγάλα αλβανόφωνα χωριά Βάκσιντσε και Λογιάνε της ΠΓΔΜ αποτελούν έναν αναπόφευκτο κόμβο πάνω στον βαλκανικό διάδρομο που οδηγεί τους πρόσφυγες από την Ελλάδα στη Δυτική Ευρώπη. Πίσω από τους τοίχους των πλίνθινων σπιτιών τους, ανέκαθεν αγοραζόταν και πουλιόταν ό,τι μπορεί να αγοραστεί και να πουληθεί. Ναρκωτικά επί κομμουνιστικής Γιουγκοσλαβίας, όπλα και γυναίκες στη διάρκεια των πολέμων της δεκαετίας του 1990 –εκεί οργανωνόταν πιο πρόσφατα και το πέρασμα των μεταναστών.
Η εγκαθίδρυση ενός ανθρωπιστικού διαδρόμου, τον οποίο ακολούθησαν κοντά ένα εκατομμύριο άνθρωποι το 2015, έφερε την παρακμή στο εμπόριο των διακινητών. Από τις 8 Μαρτίου και εξής ωστόσο, μετά την απόφαση των Κροατίας, Σερβίας και ΠΓΔΜ να κλείσουν τα σύνορά τους, το πέρασμα μέσα από τα συρματοπλέγματα επαναλήφθηκε.
Ο Γκεσλέν είδε τις σκυφτές σιλουέτες να χάνονται ξαφνικά πίσω από μια συστάδα δέντρων, πιθανότατα –επισημαίνει –κατέφυγαν σε κάποιο από τα σπίτια όπου περιμένουν πριν περάσουν τα σύνορα. Ο δρόμος εξόδου από την ΠΓΔΜ είναι σύμφωνα με τον γάλλο δημοσιογράφο γνωστός τουλάχιστον από το 2012. Την εποχή εκείνη, δεκάδες Αλγερινοί, Παλαιστίνιοι ή και Αφγανοί κοιμούνταν κάθε βράδυ στα δάση που συνορεύουν με τη Σερβία, παρότι καραδοκούσαν πάντα κίνδυνοι.
Την άνοιξη του 2015, εκατοντάδες πρόσφυγες απήχθηκαν στο Βάκσιντσε, για να αφεθούν τελικά ελεύθεροι μετά την καταβολή λύτρων. Επειτα από μήνες αδράνειας, η αστυνομία της ΠΓΔΜ εξάρθρωσε τελικά το μαφιόζικο δίκτυο. Ο επικεφαλής του ωστόσο, ένας Αφγανός με το παρατσούκλι Αλί Μπαμπά, διέφυγε.
Τόσο οι δυνάμεις της τάξης όσο και οι ανθρωπιστικές οργανώσεις αποφεύγουν το Βάκσιντσε και το Λογιάνε. «Επιστρέψαμε στην κατάσταση της προηγούμενης χρονιάς» λέει θλιμμένα ο Γιασμίν Ρεξεπί, πρόεδρος της οργάνωσης εθελοντών Legis. «Οι μετανάστες είναι εύκολα θύματα για τους διακινητές, τρέμουν την αστυνομία, είναι επιφυλακτικοί ακόμα και με εμάς. Και οι κάτοικοι είναι πολύ λιγότερο πρόθυμοι να τους βοηθήσουν σε σύγκριση με πριν από λίγους μήνες γιατί τα ΜΜΕ της χώρας τούς παρουσιάζουν πλέον σαν μια απειλή για τη σταθερότητά της».
