Με παραχώρηση εκτάσεων στο Δημόσιο προκειμένου να δημιουργηθεί νέο δάσος και να υπάρχει σαφές περιβαλλοντικό όφελος σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση προτίθεται το υπουργείο Περιβάλλοντος να λύσει τον γόρδιο δεσμό των αυθαίρετων οικισμών. Εφόσον το σχέδιο γίνει δεκτό στη Βουλή, ταυτόχρονα θα ζητηθεί από το υπουργείο να παγώσουν τα πρόστιμα για αυθαίρετη δόμηση στα δάση μέχρι την ολοκλήρωση των δασικών χαρτών από το Κτηματολόγιο –που όμως αυτή τη στιγμή έχουν ολοκληρωθεί σε ποσοστό μόλις 1%!

Η λύση που προκρίνει το υπουργείο Περιβάλλοντος για τους αυθαίρετους οικισμούς στα δάση στηρίζεται σε τρεις πυλώνες. Ετσι, πέρα από την παραχώρηση εκτάσεων, προβλέπεται η δήλωση κάθε σπιτιού που βρίσκεται στους οικισμούς ως αυθαιρέτου καθώς και η χάραξη κόκκινης γραμμής που θα αφορά αυθαίρετους οικισμούς που δημιουργήθηκαν έως το 2009 επειδή για το διάστημα 2007-2009 υπάρχουν οι νεότερες αεροφωτογραφίες.

Το πρόβλημα με τους αυθαίρετους οικισμούς παραμένει μεγάλο. Μόνο στην Αττική έχουν καταγραφεί έως σήμερα γύρω στους 150 στους οποίους υπάρχουν αυτή τη στιγμή περί τα 10.000 σπίτια. Οπως επισημαίνουν πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος, τα τελευταία 30 χρόνια δεν επιχειρήθηκε μια συνολική λύση για το πρόβλημα αλλά έχουν γίνει πολλές επιμέρους προσπάθειες για τακτοποίηση μεμονωμένων οικισμών, όπως π.χ. η πρόσφατη ρύθμιση για τον οικισμό Νέα Ζωή Μάνδρας για τον οποία αίρεται ο δασικός του χαρακτήρας και δρομολογείται η ένταξη στο σχέδιο πόλης.

Οι τρεις προαναφερόμενοι πυλώνες αποτελούν ένα μόνο μέρος του πλαισίου λύσης που θα παρουσιάσει τις επόμενες ημέρες στη Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς στο περιθώριο της συζήτησης για το νομοσχέδιο που αφορά τις εισφορές σε γη και χρήμα για τις εντασσόμενες στο σχέδιο πόλης περιοχές.

Αν τελικά οι προτεινόμενες λύσεις γίνουν δεκτές ως βάση εκκίνησης για τη διευθέτηση του προβλήματος, τότε, λένε από το ΥΠΕΚΑ, θα ζητήσουν να παγώσουν όλα τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί στους αυθαίρετους οικισμούς μέχρι να ολοκληρωθούν οι δασικοί χάρτες όπου είναι αποτυπωμένοι όλοι οι παράνομοι οικισμοί μαζί και με άλλες πληροφορίες. Οι αυθαίρετοι οικισμοί έχουν δημιουργηθεί μέσα σε δάση και δασικές περιοχές. Γι’ αυτό και από το υπουργείο ξεκαθαρίζουν ότι η όποια λύση επιλεγεί δεν θα αφορά μεμονωμένα αυθαίρετα που έχουν ξεφυτρώσει στη μέση του πουθενά. Η λύση σε πρώτη φάση ξεκινά με την αποτύπωση όλων των παράνομων οικισμών. Για τούτο θα χρησιμοποιηθεί η υπάρχουσα καταγραφή από το Κτηματολόγιο η οποία αφορά κάθε περιοχή που μπαίνει σε καθεστώς κτηματογράφησης. Ο στόχος είναι να υπάρξει πλήρης καταγραφή με την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου το 2020. Ταυτόχρονα θα ζητηθεί από τους δήμους να επιβεβαιώσουν τα στοιχεία της καταγραφής.

