Τι θα φάτε το βράδυ της Ανάστασης; Σκέτη μαγειρίτσα με σαλάτα ή μαγειρίτσα, κόκκινο αβγό, λίγο κρεατάκι, τσουρέκι και κουλουράκια; Και τι προτιμάτε από το αρνί; Στήθος ή μπούτι;

Οι ερωτήσεις αυτές δεν είναι ρητορικές, ούτε αθώες. Οι απαντήσεις που θα δώσετε μπορεί να κάνουν τη διαφορά ανάμεσα στο ελαφρύ στομάχι και τη δυσπεψία ή, χειρότερα ακόμα, στην παγκρεατίτιδα ή μια κρίση χολής.

Πεπτικά προβλήματα όπως αυτά είναι πολύ συνηθισμένα στη χώρα μας την εβδομάδα που αρχίζει την Κυριακή του Πάσχα, σε βαθμό ώστε να θεωρείται μία από τις πιο επικίνδυνες όλου του χρόνου για την υγεία μας. Αιτία το ότι πολύς κόσμος έπειτα από νηστεία λίγων ή πολλών ημερών καταναλώνει μέσα σε λιγότερο από 15 ώρες (από το βράδυ της Ανάστασης έως το μεσημέρι της Κυριακής του Πάσχα) υπερβολικά μεγάλες ποσότητες τροφίμων με άφθονα ζωικά λιπαρά.

Τα πολλά λίπη, όμως, μπορεί να επιβραδύνουν την πέψη, η οποία ουσιαστικά αρχίζει τη στιγμή που καθόμαστε στο τραπέζι και βλέπουμε μπροστά μας τις πιατέλες: η εικόνα και η μυρωδιά των τροφίμων στέλνουν ένα σήμα στον εγκέφαλο και από εκεί στο στομάχι για να ετοιμαστεί το πεπτικό σύστημα για το επερχόμενο γεύμα.

Οπως εξηγεί ο δρ Τζον Φ. Κουέμερλε, καθηγητής στο Τμήμα Γαστρεντερολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Commonwealth της Βιρτζίνια, πριν καν φάμε την πρώτη μπουκιά, το στομάχι έχει απελευθερώσει οξέα και πεπτικά ένζυμα και αρχίζει να διαστέλλεται για να δεχτεί το φαγητό – και όσο τρώμε, τόσο περισσότερα οξέα και ένζυμα παράγονται, και διαστέλλεται το στομάχι. Οταν γεμίσει με φαγητό, στέλνει μηνύματα στον εγκέφαλο για να τον ενημερώσει πως πρέπει να ενεργοποιηθεί το αίσθημα του κορεσμού της πείνας και να πάψουμε να τρώμε.

Ομως εγκέφαλος έχει την ικανότητα να παρακάμπτει το μήνυμα του κορεσμού σε εξαιρετικές περιστάσεις –και το να βλέπει μπροστά του άφθονο φαγητό ύστερα από μια περίοδο στέρησης, όπως είναι η νηστεία, αποτελεί τέτοια περίσταση. Επιπλέον, εάν τρώμε πολύ γρήγορα (επίσης συνηθισμένο μετά τη νηστεία), το μήνυμα κορεσμού της πείνας δεν προλαβαίνει να φτάσει εγκαίρως σε αυτόν – χρειάζεται 20 λεπτά από τη στιγμή που αρχίζουμε να τρώμε, κατά τον δρα Ιαν ΜακΝτόναλντ, καθηγητή Μεταβολικής Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ. Αν, δε, το φαγητό περιέχει πολλά λιπαρά, καθυστερεί η προώθηση του φαγητού από το στομάχι προς το λεπτό έντερο, με συνέπεια να συσσωρεύεται η τροφή στο στομάχι προκαλώντας προβλήματα όπως η δυσπεψία και τα φουσκώματα, κατά τον δρα Κουέμερλε.

