Η «χρωματιστή επανάσταση» των Σκοπίων

Ισως να ήταν η μεγαλύτερη διαδήλωση στην ιστορία της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Σαράντα χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν χθες μπροστά στην έδρα της κυβέρνησης, στα Σκόπια, για να ζητήσουν την παραίτηση της κυβέρνησης του Νίκολα Γκρούεφσκι, τον οποίο κατηγορούν για διαφθορά, παράνομες παρακολουθήσεις και αντιδημοκρατικές πρακτικές.

Η κλιμακούμενη πολιτική κρίση στη χώρα ενδέχεται να οδηγήσει σε συγκρούσεις, καθώς οι οπαδοί του πρωθυπουργού διοργανώνουν σήμερα τη δική τους διαδήλωση. Ηδη, το περασμένο Σαββατοκύριακο σκοτώθηκαν 22 άνθρωποι σε αστυνομική επιχείρηση που έγινε στο Κουμάνοβο. Η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι η επιχείρηση είχε στόχο μια συμμορία αλβανών τρομοκρατών που σχεδίαζε επιθέσεις. Το χάος που ακολούθησε όμως, και ανάγκασε τρεις συμμάχους του πρωθυπουργού να παραιτηθούν, γεννά υποψίες ότι η κυβέρνηση κατέφυγε σε βία για να απομακρύνει τη συζήτηση από το σκάνδαλο τηλεφωνικών υποκλοπών.

Στην καρδιά των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που γίνονται σε σχεδόν καθημερινή βάση βρίσκεται η αποκάλυψη από την αντιπολίτευση σειράς παγιδευμένων τηλεφωνικών συνομιλιών ανάμεσα σε κυβερνητικούς αξιωματούχους οι οποίες αφορούν τα πάντα, από την αλλοίωση εκλογικών αποτελεσμάτων μέχρι τη συγκάλυψη δολοφονιών και τον έλεγχο δημοσιογράφων. Ο Γκρούεφσκι δεν αρνείται ότι οι φωνές που ακούγονται είναι αυθεντικές, υποστηρίζει όμως ότι η παγίδευση των συνομιλιών έγινε από τις μυστικές υπηρεσίες μιας μη κατονομαζόμενης χώρας που θέλει να ανατρέψει την κυβέρνησή του. Και η Ρωσία όμως κατηγορεί τη Δύση ότι ενθαρρύνει μια «χρωματιστή επανάσταση».

«Ηρθα εδώ με την ελπίδα ότι κάτι θα αλλάξει, ότι θα καταφέρουμε να ξαναφέρουμε τη δημοκρατία στη χώρα μας. Ελπίζω να μην είναι πολύ αργά» είπε μια διαδηλώτρια.

Στις διαδηλώσεις έλαβαν μέρος και χιλιάδες Αλβανοί, που αποτελούν το ένα τέταρτο του πληθυσμού των δύο εκατομμυρίων. Εκτός από την παραίτηση του Γκρούεφσκι, οι διαδηλωτές ζήτησαν να παραιτηθεί και ο Αλι Αχμέτι, αρχηγός του αλβανικού κόμματος που συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό και λέγεται Δημοκρατική Ενωση για την Ενσωμάτωση. Εκτός από τον Ζόραν Ζάεφ, ηγέτη των Σοσιαλδημοκρατών, χαιρετισμούς απηύθυναν ο πρώην πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Σεργκέι Στανίσεφ και ο Κνουτ Φλέκενσταϊν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

«Γύρω στους 4.600 ακτιβιστές είναι αποφασισμένοι να κατασκηνώσουν έξω από την έδρα της κυβέρνησης και να παραμείνουν εκεί μέχρι την παραίτησή της» είπε ο Ζάεφ.

Ο ίδιος ο Γκρούεφσκι που κυβερνά εδώ και εννέα χρόνια, αρνείται να παραιτηθεί. «Η σταδιοδρομία του άρχισε ως μια ιστορία μεταρρύθμισης και τελειώνει με την άλωση του κράτους από το κόμμα του» επισημαίνει στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» η Μαλίνκα Ζορντάνοβα, διευθύντρια του European Policy Institute. «Το κόμμα του έχει καταχραστεί τους κρατικούς θεσμούς σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από οτιδήποτε έχει συμβεί στο παρελθόν».

Ως φοιτητής, ο Γκρούεφσκι δεν ήταν ούτε δημοφιλής ούτε κανένα λαμπρό μυαλό. Και σίγουρα τίποτα δεν έδειχνε ότι μια μέρα θα κυβερνούσε τη χώρα του. Σήμερα, οι επικριτές του τον χαρακτηρίζουν μεγαλομανή και επικαλούνται ως παράδειγμα την ανακαίνιση του κέντρου των Σκοπίων που κόστισε 600 εκατ. ευρώ. «Είναι επικεφαλής ενός καθεστώτος με δόλιους σκοπούς» τονίζει ο Εργουαν Φουέρε, πρώην ειδικός αντιπρόσωπος της ΕΕ στην ΠΓΔΜ.

Λίγοι πάντως από τους χιλιάδες διαδηλωτές που ζητούν την παραίτηση του Γκρούεφσκι είναι ενθουσιασμένοι με τον βασικό αντίπαλό του, που κατηγορείται και αυτός για διαφθορά. «Δεν θέλουμε πρωθυπουργό τον Ζάεφ» λέει ο Μαριγκλέν Ντεμίρι, που σπουδάζει φιλοσοφία. «Θέλουμε μια ολοκληρωτική επανεκκίνηση της κυβέρνησης».