Ηδη έχει προχωρήσει η καταγραφή σε Αττική και Κορινθία. Για την Αττική έχει δείξει ότι υπάρχουν μέχρι τώρα περίπου 150 παράνομοι οικισμοί σε δασικές εκτάσεις σε 25 δήμους με συνολικά 10.000 σπίτια. Μόνο στη Δυτική και Βορειοδυτική Αττική κατά μήκος της ακτίνας Μέγαρα – Βίλια – Οινόη υπάρχουν περί τους 50 οικισμούς με 1.500 αυθαίρετα. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος σε αυτούς τους δήμους οι δασικές εκτάσεις μέσα στις οποίες έχουν ανεγερθεί οι παράνομοι οικισμοί ανέρχονται σε 25.000 στρέμματα όταν οι εντός σχεδίου περιοχές εκτείνονται σε έκταση 75.000 στρεμμάτων.

Οι παράνομοι οικισμοί στην Κορινθία

Για την περιοχή της Κορινθίας, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η συνολική έκταση φθάνει τα 2.300.000 στρέμματα. Από αυτά, τα δάση και οι δασικές εκτάσεις είναι 1.400.000 στρέμματα. Η εκτίμηση είναι ότι οι παράνομοι οικισμοί καταλαμβάνουν 4.000 στρέμματα δάσους, που είναι το 3 τοις χιλίοις της έκτασης του νομού.

Επιπλέον, εδώ υπάρχει και μια άλλη παράμετρος που μπερδεύει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Σύμφωνα με τα στοιχεία των δασικών υπηρεσιών, έχουν εκχερσωθεί για γεωργική χρήση 5.000 στρέμματα. Ωστόσο, από το ΥΠΕΚΑ θεωρούν ότι ο αριθμός των εκχερσωμένων εκτάσεων φθάνει τα 7.000 στρέμματα που είναι το 5 τοις χιλίοις της έκτασης.

Σημειώνεται ότι για την τελευταία περίπτωση, δηλαδή τη μετατροπή των δασικών εκτάσεων σε γεωργικές το διάστημα 1975-2007 με νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος που συζητιέται αυτήν την περίοδο στη Βουλή προτείνεται η συνέχιση της εκμετάλλευσης από τους καταπατητές –μόνο για γεωργική χρήση –με την καταβολή προστίμου από 700 έως 1.000 ευρώ το στρέμμα.

Υπενθυμίζεται ότι για τις δασικές εκτάσεις που έχουν εκχερσωθεί πριν από το 1975, με διοικητική πράξη, υπάρχει ήδη νομοθετική ρύθμιση σύμφωνα με την οποία με την καταβολή προστίμου και εδώ από 700 έως 1.000 ευρώ το στρέμμα μεταβιβάζεται η κυριότητα στους καταπατητές. Αν πάψει η γεωργική εκμετάλλευση, οι εκτάσεις περιέρχονται στη δικαιοδοσία του Δημοσίου.

Επί της ουσίας το σκεπτικό του υπουργείου για να διευθετηθεί το θέμα με τους παράνομους οικισμούς πατάει πάνω στη λύση που δόθηκε πρόσφατα για τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς. Και στις δύο περιπτώσεις κυρίαρχο ρόλο παίζει η εισφορά σε γη προκειμένου να υπάρξει περιβαλλοντικό ισοζύγιο.

Η προϋπόθεση

Η προϋπόθεση που βάζουν από το ΥΠΕΚΑ προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία είναι μία: να υπάρξει διακομματική συναίνεση για το θέμα στη Βουλή. «Θα προχωρήσουμε μόνο αν στη Βουλή υπάρξει συναίνεση, αποδοχή ή έστω ανοχή» λένε πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος. «Δεν επιβάλλουμε τίποτα».