Αλλα προβλήματα που μπορεί να δημιουργηθούν είναι μετεωρισμός (αέρια), γενική δυσφορία στην κοιλιά και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Και το… κερασάκι στην τούρτα: το πολύ αλκοόλ (από τρία ποτηράκια κρασί και πάνω) μπορεί να επιβαρύνει προϋπάρχοντα προβλήματα, όπως η χολοκυστοπάθεια (πέτρες ή λάσπη στη χολή), η γαστρίτιδα, το έλκος, η οισοφαγίτιδα, τα εκκολπώματα και οι κολίτιδες στο παχύ έντερο.

Τι να κάνετε

Πώς μπορεί κάποιος να προστατευθεί απ’ όλα αυτά; Η διαιτολόγος – διατροφολόγος Αστερία Σταματάκη, γενική διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής, παρέχει τις εξής συμβουλές:

Το βράδυ της Ανάστασης περιορισθείτε σε ένα πιάτο μαγειρίτσα και σαλάτα. Η μαγειρίτσα με εντόσθια, ρύζι, αβγά, μαρούλι και κρεμμυδάκια αποδίδει έως και 580 θερμίδες και 36 γραμμάρια λιπαρών ανά μερίδα.

Για να κάνετε τη μαγειρίτσα πιο ελαφριά, μειώστε ή αφαιρέστε τα αβγά ή προσθέστε περισσότερα ασπράδια και μειώστε τους κρόκους. Προσθέστε επίσης αρκετά λαχανικά, διότι οι φυτικές ίνες διευκολύνουν την αποβολή του λίπους.
Προτιμήστε το κατσίκι από το αρνί. Μία μερίδα αρνί μπούτι στη σούβλα αποδίδει 376 θερμίδες, ενώ μια μερίδα κατσίκι 258 θερμίδες. Το κατσικάκι έχει λιγότερα ολικά και κορεσμένα λιπαρά από το αρνί, ενώ στα συγκεκριμένα κρέατα το στήθος έχει περισσότερο λίπος από το μπούτι.
Προσπαθήστε να αποφύγετε την πέτσα από το αρνί και το κατσίκι, γιατί έχει πολλές θερμίδες και λιπαρά.
Μην το παρακάνετε με τα αβγά (συνιστώνται έως τέσσερα την εβδομάδα). Κάθε αβγό παρέχει 75-80 θερμίδες και 5 γραμμάρια λίπους.
Προτιμήστε το κοκορέτσι (μία μερίδα έχει γύρω στις 180 θερμίδες) που είναι ψητό αντί για τα τηγανητά συκωτάκια και γλυκάδια που περιέχουν πάρα πολλά λίπη και θερμίδες. Ωστόσο, μην το παρακάνετε διότι έχει πολλή χοληστερόλη (400-450 mg ανά 100 γρ.). Και συνοδεύστε το με πράσινη σαλάτα που θα διευκολύνει την αποβολή της.
Περιορισθείτε σε μία φέτα τσουρέκι και ένα πασχαλινό κουλουράκι για πρωινό. Τα 70 γρ. τσουρέκι έχουν έως 200 θερμίδες, το ένα κουλουράκι 180-220 θερμίδες, ενώ και τα δύο περιέχουν πολλά λιπαρά.
Προσοχή στα σοκολατένια αβγά. Περιέχουν πολλή ζάχαρη, κορεσμένα λιπαρά και θερμίδες (ένα μεσαίο παρέχει γύρω στις 530).

Μη βάζετε πολύ αλάτι και πρόσθετα λίπη στα φαγητά σας.

Μην τσιμπολογάτε. Να φάτε «μια κι έξω», καθιστοί στο τραπέζι, τρώγονας και πίνοντας με αργό ρυθμό.
Αν πάσχετε από χρόνιο πρόβλημα υγείας, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας για ειδικούς περιορισμούς στην πασχαλινή διατροφή.