Με μια χειρουργική επέμβαση στο ύψος του φόρου στο κρασί η κυβέρνηση κατάφερε να ξεπεράσει τις αντιδράσεις στις Κοινοβουλευτικές Ομάδες της συγκυβέρνησης, δημιούργησε όμως, ενδεχομένως, νέους ανοιχτούς λογαριασμούς με τους δανειστές. Αντίθετα, οι αλλαγές της τελευταίας στιγμής στις διατάξεις σχετικά με τους πλειστηριασμούς έφεραν τη ρύθμιση πιο κοντά στα μέτρα των δανειστών, αφήνοντας ακόμα περισσότερες γκρίζες ζώνες ως προς το εύρος των δανειοληπτών οι οποίοι θα τύχουν τελικά πραγματικής προστασίας.

Το υπουργείο Οικονομικών έψαχνε χθες έως την τελευταία ώρα να βρει τρόπο να γλυκάνει το πικρό ποτήρι του φόρου στο κρασί. Η αναζήτηση ισοδυνάμων αποδείχθηκε ατελέσφορη. Ετσι, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης ανακοίνωσε (χωρίς να έχει καν ετοιμαστεί η σχετική διάταξη λίγα λεπτά πριν από την ψηφοφορία, ενδεικτικό της αναζήτησης έως την τελευταία ώρα) μείωση του φόρου στο κρασί από τα 40 ευρώ ανά εκατό λίτρα, στα 20 ευρώ, βάζοντας ξεκάθαρα στο κάδρο των επιβαρύνσεων και τα εισαγόμενα κρασιά, εξαιρώντας όμως από τον φόρο κάθε ελληνικό κρασί το οποίο εξάγεται.

ΤΑ ΕΣΟΔΑ. Με τη μείωση του φόρου στο μισό προσαρμόζονται ανάλογα και τα προσδοκώμενα έσοδα από τα 110 εκατ. ευρώ στα 55 εκατ. ευρώ. Και στο σημείο αυτό αρχίζουν να σκιαγραφούνται ενδεχόμενα μελλοντικά προβλήματα, τα οποία απορρέουν από τις αμφισβητήσεις των δανειστών ως προς την οικονομική αποτελεσματικότητα των μέτρων. Η κυβέρνηση προχώρησε στην κατάργηση του ΦΠΑ στην εκπαίδευση προκαλώντας έτσι απώλεια εσόδων της τάξεως των 390 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
Ως ισοδύναμο ψηφίστηκε η επιβολή τέλους πέντε λεπτών του ευρώ ανά στήλη κάθε τυχερού παιχνιδιού του ΟΠΑΠ, με εκτιμώμενα από το υπουργείο Οικονομικών έσοδα 350-450 εκατ. ευρώ. Οι δανειστές όμως εκτιμούν ότι το συγκεκριμένο μέτρο δεν θα αποδώσει περισσότερα από 230 εκατ. ευρώ και μαζί με τα έσοδα από τον φόρο στο κρασί ο λογαριασμός προσεγγίζει τα 300 εκατ. ευρώ, αφήνοντας ένα κενό της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ (σε σχέση με τα 390 εκατ. ευρώ που χάνονται από τον ΦΠΑ).

Ισοδύναμα για αυτό το –κατά τους δανειστές –κενό δεν προβλέφθηκαν και οι προσδοκίες για να μη ζητηθούν τους επόμενους μήνες πρόσθετα μέτρα εδράζονται από το υπουργείο Οικονομικών, αφενός, στους λανθασμένους υπολογισμούς των δανειστών και, αφετέρου, στην εκτιμώμενη συρρίκνωση της ύφεσης σε επίπεδα χαμηλότερα του 1% τόσο φέτος όσο και του χρόνου, όπως θα προβλέπει ο προϋπολογισμός.

Αλλαγές αλλά με ασάφειες έκανε και το υπουργείο Οικονομίας στις διατάξεις περί πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας.

Στις νομοτεχνικές βελτιώσεις στις οποίες προχώρησε, σε μια προσπάθεια να αμβλύνει τις αντιδράσεις, προβλέπεται πλέον ρητά ότι όσοι έχουν εκκρεμείς υποθέσεις ή αιτήσεις υπαγωγής στον Νόμο Κατσέλη, ή καταθέσουν αιτήσεις υπαγωγής έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015 θα καλύπτονται από τις παλαιές διατάξεις του νόμου.

Ο ΓΡΙΦΟΣ. Η αλλαγή αυτή αφήνει περιθώριο σε δανειολήπτες να αξιολογήσουν τις δυνατότητες που υπάρχουν και ενδεχομένως να προσφύγουν έως τα τέλη του χρόνου στις διατάξεις του παλαιού καθεστώτος. Η εφαρμογή των νέων διατάξεων θα ισχύσει από την 1-1-2016 και για διάστημα τριών ετών.

Αντιθέτως, η νομοτεχνική βελτίωση που αφορά τις δυνατότητες συνεισφοράς του Δημοσίου στην εξόφληση των μηνιαίων δόσεων για τα δάνεια ευπαθών ομάδων προκαλεί σοβαρές ασάφειες. Παρά το γεγονός ότι προβλέπει έως και τριετή διάρκεια της συμμετοχής του Δημοσίου και ορίζει πως μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2016 το Δημόσιο έχει τη δυνατότητα να προβεί σε μερική κάλυψη της δόσης του δανειολήπτη, δεν υπάρχει διευκρίνιση για το τι θα συμβεί το 2017 και το 2018.

Αλλαγή η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ότι δυσχεραίνει τη θέση των δανειοληπτών είναι και η νομοτεχνική βελτίωση που ορίζει ότι «ο οφειλέτης θα καταβάλλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και ότι το ποσό που θα πληρώνει είναι τέτοιο ώστε οι πιστωτές δεν θα βρεθούν χωρίς τη συναίνεσή τους σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτή στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης», δηλαδή πλειστηριασμού.

Τέλος, η αξία του ακινήτου δεν θα καθορίζεται από ανεξάρτητους εκτιμητές, όπως αρχικά ανέφερε το νομοσχέδιο, αλλά με βάση οδηγίες της Τραπέζης της Ελλάδος.