Ρωσικά υποβρύχια και κατασκοπευτικά πλοία περιπολούν επιθετικά κοντά σε, μεγάλης σημασίας, υποβρύχια καλώδια που μεταφέρουν σχεδόν όλες τις παγκόσμιες επικοινωνίες μέσω Ιντερνετ, προκαλώντας ανησυχίες σε αμερικανούς στρατιωτικούς και στελέχη μυστικών υπηρεσιών ότι οι Ρώσοι ίσως σχεδιάζουν να επιτεθούν σε αυτές τις γραμμές σε περίπτωση έντασης ή σύγκρουσης.

Το θέμα ξεπερνά τις ανησυχίες που υπήρχαν την εποχή του Ψυχρού Πολέμου ότι οι Ρώσοι θα παγίδευαν τα καλώδια και θα έκαναν παρακολουθήσεις –κάτι που οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες έκαναν εδώ και δεκαετίες. Ο συναγερμός αφορά κάτι σημαντικότερο: το απόλυτο ρωσικό χακάρισμα στις ΗΠΑ θα μπορούσε να περιλαμβάνει τα καλώδια οπτικών ινών σε κάποιες από τις πιο δύσκολα προσβάσιμες περιοχές προκειμένου να εμποδιστεί η άμεση επικοινωνία από την οποία οι κυβερνήσεις, οι οικονομίες και οι πολίτες της Δύσης είναι πλέον εξαρτημένοι.

Παρότι δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία για σαμποτάζ σε καλώδια, η ανησυχία αποτελεί κομμάτι ενός διογκούμενου φόβου μεταξύ αμερικανών και ευρωπαίων αξιωματούχων για την όλο και μεγαλύτερη δραστηριότητα των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων σε όλο τον κόσμο. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις στην Ουάσιγκτον δείχνουν πως οι ΗΠΑ παρακολουθούν πλέον κάθε ρωσική κίνηση με έντονη δυσπιστία –αντίστοιχη με εκείνη της εποχής του Ψυχρού Πολέμου.

Μέσα στο Πεντάγωνο και τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες οι εκτιμήσεις για τη μεγάλη κινητικότητα του ρωσικού πολεμικού ναυτικού θεωρούνται άκρως απόρρητες. Οι αμερικανοί αξιωματούχοι αρνούνται να συζητήσουν τόσο για τους τρόπους παρακολούθησης της ρωσικής δράσης όσο και για τους τρόπους που σχεδιάζονται ώστε να γίνει άμεση επιδιόρθωση σε περίπτωση που κοπούν καλώδια. Ομως όλο και περισσότεροι επιβεβαιώνουν ότι είναι ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα το Πεντάγωνο.

Από τη Βόρεια Θάλασσα έως τη Νοτιοανατολική Ασία, ακόμα και σε περιοχές κοντά σε αμερικανικές ακτές, παρατηρείται αυξημένη ρωσική δραστηριότητα σε περιοχές και κατευθύνσεις όπου είναι γνωστό πως υπάρχουν υποθαλάσσια καλώδια τα οποία αποτελούν τη γραμμή ζωής των παγκόσμιων ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Μόλις τον περασμένο μήνα το ρωσικό κατασκοπευτικό πλοίο «Γιαντάρ», εξοπλισμένο με δύο βαθυσκάφη που φθάνουν σε μεγάλο βάθος, πέρασε αργά από τις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ κατευθυνόμενο στην Κούβα –όπου ένα από τα μεγάλα καλώδια φθάνει στην αμερικανική ναυτική βάση του Γκουαντάναμο. Το «Γιαντάρ» παρακολουθούνταν συνεχώς από αμερικανικούς δορυφόρους, πλοία και αεροσκάφη, καθώς τα βαθυσκάφη του είχαν τη δυνατότητα να κόψουν καλώδια σε βάθος πολλών χιλιομέτρων μέσα στη θάλασσα.

«Το επίπεδο της δραστηριότητας», λέει ευρωπαίος διπλωμάτης, «συγκρίνεται με εκείνο του Ψυχρού Πολέμου». Μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, η Νορβηγία, ανησυχεί τόσο πολύ ώστε ζήτησε από τους γείτονές της βοήθεια για την παρακολούθηση των ρωσικών υποβρυχίων. Η δράση αυτή συνάδει με τις επεκτατικές στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας σε περιοχές όπως η Κριμαία, η Ανατολική Ουκρανία και η Συρία, όπου ο πρόεδρος Πούτιν έχει ενισχύσει την παρουσία των ενόπλων δυνάμεων της χώρας του.

«Ο κίνδυνος είναι ότι οποιαδήποτε χώρα μπορεί να προκαλέσει ζημιά στο σύστημα και να το κάνει με καλυμμένο τρόπο, χωρίς να χρειάζεται να έχει ένα πλοίο με τέτοιες δυνατότητες στην περιοχή» λέει ο Μάικλ Σέκριστ, υπεύθυνος ερευνητικού προγράμματος του Χάρβαρντ που χρηματοδοτείται εν μέρει από το υπουργείο Αμυνας.

Σε πολύ μεγάλα βάθη

Εκείνο που απασχολεί ιδιαίτερα το Πεντάγωνο είναι ότι οι Ρώσοι δείχνουν να αναζητούν αδυναμίες του συστήματος σε πολύ μεγάλα βάθη, όπου είναι δύσκολη η παρακολούθηση των καλωδίων και οι βλάβες πολύ πιο δύσκολο να εντοπισθούν και να διορθωθούν. Υπάρχουν και τα μυστικά καλώδια για στρατιωτική χρήση που έχουν ποντιστεί από τις ΗΠΑ σε μυστικές τοποθεσίες και ίσως αυτά βρίσκονται στο επίκεντρο των ρωσικών ερευνών